Phân tích và diễn tấu một số làn điệu chèo tiêu biểu trên đàn bầu

Bài viết Phân tích và diễn tấu một số làn điệu chèo tiêu biểu trên đàn bầu trình bày các nội dung chính sau: Đặc trưng trong chèo; Phân tích và diễn tấu một số làn điệu chèo tiêu biểu trên đàn bầu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích và diễn tấu một số làn điệu chèo tiêu biểu trên đàn bầu VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT ANALYZE AND PERFORM SOME TYPICAL MELODS OF ON THE MONOCHORDPham Ngoc DinhThanh Hoa University of Culture, Sports and TourismEmail: phamngocdinh@dvtdt.edu.vnReceived: 01/4/2024Reviewed: 11/4/2024Revised: 16/4/2024Accepted: 24/5/2024Released: 15/11/2024 DOI: https://doi.org/10.55988/2588-1264/194 The monochord is a typical instrument among the traditional musical instruments of theVietnamese people, playing an indispensable role in traditional Key words: Me ods of h o; Monochord; Performance. 1. Giới thiệu h o à một oại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống độc đáo của Việt Nam, có ịchsử âu đời và mang đậm tính dân gian. Đây à sự kết hợp hài hòa giữa diễn xuất, âm nhạc,múa, và ời ca để tạo nên một sân khấu sống động và giàu cảm xúc. Với nội dung phong phú,ch o thường thể hiện các câu chuyện về đời sống thường nhật, tình yêu, òng trung nghĩa, vàcác giá trị nhân văn sâu sắc. h o phát triển mạnh mẽ ở khu vực đồng bằng sông Hồng, và an rộng ra các vùngtrung du Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. ác buổi biểu diễn ch o thường diễn ra tại các sân đình,nhà chùa trong những dịp ễ, hội àng, tạo không khí vui tươi, đoàn kết trong cộng đồng. Sựkết hợp của ngôn ngữ địa phương, âm nhạc truyền thống và phong cách diễn xuất mộc mạc đãgiúp ch o trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa của người dân ViệtNam, đặc biệt à ở khu vực phía Bắc. Không chỉ à một hình thức giải trí, ch o còn được xem à tấm gương phản chiếu tâm hồn, khát vọng, và bản sắc văn hóa của người Việt, mang đếncho khán giả những bài học đạo đức và tình người sâu sắc. Trong các buổi biểu diễn ch o thường có phần đệm của các nhạc cụ dân tộc, trong đókhông thể không nhắc đến đàn bầu. Đàn bầu à một trong những nhạc cụ độc đáo trong nềnâm nhạc truyền thống Việt Nam. Với âm thanh đặc trưng, mượt mà và sâu ắng, đàn bầu cókhả năng truyền tải cảm xúc đa dạng của con người, từ nhẹ nhàng, tinh tế đến da diết, sâu ắng, phù hợp với bản chất của nghệ thuật ch o. Trong dàn nhạc ch o, đàn bầu thường đượcsử dụng để biểu diễn độc tấu hoặc hòa tấu, và nhờ vào tính biểu cảm cao, đàn bầu có thể đối 9VĂN HÓA - NGHỆ THUẬTđáp, dẫn dắt hoặc đệm cho các nhạc cụ khác. Vai trò chính của đàn bầu à thể hiện giai điệuchính, giúp tạo không gian âm nhạc tinh tế, đồng thời đệm hoà thanh đơn giản nhưng giàu sắcthái cho các màn trình diễn. Khả năng sử dụng kỹ thuật phong phú như rung, uyến áy và tạoâm bồi giúp đàn bầu tái hiện được những cung bậc cảm xúc đa dạng và sâu sắc trong ch o, từvui tươi, hóm hỉnh đến bi ai, trữ tình. hính vì ẽ đó, đàn bầu không chỉ góp phần àm phongphú hơn âm nhạc trong ch o mà còn à yếu tố không thể thiếu, àm nên nét độc đáo và cuốnhút của oại hình nghệ thuật này. Sự kết hợp hài hòa giữa đàn bầu và các nhạc cụ truyền thốngkhác trong dàn nhạc ch o đã àm nổi bật tính đặc sắc và vẻ đẹp tinh tế của ch o. 2. Tổng quan nghiên cứu vấn đề Điểm qua một số các công trình nghiên cứu và bài viết nổi bật iên quan đến nghệ thuậtch o và dàn nhạc ch o tác giả xin đề cập đến: uốn Nhạc khí gõ và trống đế trong ch o truyền thống (1998) của PGS.TS. NguyễnThị Nhung đã nghiên cứu về tính năng và cách diễn tấu của các nhạc cụ gõ trong dàn nhạcch o, đặc biệt à trống đế. [1] Năm 2001, cuốn sách Đến với nhạc ch o của nhạc sĩ Đôn Truyền, do nhà xuất bảnViện Sân khấu phát hành, đã tập trung vào nghiên cứu về thành phần âm nhạc trong ch o, baogồm các màu âm đặc biệt của các nhạc cụ và nghệ thuật hòa tấu. [2] Nhạc sĩ Trần Vinh đã xuất bản cuốn sách Nhạc ch o (năm 2011) nghiên cứu về dànnhạc ch o và vai trò quan trọng của các nhạc cụ gõ, cũng như phương thức diễn tấu truyềnthống trong ch o. [3] Trong cuốn Từ góc nhìn âm nhạc của Nhà hát ch o Việt Nam (2001), các nhạc sĩ đãphân tích cấu trúc và tầm quan trọng của các oại nhạc cụ trong dàn nhạc chèo. [4] Mặc dù đã có nhiều công trình nghiên cứu về nghệ thuật ch o và dàn nhạc ch o, nhưngchưa có tác phẩm nào đi sâu vào việc tìm hiểu và phân tích thấu đáo các kỹ thuật diễn tấunhạc ch o của đàn bầu. Điều này tạo ra cơ hội cho các tác giả tiếp tục nghiên cứu và bổ sungkiến thức về vấn đề này, góp phần àm phong phú hơn nghệ thuật ch o và khám phá tiềmnăng của đàn bầu trong ĩnh vực này. 3. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu Tác giả sử dụng phương pháp thu thập tài iệu từ sách, báo và các công trình nghiên cứu iên quan đến nghệ thuật ch o. Qua việc phân tích và tổng hợp các tài iệu này, tác giả tậptrung vào các àn điệu ch o có nội dung diễn tả tình yêu quê hương, đất nước và con ngườiViệt Nam. Bài viết tập trung vào việc nghiên cứu và phân tích các yếu tố âm nhạc trong àn điệuch o, đặc biệt à thang âm, điệu thức, và giai điệu. Một phần quan trọng của bài viết à việcxem xét kỹ thuật diễn tấu các àn điệu ch o trên đàn bầu, một oại nhạc cụ độc đáo của ViệtNam. Qua đó, bài viết đánh giá sự đa dạng và phong phú trong kỹ thuật biểu diễn, đồng thờilàm nổi bật tầm quan trọng của đàn bầu đối với việc phát triển thẩm mỹ và nghệ thuật âmnhạc truyền thống cho công chúng. 4. Nội dung nghiên cứu 4.1. Đặc trưng trong chèo10 VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT Nghệ thuật ch o à sự kết hợp độc đáo của nhiều yếu tố như hát, múa, nói ối... diễn đạtnhững câu chuyện phong phú và sâu sắc về cuộc sống thường nhật của người dân Bắc Bộ. óthể nói ch o à một oại hình kể chuyện truyền thống với đặc trưng ó í ớ ra trò pháttriển mạnh mẽ ở vùng châu thổ sông Hồng và sông Thái Bình. Trong nghệ thuật ch o, các àn điệu thường phản ánh nhiều trạ ...