Phương thức xây dựng nguồn thông tin thực của thư viện số chủ yếu gồm 3 bộ phận lớn: Số hóa nguồn thông tin của thư viện truyền thống, mua các chế phẩm và cơ sở dữ liệu số hóa, download các nguồn thông tin trên mạng. Trong bài viết này, tác giả bàn đến vấn đề bản quyền trong việc xây dựng nguồn thông tin thực của thư viện số và đề xuất một số đối sách về vấn đề bản quyền.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích vấn đề bản quyền trong việc xây dựng các nguồn thông tin thực của thư viện sốPh©n tÝch vÊn ®Ò b¶n quyÒn trong viÖc x©y dùng c¸c nguån th«ng tin thùc cña th− viÖn sè Jiang Xiangdong. Suzi tushuguan shiti xinxi ziyuan jianshe de banquan wenti fenxi, Zhongguo tushuguan xuebao (shuangyuekan), 2004n., d. 5 q., d. 56 - 59 y. viÔn phè dÞch Ph−¬ng thøc x©y dùng nguån th«ng tin thùc cña th− viÖn sè chñ yÕu gåm 3 bé phËn lín: sè ho¸ c¸c nguån th«ng tin cña th− viÖn truyÒn thèng, mua c¸c chÕ phÈm vµ c¬ së d÷ liÖu sè ho¸ vµ download c¸c nguån th«ng tin trªn m¹ng. Trong bµi viÕt nµy t¸c gi¶ bµn vÒ vÊn ®Ò b¶n quyÒn trong viÖc x©y dùng nguån th«ng tin thùc cña th− viÖn sè vµ ®Ò xuÊt mét sè ®èi s¸ch vÒ vÊn ®Ò b¶n quyÒn. guån th«ng tin cña th− viÖn sè (gäi t¾t 1. VÊn ®Ò b¶n quyÒn trong viÖc sè ho¸ c¸c nguån N lµ DL) gåm nguån th«ng tin sè thùc th«ng tin l−u tr÷ trong th− viÖn truyÒn thèng vµ vµ nguån th«ng tin sè ¶o. Do sè trang viÕt s¸ch l−îc b¶n quyÒn cã h¹n, bµi nµy chØ bµn vÒ vÊn ®Ò b¶n 1.1 TÝnh chÊt ph¸p lý cña hµnh vi sè quyÒn trong viÖc x©y dùng nguån th«ng ho¸ c¸c t¸c phÈm l−u tr÷ trong th− viÖn tin thùc cña DL. Ph−¬ng thøc x©y dùng Sè ho¸ c¸c t− liÖu l−u tr÷ trong th− nguån th«ng tin thùc cña DL chñ yÕu bao gåm: sè ho¸ nguån th«ng tin l−u tr÷ trong viÖn lµ h¹t nh©n cña viÖc x©y dùng c¸c th− viÖn truyÒn thèng, mua c¸c chÕ phÈm nguån l−u tr÷ thùc cña th− viÖn sè. Trong vµ c¬ së d÷ liÖu sè ho¸ vµ download c¸c qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi th«ng tin t− liÖu m« nguån th«ng tin trªn m¹ng. NÕu kh«ng pháng thµnh th«ng tin sè, ph¶i ch¨ng th− gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò b¶n quyÒn cã liªn viÖn cã quyÒn tiÕn hµnh sè ho¸ tµi liÖu l−u quan, sÏ g©y ra mét lo¹t ¶nh h−ëng ®èi víi tr÷ trong th− viÖn? Ph¶i ch¨ng quyÒn sè c«ng t¸c phôc vô th«ng tin sè vÒ sau, ho¸ lµ quyÒn riªng cña ng−êi gi÷ b¶n khiÕn cho −u thÕ phôc vô th«ng tin cña quyÒn? Muèn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn, then DL bÞ suy gi¶m. Do vËy chóng ta cÇn chèt lµ ®Þnh tÝnh nh− thÕ nµo hµnh vi sè nghiªn cøu nghiªm tóc vÊn ®Ò nµy. ho¸ c¸c t¸c phÈm l−u tr÷ trong th− viÖn. VÊn ®Ò b¶n quyÒn... 45 VÒ tÝnh chÊt ph¸p lý cña hµnh vi sè ®−îc kiÓm so¸t mét c¸ch h÷u hiÖu. Sù ho¸, giíi th− viÖn häc Trung Quèc cã 3 ph¸t triÓn cña kü thuËt sè khiÕn cã thÓ sè quan ®iÓm kh¸c nhau. Quan ®iÓm thø ho¸ d−êng nh− tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh t¸c nhÊt cho r»ng sè ho¸ t¸c phÈm lµ t¸c phÈm, nÕu hµnh vi sè ho¸ kh«ng chÞu sù phÈm bÞ chuyÓn tõ ng«n ng÷ loµi ng−êi ®iÒu chØnh cña luËt b¶n quyÒn, kh«ng trë thµnh ng«n ng÷ m¸y mãc, do ®ã lµ mét thµnh quyÒn riªng cña ng−êi gi÷ quyÒn, thø hµnh vi t−¬ng tù nh− “phiªn dÞch” (1); th× chÕ ®é b¶n quyÒn hiÖn hµnh sÏ ch¼ng quan ®iÓm thø hai cho r»ng, ®Ó x¸c ®Þnh cã ý nghÜa g×. tÝnh chÊt ph¸p lý cña hµnh vi sè ho¸, cÇn 1.2 S¸ch l−îc b¶n quyÒn trong viÖc sè n¾m yªu cÇu cña luËt b¶n quyÒn ®èi víi ho¸ c¸c t¸c phÈm l−u tr÷ trong th− viÖn t¸c phÈm cÊu thµnh b¶n quyÒn, chñ tr−¬ng khi sè ho¸ toµn v¨n hoÆc phÇn lín Hµnh vi sè ho¸ ®· thuéc vÒ hµnh vi t¸c phÈm cña ng−êi gi÷ b¶n quyÒn th× b¶n phôc chÕ, mµ quyÒn phôc chÕ l¹i lµ quyÒn quyÒn cña nã vÉn thuéc vÒ ng−êi gi÷ b¶n riªng cña ng−êi gi÷ b¶n quyÒn, vËy ph¶i quyÒn gèc, nÕu dïng mét phÇn néi dung ch¨ng khi tiÕn hµnh sè ho¸ c¸c t¸c phÈm cña nã lµm tµi liÖu gèc ®Ó vËn dông vµo l−u tr÷ trong th− viÖn, th− viÖn ®Òu cÇn mét t¸c phÈm sè ho¸ míi th× cÇn c¨n cø ®−îc ng−êi gi÷ b¶n quyÒn cho phÐp? §Ó vµo tû lÖ cña t¸c phÈm gèc ®−îc dïng x¸c ®Þnh ®iÒu nµy, cÇn c¨n cø vµo tr¹ng trong t¸c phÈm sè ho¸ ®Ó quyÕt ®Þnh (2); th¸i b¶n quyÒn cña t¸c phÈm vµ ph−¬ng quan ®iÓm thø ba cho r»ng, hµnh vi sè ho¸ thøc sö dông t¸c phÈm. t¸c phÈm lµ hµnh vi phôc chÕ (3). 1.2.1 T¸c phÈm ®−îc ®−a vµo lÜnh vùc Quan ®iÓm thø nhÊt Ýt nhÊt cã vÊn ®Ò c«ng h÷u vÒ mÆt ph¸p lý, bëi v× viÖc sè ho¸ t¸c phÈm T«n chØ lËp ph¸p cña chÕ ®é b¶n kh«ng ®¹t ®Õn yªu cÇu t¸i s¸ng t¹o ®Ó cÊu quyÒn hiÖn ®¹i lµ khuyÕn khÝch vµ b¶o hé thµnh t¸c phÈm “phiªn dÞch”, t¸c phÈm ®· viÖc s¸ng t¸c vµ truyÒn b¸ t¸c phÈm, môc ®−îc sè ho¸ hoµn toµn t−¬ng ®ång víi néi tiªu cuèi cïng cña nã lµ v× lîi Ých chung dung t¸c phÈm gèc, kh«ng cã nh©n tè t¸i cña x· héi, dï r»ng ph−¬ng thøc thùc hiÖn s¸ng t¹o. Quan ®iÓm thø hai tuy míi mÎ, ®iÒu ®ã lµ th«ng qua viÖc t¨ng c−êng lîi nh−ng ®· lÉn lén 2 kh¸i niÖm kh¸c nhau Ých cña ng−êi gi÷ b¶n quyÒn, nh−ng ®iÒu lµ quyÒn sè ho¸ vµ quyÒn biªn so¹n. Quan ®ã kh«ng cã nghÜa lµ quyÒn riªng cña ®iÓm thø ba ®−îc thùc tiÔn lËp ph¸p vµ t− ng−êi gi÷ b¶n quyÒn lµ tuyÖt ®èi vµ v« ph¸p trong, ngoµi n−íc tiÕp nhËn. HiÖn h¹n, kh«ng thÕ sÏ c¶n trë vµ gß bã sù tiÕn nay cã c¸c c«ng −íc quèc tÕ vµ v¨n b¶n bé vµ phån vinh cña khoa häc kü thuËt vµ luËt ph¸p trong n−íc chñ yÕu sau ®©y ®Þnh v¨n ho¸. Do vËy c¸c n−íc trªn thÕ giíi ®Òu tÝnh hµnh vi sè ho¸ t− liÖu lµ hµnh vi phôc tiÕn hµnh h¹n chÕ ®èi víi b¶n quyÒn, mét chÕ: Tuyªn bè vÒ c¸c nghÞ ®Þnh t−¬ng quan trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ lµ quy trong 2 c«ng −íc WCT vµ WPPT cña ®Þnh thêi h¹n b¶n quyÒn. Thêi h¹n b¶n WIPO, ChØ thÞ sè EC2001/29 cña Liªn quyÒn lµ giíi h¹n thêi gian mµ b¶n quyÒn minh ch©u ¢u, c¸ ...