Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ở người già

Dù do nguyên nhân nào thì người mắc bệnh này cũng sẽ trải qua sự suy giảm không thay đổi được cả về chức năng và trí tuệ, kéo dài từ 2 đến 10 năm. Cuối cùng, Ở tuổi saubệnh nhân trở thành người lệ thuộc hoàn toàn và thường tử vong do các bệnh nhiễm trùng. Sa sút trí tuệ là sự suy giảm chức năng trí tuệ và những lĩnh vực khác về nhận thức, dẫn đến giảm khả năng hoạt động sống hàng ngày. Đây là một trong những rối loạn ảnh hưởng trầm trọng nhất đến...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ở người già Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ở người giàDù do nguyên nhân nào thì người mắc bệnh này cũng sẽ trải qua sựsuy giảm không thay đổi được cả về chức năng và trí tuệ, kéo dài từ2 đến 10 năm. Cuối cùng, bệnh nhân trở thành người lệ thuộc hoàntoàn và thường tử vong do các bệnh nhiễm trùng.Sa sút trí tuệ là sự suy giảm chức năng trí tuệ và những lĩnh vực khác vềnhận thức, dẫn đến giảm khả năng hoạt động sống hàng ngày. Đây làmột trong những rối loạn ảnh hưởng trầm trọng nhất đến người cao tuổi.Đặc trưng của bệnh là sự suy giảm nhận thức xảy ra trong tình trạng ýthức vẫn bình thường. Đó không phải là loại rối loạn nhận thức có thểhồi phục như mê sảng hay trầm cảm.Tần suất mắc bệnh sa sút trí tuệ tăng nhanh theo tuổi. Ở tuổi sau 60, tỷ lệnày tăng gấp đôi mỗi 5 năm. Ở tuổi 60-64, chỉ có 1% bị sa sút trí tuệ,nhưng đến tuổi trên 85 thì tỷ lệ này là 30-50%.Cần phân biệt sa sút trí tuệ và quên lành tính do tuổi. Quên lành tính dotuổi là tình trạng giảm trí nhớ do tuổi cao, là kết quả của tiến trình hoạtđộng thần kinh chậm dần do tuổi tác. Khởi đầu của quên lành tính là tìnhtrạng khó nhớ thông tin mới và chậm nhớ lại thông tin cũ do suy giảmkhả năng tập trung và chú ý. Tuy nhiên, khi cho bệnh nhân thời gian vàcó biện pháp động viên thì việc sinh hoạt hằng ngày của họ vẫn bìnhthườngBiểu hiện thường gặp nhất của sa sút trí tuệ giai đoạn sớm là giảmtrí nhớ gần. Bệnh nhân có thể quên điều mình vừa nói và lặp đi lặp lạicâu này nhiều lần trong vài phút. Họ thường xuyên quên nơi để nhữngvật dụng cá nhân. Tình trạng quên kéo dài và dẫn đến tâm lý hoangtưởng là bị mất trộm.Trong giai đoạn sớm này, bệnh nhân cũng gặp khó khăn khi tìm từ diễnđạt ý mình muốn nói hoặc giải thích một điều gì đó. Họ thường phải nóivòng vo, chẳng hạn như không nhớ từ cà vạt nên phải mô tả nó là mộtvật quấn quanh cổ áo. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể quên hay khókhăn trong việc sử dụng hoặc làm những công việc hằng ngày như láixe, giữ tiền, nấu ăn...Những biểu hiện khác của sa sút trí tuệ giai đoạn sớm là thay đổi cá tính,rối loạn cảm xúc và giảm sự phán đoán. Người bệnh có những hànhđộng không giống như họ đã từng làm, chẳng hạn như một người keokiệt đột nhiên tặng cho hội từ thiện vài chục triệu đồng. Những thay đổitính khí khác như trầm cảm hay hoang tưởng cũng thường xảy ra. Cầnlưu ý trong giai đoạn sớm này, hoạt động xã hội của người sa sút trí tuệvẫn không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, họ thường có những thay đổi vềtính khí như cáu gắt, tàn nhẫn, kích động...Sự ổn định trí tuệ của bệnh nhân cũng khá mỏng manh. Trong nhữngtình huống khó khăn hay bức xúc thì sự suy giảm trí tuệ có thể biểu lộ rõrệt, chẳng hạn như khi phải đi một quãng đường xa để thăm con cháu thìhọ có thể đi lạc hay mất định hướng, đi vòng vo.Ở mức độ trung bình, bệnh nhân bị giảm khả năng thực hiện cáccông việc thường ngày như tắm rửa, mặc đồ, vệ sinh cá nhân. Họkhông thể nhớ được thông tin mới, mất định hướng về không gian vàthời gia, có thể quên những sự vật xung quanh mình như quên nhà vệsinh, phòng ngủ ở đâu. Người bệnh cũng dễ bị ngã hoặc có tai biến dosự nhầm lẫn và giảm phán đoán. Những rối loạn hành vi có từ giai đoạnsớm vẫn kéo dài đến giai đoạn trung bình và nặng. Hoang tưởng và ảogiác xuất hiện ở khoảng 25% bệnh nhân. Ví dụ: Khi bệnh nhân mất khảnăng nhận ra chính bản thân mình trong gương thì họ lại nghi ngờ là cóngười lạ vào nhà. Sự lệch lạc này có thể ngày càng nặng và kéo dài.Bệnh nhân cũng có những biểu hiện rối loạn hành vi và trở nên kíchđộng.Ở giai đoạn nặng, bệnh nhân không thể thực hiện những sinh hoạthàng ngày như ăn uống, vệ sinh cá nhân, đi lại và lệ thuộc hoàn toànvào người thân. Trí nhớ ngắn hạn, dài hạn bị mất hoàn toàn. Bệnh nhânkhông nhận biết được kể cả những người rất thân của mình, mất đinhững khả năng vận động phản xạ khác như nuốt (nên dễ bị rối loạndinh dưỡng và sặc thức ăn). Kết hợp với tình trạng kém dinh dưỡng và ítvận động, nằm liệt giường, bệnh nhân có thể bị loét da.Ở giai đoạn muộn của sa sút trí tuệ, bệnh nhân sẽ bị tăng tần suất các taibiến; chẳng hạn như biến chứng của việc mất nước, kém dinh dưỡng,viêm phổi hít, loét da. Sự lệ thuộc hoàn toàn vào người khác có khi đưabệnh nhân đến tình huống phải vào nhà dưỡng lão. Nếu tiếp tục ở tạinhà, người chăm sóc và bệnh nhân phải được trang bị những thiết bị cầnthiết khác.Khi nghi ngờ người thân bị sa sút trí tuệ, bạn hãy đưa họ đến khám tạicác phòng khám chuyên khoa tâm thần, thần kinh hoặc lão khoa. ...