Phát Huy « Tư Duy không lời » nơi trẻ em có nguy cơ Tự Kỷ…

Từ lứa tưổi 2-3 tháng cho đến giai đoạn chung quanh 2-3 năm, trước khi ngôn ngữ xuất hiện, một trẻ em bình thường đã biết vận dụng, một cách tự phát, 3 giác quan Thị Thính và Xúc, để khám phá môi trường chung quanh. Môi trường sinh hoạt nầy bao gồm những đồ vật cụ thể trong tầm tay của trẻ em, cũng như những người thân có mặt trong gia đình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát Huy « Tư Duy không lời » nơi trẻ em có nguy cơ Tự Kỷ… Phát Huy « Tư Duy không lời » nơi trẻ em có nguy cơ Tự Kỷ… Từ lứa tưổi 2-3 tháng cho đến giai đoạn chung quanh 2-3 năm, trước khingôn ngữ xuất hiện, một trẻ em bình thường đã biết vận dụng, một cách tựphát, 3 giác quan Thị Thính và Xúc, để khám phá môi trường chung quanh.Môi trường sinh hoạt nầy bao gồm những đồ vật cụ thể trong tầm tay củatrẻ em, cũng như những người thân có mặt trong gia đình. Một cách đặc biệt, xuyên qua vai trò trung gian và sự hiện diện liên tụccủa người mẹ, trẻ em sẽ ngày ngày lặp đi lặp lại những kinh nghiệm giácquan như : nhìn với đôi mắt, nghe với hai tai, cũng như vui đùa, tiếp cận vớitay chân hay là làn da của mình. Nhờ vào đó, trẻ em đã bắt đầu phát huy tưduy và khả năng hiểu biết của mình, bằng cách thu hóa và hội nhập một sốtin tức – tuy còn rất hạn chế - về cuộc sống đang diễn ra hai bên cạnh. Chung quanh 2-3 năm, sau khi ngôn ngữ xuất hiện, trẻ em có thêm mộtphương tiện hữu hiệu khác, trong chiều hướng mở rộng vòng sinh hoạt vànhững quan hệ của mình. Nói khác đi, từ đây, trẻ em có thể diễn tả và thôngđạt ra bên ngoài những nhận thức và hiểu biết có mặt bên trong nội tâm,cũng như chia sẻ, trao đổi và đồng cảm với những tâm tình và ý định của kẻkhác. Sáu lãnh vực như cảm giác, vận động, xúc động, quan hệ, tư duy vàngôn ngữ, lúc bấy giờ, sẽ giao thoa chằng chịt, cũng như tác động qua lại haichiều trên nhau và phát huy lẫn nhau. Trong tinh thần và ý hướng vừa được trình bày, khi một trẻ em vừa bộclộ một vài dấu hiệu báo động về « nguy cơ Chậm Phát Triển hay là Tự Kỷ »– còn đang mập mờ và không chính xác – chúng ta cần xúc tiến tức khắccông việc « Can Thiệp Sớm », bằng cách tổ chức một cách đều đặn, nhữngsinh hoạt « Kích Thích » với những chiều hướng và hình thức như sau : - Chiều hướng thứ nhất bao gồm những sinh hoạt như : Bắt chước,Vận động thô, Vận động tinh, Phối hợp mắt và tay… - Chiều hướng thứ hai là những trò chơi nhằm kích thích những sinhhoạt « Nhận Thức » còn mang tên là « Tư Duy không lời ». Hy vọng trong tương lai rất gần, tôi sẽ lần lượt giới thiệu cho cha mẹ vàgiáo viên một số sinh hoạt cụ thể, nhằm kích thích trẻ em trong những lãnhvực như bắt chước, vận động hay là phối hợp mắt và tay…Trong khuôn khổcủa bài chia sẻ nầy, tôi chỉ trình bày một vài bài học thuộc chiều hướng thứhai, với những bước đi lên cụ thể và có thứ tự từ dễ đến khó. **** 1.-Sinh hoạt « Sắp xếp hay là tập hợp lại với nhau 2 đơn vị hoàntoàn giống nhau » Đặt để trước mặt trẻ em 2 chiếc đĩa bằng giấy và bảo : « Em hãy xếplại với nhau ». Nếu trẻ em còn phân vân chưa biết làm, cha mẹ hay thầy cô chứng minhmột lần cách làm, cho trẻ em thấy. Sau đó, tách rời các đĩa ra từng chiếc mộtvà đặt để mỗi đĩa ở một nơi, và lặp lại lời chỉ dẫn. Nếu trẻ em thành tựumục tiêu, chúng ta khen thưởng. Nếu trẻ em chưa làm được, chúng ta cầmtay hướng dẫn. Sau đó, hướng dẫn bằng cử điệu mà thôi, cho đến khi trẻ emthành tựu. 2.- « Sinh hoạt « Sắp xếp 3 chiếc đĩa giấy lại với nhau » Chúng ta hướng dẫn và đi theo những thứ tự giống hệt như trên. 3.- Sinh hoạt « Thả rơi vào trong một chiếc bình hay hộp bằng nhựatrong suốt, hai hạt cườm hoàn toàn giống nhau. Thay vào hai hạt cườm, chúng ta có thể dùng 2 khối vuông nhỏ, hay là 2hạt đậu lớn. Chiếc bình hay hộp cần có miệng rộng. Sau lời chỉ dẫn, chúng ta chứng minh một lần. Khi trẻ em đã làm được một mình với 2 hạt cườm, chúng ta tăng sốlượng dần dần, từ 2 lên 5. 4.- Tách rời ra khỏi nhau 2 ly nhựa hay là hai đĩa giấy Đặt để trước mặt trẻ em hai chiếc đĩa hay là 2 ly nhựa chồng lên nhau vàbảo trẻ em : « Em hãy tách hai ly nhựa ra khỏi nhau ». Chúng ta chứng minh một lần. Với trẻ em đang gặp khó khăn, hướng dẫn bằng tay. Sau đó, chúng ta tạokhoảng cách, chỉ dùng cử điệu, kèm theo lời nói. Khi trẻ em đã thành tựu với 2 đơn vị, chúng ta tăng dần lên tới 5. 5.- Xếp lại với nhau vật nào theo vật nấy. Đặt để trước mặt trẻ em một ly nhựa chứa đựng nhiều hạt cườm, vàmột ly khác có nhiều khối vuông hay là một thứ khác tương tự. Đưa cho trẻ em một hạt cườm và bảo : « Em hãy xếp hạt cườm nầy vớinhững hạt cườm khác ». Sau đó, đưa thêm một khối vuông và bảo trẻ em bỏkhối vuông vào ly có những khối vuông. Sau khi trẻ em đã hiểu cách làm, chúng ta đưa cho trẻ em : - lần thứ nhất : 2 hạt cườm và 1 khối vuông, - lần thứ hai : 2 hạt cườm và 2 khối vuông, - lần thứ ba : 3 hạt cườm và 3 khối vuông trộn lẫn vào nhau, - lần thứ tư : nhiều hạt cườm và khối vuông, với số lượng khôngđồng đều nhau. 6.- Lần nầy, chúng ta sử dụng 2 loại vật dụng khác nhau, để sắp xếpvào trong 2 hộp hoặc 2 ly giống nhau và hoàn toàn trống rỗng. Đặt để trước mặt trẻ em 3 chiếc xe ô-tô nho nhỏ và 3 hạt cườm (hoặcviên bi), cùng với 2 ly hay là 2 hộp nhựa. Bảo trẻ em xếp xe ô-tô vào mộthộp, và xếp hạt cườm vào một hộp khác. Chúng ta chứng minh một lần và sau đó lặp lại lời chỉ dẫn. Sau khi trẻ em đã thành tựu, chúng ta tăng dần độ khó : - lần thứ nhất : đưa cho trẻ em 4 xe ô-tô và 4 hạt cườm, - tăng dần lên tới 6 đơn vị, trong mỗi loại, - Sau cùng, dùng 3 loại vật dụng khác nhau, với 3 chiếc hộp hoàntoàn giống nhau. 7.- Sắp xếp bằng cách so sánh 3 hình khối có 3 loại hình thể khácnhau với 3 độ lớn khác nhau. Đặt để trước mặt trẻ em 3 tấm giấy cứng có vẽ sẵn 3 loại hình khácnhau : tròn, vuông và tam giác, với 3 độ lớn khác nhau. Đưa cho trẻ em 3 hình khối có 3 hình thể tròn, vuông và tam giác. Bảo trẻem xếp khối tròn lên tấm giấy có hình tròn, khối vuông trên tấm giấy có hìnhvuông và khối tam giác trên tấm giấy có hình tam giác. Chứng minh một lần. Chúng ta đi theo tiến trình sau đây : - lần thứ nhất, dùng 3 hình khối có 3 màu khác nhau. Trên mỗi tấmgiấy có hình vẽ được ...