Phát huy tính tích cực hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề

Bài viết nghiên cứu cơ bản về quá trình tổ chức cho trẻ chơi trò chơi trò chơi đóng vai theo chủ đề, trên cơ sở đó tìm ra những biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ trong khi chơi một cách hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát huy tính tích cực hoạt động cho trẻ 5-6 tuổi thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 10. 2012 PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC HOẠT ĐỘNG CHO TRẺ 5 - 6 TUỔI THÔNG QUA TRÒ CHƠI ĐÓNG VAI THEO CHỦ ĐỀ Cao Thị Cúc1 TÓM TẮT Hoạt động chơi đóng vai theo chủ đề là một trong những con đường cơ bảnnhằm phát huy tính tích cực cho trẻ mẫu giáo. Kết quả nghiên cứu thực trạng biểu hiệntính tích cực của trẻ 5 - 6 tuổi trong quá trình chơi trò chơi đóng vai theo chủ đề ở 5trường mầm non trên địa bàn thành phố Thanh Hoá cho thấy, tuy phần lớn trẻ tỏ rathích thú với hoạt động chơi nhưng còn nhiều trẻ tham gia chơi một cách thụ động, ítsáng kiến và dễ bị phân tán bởi các tác động bên ngoài. Để phát huy tính tích cực củatrẻ thông qua trò chơi đóng vai theo chủ đề, giáo viên mầm non cần nhận thức đúng đắnvề những cơ sở hình thành tính tích cực và có biện pháp tác động phù hợp đến trẻ trongquá trình tổ chức, hướng dẫn trẻ chơi. Từ khoá: Tính tích cực, trò chơi đóng vai theo chủ đề 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong sự nghiệp giáo dục ở nước ta hiện nay, phát huy tính tích cực (TTC) tronghoạt động nói chung là phương hướng trọng tâm của tư tưởng đổi mới. Nâng cao TTC,tính độc lập trong hoạt động là yêu cầu cơ bản để đảm bảo mục đích đào tạo những conngười tự chủ, năng động, sáng tạo. Có thể coi TTC như một điều kiện, đồng thời là kếtquả của sự phát triển nhân cách thế hệ trẻ. TTC cần được hình thành từ lứa tuổi nhỏ, đặc biệt là vào giai đoạn mẫu giáo lớnnhằm chuẩn bị cho trẻ thích ứng nhanh chóng với những hình thức học tập mới mẻ, đadạng một cách hiệu quả khi vào tiểu học. Theo các nhà tâm lý- giáo dục trẻ em, có thểphát huy TTC cho trẻ mẫu giáo (MG) thông qua nhiều hoạt động, trong đó vui chơi (màtrung tâm là trò chơi đóng vai theo chủ đề) giữ vai trò là con đường cơ bản nhất. Hiện nay, các trường mầm non (MN) ở nước ta đang triển khai thực hiện đổi mớichương trình chăm sóc - giáo dục trẻ, hướng vào việc xem trẻ là chủ thể của quá trìnhgiáo dục, từ đó phát huy cao độ tính tích cực, chủ động và sáng tạo của trẻ trong các hoạtđộng. Theo đó, hoạt động vui chơi nói chung, trò chơi đóng vai theo chủ đề (TCĐVTCĐ)nói riêng cũng được đổi mới cả về hình thức và phương pháp tổ chức. Tuy nhiên, thực tếcông tác giáo dục trẻ ở các trường MN trên địa bàn thành phố Thanh Hoá cho thấy, donhận thức của giáo viên về vấn đề này chưa đầy đủ nên trong quá trình thực hiện cònthiếu sự thống nhất, phương pháp hướng dẫn hoạt động chơi của trẻ chưa phù hợp, môi1 ThS. Bộ môn Tâm lý - Giáo dục, trường Đại học Hồng Đức 5TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 10. 2012trường hoạt động, cơ sở vật chất còn nghèo nàn…đã dẫn đến việc trẻ chơi không thực sựhứng thú, say mê, hạn chế tính tích cực, chủ động, độc lập và sáng tạo của trẻ. Để khắcphục tình trạng này cần có sự nghiên cứu một cách cơ bản về quá trình tổ chức cho trẻchơi trò chơi ĐVTCĐ, trên cơ sở đó tìm ra những biện pháp phát huy TTC của trẻ trongkhi chơi một cách hiệu quả. 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2.1. Thực trạng mức độ biểu hiện TTC của trẻ 5 - 6 tuổi trong quá trình chơiTCĐVTCĐ ở một số trường MN thành phố Thanh Hoá Với mục tiêu đánh giá thực trạng biểu hiện TTC của trẻ 5 - 6 tuổi trong quá trìnhchơi TCĐVTCĐ ở một số trường MN trên địa bàn thành phố Thanh Hoá hiện nay,chúng tôi đã tiến hành quan sát quá trình chơi của 148 trẻ ở 5 lớp MG lớn của các trườngMN: trường MN Đông Sơn, trường MN Đông Hương, trường MN Đông Vệ, trường MNQuảng Thắng, trường MN thực hành - Đại học Hồng Đức. Chúng tôi đánh giá TTC của trẻ thông qua 5 tiêu chí sau: + Tiêu chí 1: Trẻ chủ động, tự nguyện tham gia vào các trò chơi. + Tiêu chí 2: Trẻ có kỹ năng “đóng vai” thành thạo. + Tiêu chí 3: Trẻ chơi độc lập, hứng thú, say mê. + Tiêu chí 4: Trẻ thể hiện sự linh hoạt, sáng tạo khi chơi. + Tiêu chí 5: Trẻ chủ động hợp tác, chia sẻ với bạn, biết khắc phục những mâuthuẫn nảy sinh trong quá trình chơi. Mỗi tiêu chí trên có 4 mức độ biểu hiện: tốt, khá, trung bình, yếu. Chúng tôi quan sát nhiều lần (2-3 lần/tuần) quá trình trẻ chơi trong các nhómchơi ở góc phân vai và ghi biên bản về mức độ biểu hiện TTC của mỗi trẻ. Để đảm bảotính chính xác và khách quan của quá trình quan sát, chúng tôi chỉ ghi vào biên bản khibiểu hiện về TTC của trẻ theo các tiêu chí trên được lặp lại trong ít nhất 2 lần chơi phùhợp với một mức độ nhất định (tốt, khá, trung bình, yếu). Kết quả thu được như sau: Mức độ Các tiêu chí Tốt (%) Khá (%) Trung bình (%) Yếu (%) Tiêu chí 1 10 ...