Phát huy vai trò của chính sách thuế trong hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu

Bài viết này sẽ phân tích rõ cơ sở lý luận về vai trò của chính sách thuế trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu; phân tích thực trạng chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thời gian qua. Trên cơ sở đó, khuyến nghị một số giải pháp thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thời gian tới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát huy vai trò của chính sách thuế trong hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩuKỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ TRONG HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU PGS.TS Lê Xuân Trường Trưởng khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính TÓM TẮT: Chính sách thuế liên quan chặt chẽ đến hoạt động kinh doanh của cácdoanh nghiệp xuất khẩu, bởi lẽ, với người kinh doanh, thuế là một trong các khoản chi phícủa doanh nghiệp và các thủ tục hành chính thuế cũng là một trong những yếu tố quantrọng của môi trường đầu tư và kinh doanh. Bài viết này sẽ phân tích rõ cơ sở lý luận vềvai trò của chính sách thuế trong việc hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu; phân tích thực trạngchính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thời gian qua. Trên cơ sở đó, khuyến nghịmột số giải pháp thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thời gian tới. TỪ KHÓA: Chính sách, hỗ trợ, thuế, xuất khẩu. ĐẶT VẤN ĐỀ Chính sách thuế có liên quan chặt chẽ đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệpxuất khẩu nói riêng và các doanh nghiệp xuất khẩu nói chung. Nghiên cứu về vai trò củachính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu liên quan chủ yếu đến ba nhóm doanhnghiệp: (1) Doanh nghiệp kinh doanh thương mại hoạt động kinh doanh xuất khẩu, nhậpkhẩu; (2) Doanh nghiệp sản xuất với thị trường tiêu thụ sản phẩm chủ yếu là nước ngoài;(3) Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ xuất khẩu. Chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuấtkhẩu bao gồm chính sách chung đối với doanh nghiệp và chính sách riêng đối với doanhnghiệp xuất khẩu. Chính sách thuế bao gồm chính sách về nghĩa vụ thuế và chính sách vềthủ tục hành chính thuế. Khi nghiên cứu vấn đề này cần làm rõ các khía cạnh lý thuyết vàthực tiễn của các vấn đề đó. Đồng thời, cần chỉ làm rõ bối cảnh tình hình để có đánh giáhoặc đề xuất chính sách phù hợp. Những vấn đề quan trọng nhất tác động đến chính sáchthuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong tình hình mới là: Tác động thực thi Trụ cột 2 theođề xuất của OECD về thuế tối thiểu toàn cầu và những bất ổn về tình hình kinh tế - chínhtrị thế giới do ảnh hưởng hậu COVID-19 và xung đột Nga - Ucraina. Đây chính là nhữngvấn đề sẽ được nghiên cứu và trao đổi trong bài viết này. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Cơ sở lý luận về vai trò của chính sách thuế hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu Vai trò của chính sách thuế trong hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu thể hiện trên 4phương diện chủ yếu sau:88Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” Một là, tùy theo chính sách thuế của các quốc gia và hoạt động kinh doanh của mình,các doanh nghiệp có thể phải thực hiện các nghĩa vụ thuế khác nhau, đó có thể là các sắcthuế thuộc loại thuế gián thu hoặc thuế trực thu. Các khoản thuế trực thu là các yếu tố cấuthành chi phí kinh doanh của doanh nghiệp. Trên phương diện pháp lý, các khoản thuế giánthu là các yếu tố cấu thành nên giá bán hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp mà doanhnghiệp là người nộp thuế và người tiêu dùng là người trả thuế. Xét trên phương diện kinhtế, tùy theo độ co giãn cung, cầu hàng hóa mà người tiêu dùng có thể phải chịu một phầnthuế trực thu; người kinh doanh có thể phải chịu một phần thuế gián thu. Bất luận trênphương diện nào, thuế cũng ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.Chính sách thuế hợp lý sẽ vừa đảm bảo nguồn thu cho các hoạt động của nhà nước, vừathúc đẩy hoạt động kinh doanh của các tổ chức, cá nhân trong xã hội nói chung và cácdoanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu nói riêng. Hai là, bên cạnh các nghĩa vụ thuế chung như các đối tượng kinh doanh khác theoquy định của pháp luật thuế, các doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu có một nghĩa vụ thuếriêng, đó là thuế xuất khẩu. Nhìn chung, các quốc gia trên thế giới đều đánh thuế xuất khẩu0% hoặc áp dụng thuế suất thuế xuất khẩu rất thấp đối với hầu hết các mặt hàng xuất khẩuđể tạo khuyến khích xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài, qua đó, mở rộng thị trường tiêu thụsản phẩm cho các doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh trong nước phát triển. Chỉcó một số rất ít các hàng hóa không khuyến khích xuất khẩu vì lợi ích kinh tế - xã hội chungcủa quốc gia mới đánh thuế xuất khẩu cao. Thêm vào đó, một trong những mục tiêu củachính sách miễn thuế xuất khẩu, nhập khẩu của các quốc gia là tạo thuận lợi cho hoạt độngngoại thương - đây chính là môi trường hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp xuấtkhẩu, chẳng hạn như chính sách miễn thuế xuất khẩu, miễn thuế nhập khẩu đối với hànghóa kinh doanh theo phương thức tạm nhập, tái xuất. Ba là, các thủ tục hành chính thuế có tác động rất lớn đến hoạt động kinh doanh củacác doanh nghiệp xuất khẩu. Trong hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp phải thực hiện cácthủ tục k ...