Phát triển chương trình đào tạo theo định hướng năng lực - Một cách tiệm cận với yêu cầu của thị trường lao động

Bài viết tập trung vào trình bày một số khái niệm liên quan như chuẩn đầu ra, năng lực, cấu trúc khung năng lực; đồng thời trình bày nguyên lý vận hành của chương trình đào tạo và đưa ra quy trình phát triển chương trình đào tạo theo định hướng năng lực chuẩn đầu ra.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển chương trình đào tạo theo định hướng năng lực - Một cách tiệm cận với yêu cầu của thị trường lao động PHÁT TRIỂN CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THEO ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC - MỘT CÁCH TIỆM CẬN VỚI YÊU CẦU CỦA THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG Lê Thị Ninh1, Nguyễn Thị Vinh1Tóm tắt: Phát triển chương trình đào tạo (CTĐT) dựa theo chuẩn đầu ra (CĐR) hay theo địnhhướng phát triển năng lực là một cách tiếp cận giáo dục hiện đại và hiệu quả, nhằm đáp ứng yêu cầungày càng cao của thị trường lao động. Bằng cách tập trung vào phát triển toàn diện năng lực củangười học, cách tiếp cận này không chỉ nâng cao chất lượng giáo dục mà còn giúp cho người học cóđược các năng lực cần thiết để có thể giải quyết vấn đề, thực hiện được các nhiệm vụ và đạt đượcmục tiêu trong từng hoàn cảnh/lĩnh vực cụ thể. Bài viết tập trung vào trình bày một số khái niệmliên quan như chuẩn đầu ra, năng lực, cấu trúc khung năng lực; Đồng thời trình bày nguyên lý vậnhành của CTĐT và đưa ra quy trình phát triển CTĐT theo định hướng năng lực chuẩn đầu ra.Từ khóa: chương trình đào tạo, năng lực, đào tạo dựa trên năng lực, phát triển chương trình đào tạo DEVELOPING COMPETENCY-BASED EDUCATION PROGRAMS: AN APPROACH TO MEETING LABOR MARKET DEMANDSAbstract: Developing curriculum programs based on Outcome-based education or Competency-based Education approach is a contemporary and efficacious method in education to fulfill thedemands of the labor market. By emphasizing the comprehensive advancement of learnerscompetencies, this strategy not only enriches the educational standard but also enables learners toacquire the essential competencies essential for problem-solving, task execution, and goalattainment in their respective domains. The paper is centered on elucidating interconnected notionssuch as expected learning outcomes, competencies, and the structure of competency framework.Simultaneously, it elucidates the operational tenets of curriculum programs and a process forCompetency-based Education Development.Keywords: curriculum programs, competencies, competency-based education, curriculumdevelopment1. ĐẶT VẤN ĐỀ Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam đangphải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực có năng lực chuyên môn, kỹ năng và khả năngđáp ứng được những đòi hỏi khắt khe của thị trường lao động. Mặc dù, giáo dục đại học ở ViệtNam trong thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực như chương trình đào tạo đã chuyển đổitừ đào tạo theo định hướng nội dung (Content-based Education) sang đào tạo theo định hướngchuẩn đầu ra/năng lực (Outcome-based Education; Competency-based Education), đồng thời ápdụng các phương pháp giảng dạy, đánh giá nhằm phát huy năng lực, tính chủ động của người học,..nhưng thực tế còn nhiều bất cập và thách thức. Phát biểu tại Hội thảo “Thể chế chính sách nâng caochất lượng giáo dục đại học”, do Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội và Bộ Giáo dục và Đàotạo phối hợp tổ chức vào tháng 11/2023, Đại tá Dương Xuân Phượng, Phó Giám đốc Học việnViettel cho biết: Đơn vị từng dự kiến lấy 2.000 sinh viên xuất sắc ở các trường về để đào tạo theochương trình Viettel Digital nhưng chỉ tuyển được 100 sinh viên. Trong số đó, khi đánh giá lại thìcó 75% sinh viên nhận thấy mình chỉ đáp ứng được 75% công việc của doanh nghiệp; 2% sinh viên1. Trường Đại học Thủ Dầu Một (Thu Dau Mot University). Corresponding email: ninhlt@tdmu.edu.vn (Le Thi Ninh). 427đánh giá đáp ứng được 90% nhu cầu doanh nghiệp, số sinh viên còn lại doanh nghiệp phải đào tạolại (tuoitre.vn). Điều này cho thấy khoảng cách giữa kết quả đào tạo với yêu cầu của đơn vị tuyểndụng còn khá xa. Vậy làm thế nào để có thể tăng tỷ lệ sinh viên sau khi tốt nghiệp làm việc đúngvới ngành nghề được đào tạo, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, đây là thách thức đối vớicác cơ sở giáo dục đại học trong công tác thiết kế và phát triển CTĐT. Hiểu một cách thấu đáo vềthiết kế và phát triển chương trình đào tạo dựa theo năng lực chuẩn đầu ra và thực hiện một cách bàibản, triệt để, tránh tình trạng nửa vời, “bình mới rượu cũ” trong quá trình chuyển đổi từ đào tạo theođịnh hướng nội dung sang đào tạo theo định hướng năng lực chuẩn đầu ra giúp các cơ sở giáo dụcđại học thu hẹp khoảng cách kết quả đào tạo với thị trường lao động. Nghiên cứu này làm rõ các khái niệm về chuẩn đầu ra, năng lực, cấu trúc khung năng lực.Đồng thời trình bày nguyên lý vận hành của CTĐT, quy trình phát triển CTĐT theo định hướngnăng lực. Kết quả của nghiên cứu là nguồn tài liệu tham khảo để góp phần giúp các đơn vị đào tạo,người biên soạn CTĐT, giảng viên hiểu rõ hơn và tham gia vào việc cải thiện chất lượng đào tạo đạihọc, tăng cường sự chuẩn bị cho người học trước đòi hỏi ngày càng khắt khe của thị trường laođộng và giúp người h ...