Phát triển công nghiệp hỗ trợ - con đường để Việt Nam từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng và dưới tác động cạnh tranh quốc tế ngày càng quyết liệt, nhiều hạn chế về chất lượng của nền kinh tế đang dần lộ ra. Vấn đề tái cấu trúc nền kinh tế, lựa chọn mô hình tăng trưởng mới, tái cơ cấu công nghiệp,… đang trở nên cấp bách nhằm phát huy tối đa lợi thế cạnh tranh của Việt Nam để có thể phát triển ổn định, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển công nghiệp hỗ trợ - con đường để Việt Nam từng bước tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu INTERNATIONAL CONFERENCE FOR YOUNG RESEARCHERS IN ECONOMICS & BUSINESS 2019 ICYREB 2019 PHÁT TRIỂN CÔNG NGHIỆP HỖ TRỢ - CON ĐƯỜNG ĐỂ VIỆT NAM TỪNG BƯỚC THAM GIA VÀO CHUỖI GIÁ TRỊ TOÀN CẦU SUPPORTING INDUSTRY DEVELOPMENT - ROAD TO VIETNAM EACH STEPS TO JOIN THE GLOBAL VALUE CHAIN Nguyễn Thị Bích Liên, Nguyễn Thị Thúy Quỳnh Trường Đại học Vinh liennguyen190882@gmail.com TÓM TẮT Trong bối cảnh hội nhập kinh tế ngày càng sâu rộng và dưới tác động cạnh tranh quốc tế ngày càng quyết liệt, nhiều hạn chế về chất lượng của nền kinh tế đang dần lộ ra. Vấn đề tái cấu trúc nền kinh tế, lựa chọn mô hình tăng trưởng mới, tái cơ cấu công nghiệp,… đang trở nên cấp bách nhằm phát huy tối đa lợi thế cạnh tranh của Việt Nam để có thể phát triển ổn định, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực. Trong đó, vai trò của các ngành công nghiệp được xác định là một trong những trụ cột quan trọng nhất. Tuy nhiên, phát triển công nghiệp cần một quá trình lâu dài tích lũy kỹ năng quản lý và kỹ năng sản xuất và ngành công nghiệp của Việt Nam sẽ khó có bước nhảy vọt nếu không phát triển công nghiệp hỗ trợ. Phát triển công nghiệp hỗ trợ sẽ giúp các ngành công nghiệp của Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu của các tập đoàn công nghiệp đa quốc gia. Từ khoá: Công nghiệp hỗ trợ, chuỗi giá trị, chuỗi giá trị toàn cầu. ABSTRACT In the context of increasing economic integration and under the impact of increasingly fierce international competition, many restrictions on the quality of the economy are gradually exposed. The issue of economic restructuring, selection of new growth models, industrial restructuring,... are becoming urgent to maximize Vietnams competitive advantage to be able to develop stably and sustainably, improve competitiveness and narrow the development gap with other countries in the region. In which the role of industries is identified as one of the most important pillars. However, industrial development needs a long process of accumulating management skills and production skills, and Vietnams industry will hardly have a leap if it does not develop supporting industries. Developing supporting industries will help Vietnams industries to deeply participate in the global value chain of multinational industrial corporations. Keywords: Supporting industry, value chain, global value chain.1. Đặt vấn đề Từ cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới diễn ra vào cuối năm 2008 đến nay, mô hình tăng trưởngkinh tế của Việt Nam đã bộc lộ nhiều yếu kém. Nổi bật nhất là vấn đề tăng trưởng dựa vào xuất khẩu. Dochưa chủ động được nguồn cung ứng nguyên vật liệu đầu vào nên xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc rấtnhiều vào nhập khẩu. Mô hình tăng trưởng nhờ xuất khẩu như thế đã làm cho chúng ta mất tính chủ động.Nền kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, thách thức chưa thể giải quyết triệt để trong ngắn hạn. Chấtlượng tăng trưởng cải thiện còn chậm, chưa thực sự bền vững; năng suất lao động, năng lực cạnh tranhcủa nền kinh tế còn thấp; khu vực kinh tế trong nước chưa tham gia sâu rộng vào mạng sản xuất và chuỗigiá trị toàn cầu. Việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP, EVFTA,...là áp lực lớn đối với yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng hiệu quả. Để tham gia sâu hơn vàochuỗi giá trị toàn cầu, tiến lên những “nấc thang” cao hơn trong chuỗi, phát triển công nghiệp hỗ trợ đượcxem là giải pháp thiết thực và cấp bách hiện nay. Công nghiệp hỗ trợ phát triển sẽ giúp doanh nghiệp lựachọn được chiến lược phát triển phù hợp với chuỗi giá trị gia tăng của ngành trong phạm vi quốc gia, khuvực và quốc tế. Bên cạnh đó, phát triển công nghiệp hỗ trợ cũng tạo cơ hội và thúc đẩy khối doanh nghiệpvừa và nhỏ phát triển mạnh mẽ, tạo nên mạng sản xuất kinh doanh đa dạng và rộng khắp. Đây chính lànền tảng để phát triển một nền công nghiệp tự chủ, hiện đại. Để làm được điều này, trước hết các doanh 1098 INTERNATIONAL CONFERENCE FOR YOUNG RESEARCHERS IN ECONOMICS & BUSINESS 2019 ICYREB 2019nghiệp Việt Nam cần xây dựng chiến lược hợp lý, từng bước nâng cao năng lực, khẳng định vị trí và vaitrò trên thị trường. Nhà nước cần đóng vai trò bệ đỡ, tập trung tháo gỡ kịp thời các khó khăn cũng nhưdành nguồn lực hợp lý đồng thời ban hành chính sách hỗ trợ, tạo cơ sở vững chắc để các doanh nghiệpmạnh dạn đầu tư kinh doanh, sẵn sàng là đối tác tin cậy của các bạn hàng trên thế giới.2. Phương pháp nghiên cứu Trên cơ sở xác định vai trò và mối quan hệ đa chiều giữa ngành công nghiệp hỗ trợ với các ...