Phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho sinh viên cao đẳng sư phạm và giáo viên dạy sinh học và khoa học tự nhiên thông qua chuyên đề sinh học ứng dụng

Bài viết nêu giải pháp liên quan vấn đề này thông qua việc xây dựng chuyên đề Sinh học ứng dụng cho sinh viên cao đẳng sư phạm ngành Sinh học và giáo viên dạy Khoa học tự nhiên ở THCS theo chương trình môn học mới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho sinh viên cao đẳng sư phạm và giáo viên dạy sinh học và khoa học tự nhiên thông qua chuyên đề sinh học ứng dụng TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC VẬN DỤNG KIẾN THỨC VÀO THỰC TIỄN CHO SINH VIÊN CAO ĐẲNG SƯ PHẠM VÀ GIÁO VIÊN DẠY SINH HỌC VÀ KHOA HỌC TỰ NHIÊN THÔNG QUA CHUYÊN ĐỀ SINH HỌC ỨNG DỤNG LÊ VĂN THẮNG *, NGÔ THỊ THU VÂN ** Trường Cao đẳng Sư phạm Nam Định * Email: ngothuvan.cdspnd@gmail.com ** Email: levanthangnd@gmail.com Tóm tắt: Mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thông mới nhằm hình thành 10 năng lực và 5 phẩm chất cho học sinh. Năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn là năng lực thành phần của năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội. Để hình thành năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn cho học sinh, bản thân giáo viên cũng phải được phát triển và bồi dưỡng năng lực này thông qua quá trình đào tạo và bồi dưỡng. Bài viết nêu giải pháp liên quan vấn đề này thông qua việc xây dựng chuyên đề Sinh học ứng dụng cho sinh viên cao đẳng sư phạm ngành Sinh học và giáo viên dạy Khoa học tự nhiên ở THCS theo chương trình môn học mới. Từ khóa: Bồi dưỡng giáo viên, chương trình đào tạo, trung học cơ sở, khoa học tự nhiên, năng lực, năng lực vận dụng. 1. MỞ ĐẦU Chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) mới được xây dựng nhằm mục tiêu phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học. Theo Kế hoạch số 270/KH-BGDĐT ngày 02/5/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, để có thể thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, cần tiến hành song song 2 nhiệm vụ là đào tạo giáo viên (GV) trong các trường sư phạm và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên hiện tại [3]. Muốn dạy học sinh theo định hướng phát triển năng lực, bản thân giáo viên phải hiểu và có khả năng vận dụng những năng lực ấy trong quá trình dạy học. Một trong những năng lực thành phần được nhấn mạnh trong quá trình xây dựng CTGDPT mới, đặc biệt trong môn Sinh học và môn Khoa học tự nhiên (KHTN) ở THCS là năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn [5]. Tuy nhiên, do những hạn chế của chương trình đào tạo trước đây, năng lực này của sinh viên (SV) cao đẳng sư phạm và GV dạy Sinh học ở THCS (sắp tới là GV dạy KHTN) còn thiếu và yếu. Vì vậy, thông qua chuyên đề Sinh học ứng dụng, chúng tôi đặt mục tiêu cung cấp cho SV cao đẳng sư phạm ngành Sinh học và GV dạy KHTN các tri thức về ứng dụng sinh học một cách có hệ thống; phát triển và bồi dưỡng năng lực vận dụng vào thực tiễn và củng cố phương pháp dạy học tích hợp ở bậc học THCS. 2. NỘI DUNG 2.1. Năng lực và năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn trong chương trình giáo dục phổ thông 2.1.1. Định hướng phát triển năng lực và phẩm chất người học trong chương trình giáo dục phổ thông [1][4][5] Chương trình giáo dục phổ thông bảo đảm phát triển phẩm chất và năng lực người học thông qua nội dung giáo dục với những kiến thức cơ bản, thiết thực, hiện đại; hài hòa đức, trí, thể, mỹ; chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở các lớp học dưới, phân hóa dần ở các lớp học trên; thông qua các phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục phát huy tính chủ động và tiềm năng của mỗi học sinh, các 288 BÁO CÁO KHOA HỌC HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 1 phương pháp kiểm tra, đánh giá phù hợp với mục tiêu giáo dục và phương pháp giáo dục để đạt được mục tiêu đó. Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể nêu lên 5 phẩm chất chủ yếu cần hình thành, phát triển ở học sinh là: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Về năng lực, chương trình hướng đến 10 năng lực cốt lõi (những năng lực mà ai cũng cần có để sống và làm việc trong xã hội hiện đại) gồm: - Những năng lực chung được tất cả các môn học và hoạt động giáo dục góp phần hình thành, phát triển: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Những năng lực chuyên môn được hình thành, phát triển chủ yếu thông qua một số môn học, hoạt động giáo dục nhất định: Năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể chất. Năng lực tìm hiểu tự nhiên gồm các năng lực thành phần như: Nhận thức kiến thức khoa học tự nhiên; tìm tòi và khám phá thế giới tự nhiên; Vận dụng kiến thức vào thực tiễn. - Bên cạnh việc hình thành, phát triển các năng lực cốt lõi, chương trình giáo dục phổ thô ...