Phát triển tài chính toàn diện - kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam

Bài viết tìm hiểu, phân tích vai trò và các trụ cột của tài chính toàn diện, thực trạng phát triển tài chính toàn diện ở Việt Nam, nghiên cứu kinh nghiệm của những nước thành công trong phát triển tài chính toàn diện như: Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Indonesia, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Mời các bạn tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển tài chính toàn diện - kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH TOÀN DIỆN - KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM ThS. Phạm Phương Thảo Đại học Hùng Vương Tóm tắt Tài chính toàn diện có vai trò quan trọng trong xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững và ổn định kinh tế quốc gia. Vì vậy, phát triển tài chính toàn diện được nhiều sự quan tâm của các tổ chức phát triển quốc tế cũng như Chính phủ nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Bài viết tìm hiểu, phân tích vai trò và các trụ cột của tài chính toàn diện, thực trạng phát triển tài chính toàn diện ở Việt Nam, nghiên cứu kinh nghiệm của những nước thành công trong phát triển tài chính toàn diện như: Ấn Độ, Malaysia, Thái Lan, Indonesia, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam. Kết quả chỉ ra rằng để phát triển tài chính toàn diện cần tập trung vào một số vấn đề như: (i) xây dựng và triển khai thống nhất chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện; (ii) xây dựng và triển khai chiến lược giáo dục tài chính quốc gia như một phần của chiến lược tài chính toàn diện; (iii) có chính sách khuyến khích các NHTM phát triển tài chính toàn diện qua việc mở rộng đối tượng khách hàng ưu tiên và hệ thống các chi nhánh, phòng giao dịch để tăng cường khả năng tiếp cận tài chính toàn diện của người dân; (iv) đầu tư và phát triển công nghệ tài chính. Từ khóa: Dịch vụ tài chính, tài chính toàn diện, bài học kinh nghiệm, Việt Nam 1. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây, tài chính toàn diện đã trở thành một vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm trên phạm vi toàn cầu với mục tiêu phát triển hệ thống tài chính, phục vụ cho tất cả các thành viên trong xã hội, cung cấp các dịch vụ phù hợp và thuận tiện với chi phí hợp lý cho mọi cá nhân và doanh nghiệp, qua đó góp phần vào sự phát triển bền vững của quốc gia. Do đó việc phát triển tài chính toàn diện đóng một vai trò rất quan trọng trong việc giảm nghèo, năng cao năng lực sản xuất của xã hội, cũng như thúc đẩy phát triển bền vững quốc gia. 2. Nội dung nghiên cứu 2.1. Những nội dung cơ bản của tài chính toàn diện 2.1.1. Khái niệm tài chính toàn diện Khái niệm “tài chính toàn diện” (Financial Inclusion) cho đến nay đã được nhiều nhà nghiên cứu trên thế giới xem xét trên các khía cạnh khác nhau. Một trong những khái niệm xuất hiện sớm nhất của (Leyshon and Thrift, 1995) đã xác định: “Tài chính toàn diện là quá trình một nhóm xã hội và cá nhân nhất định được tiếp cận với hệ thống tài chính chính thức”. (Beck và cộng sự, 2007) (Demirgüç-Kunt và Klapper, 2013) lại cho rằng: “Tài chính toàn diện là việc sử dụng các loại hình dịch vụ tài chính của các cá nhân và doanh nghiệp như thanh toán, tiết kiệm, vay vốn hay mua hợp đồng bảo hiểm,… cho các mục đích đầu tư vào giáo dục, kinh doanh hay bảo hiểm cho các rủi ro tài chính phát sinh để gia tăng khối tài sản và quản lý rủi ro tài chính tốt hơn”. Nghiên cứu của (Rangarajan, 2008): “Tài chính toàn diện là quá trình đảm bảo tiếp cận các sản phẩm dịch vụ tài chính thích hợp, cần thiết cho các nhóm dễ bị tổn thương như các bộ phận yếu hơn và các nhóm thu nhập thấp, với một mức chi phí hợp lý, một cách công bằng và minh bạch”. Tại Việt Nam, tài chính toàn diện là khái niệm còn khá mới mẻ, tuy có các nội dung về tài chính toàn diện đã và đang được các Bộ, Ngành triển khai nhưng chưa được đồng bộ và đạt hiệu quả cao, cũng một phần là do hiểu biết về tài chính của người dân còn thấp. Do đó, từ tổng hợp các định nghĩa trên có thể đưa ra khái niệm về tài chính toàn diện: Tài chính toàn diện là việc cung cấp các dịch vụ tài chính chính thức (thanh toán, chuyển tiền, tiết kiệm, tín dụng, bảo hiểm) 489 một cách thuận tiện, phù hợp với nhu cầu và chi phí của tất cả người dân. Tài chính toàn diện không chỉ giới hạn trong việc cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng mà còn bao gồm cả việc nâng cao hiểu biết về tài chính cho người dân và bảo vệ người tiêu dùng. 2.1.2. Vai trò của tài chính toàn diện Thứ nhất, tài chính toàn diện góp phần nâng cao khả năng tiếp cận tài chính. Tiếp cận tài chính có ý nghĩa vô cùng lớn trong xóa đói giảm nghèo, phân phối thịnh vượng công bằng, hỗ trợ phát triển toàndiện và bền vững. Thiếu tiếp cận tài chính là nguyên nhân cơ bản dẫn đến bất bình đẳng thu nhập, bẫy nghèođói và hạ thấp tăng trưởng. Thứ hai, tài chính toàn diện có thể tạora những tác động tích cực như: gia tăng tiết kiệm và đầutư, qua đó, thúc đẩy quá trình tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó việc tiếpcận dịch vụ ngân hàng giúp các cá nhân và doanh nghiệptìm được nguồn lực để đáp ứng những nhu cầu như vayvốn cho các cơ hội kinh doanh, đầu tư cho con cái họchành, hoặc dành tiền tiết kiệm khi về hưu... Thứ ba, tài chính toàn diện giúp Chính phủ giảm bớt chiphí cho các chương trình trợ cấp an sinh xã hội thông qua việc chi trả qua tài khoản ngân hàng, làm tăng sự minh bạch, phòng chống tham nhũng tích cực hơn, nhờđó quản lý xã hội tốt hơn. Một xã hội với cơ hội tiếp cậndịch vụ tài chính mở rộng cho tất cả mọi người sẽ tăng cường sự tham gia của họ vào cuộc sống cộng đồng nóichung, cải thiện công bằng và bình đẳng, năng lực của toàn xã hội theo đó cũng được nâng lên. Thứ tư, tài chính toàn diện giúp các tổ chức tài chính mở rộng đối tượng phục vụ tới tất cả nhóm người trong xã hội, tạo cơ hội cho họ phát triển đa dạng sản phẩm dịch vụ, mở rộng cơ sở khách hàng và theo đó là lợi nhuận tăng lên. 2.1.3. Các trụ cột của tài chính toàn diện Theo (Viện chiến lược ngân hàng, 2017) tài chính toàn diện được triển khai dựa trên 3 trụ cột: Một là, dịch vụ thanh toán và cơ sở hạ tầng tài chính. Tài khoản giao dịch (hay tài khoản thanh toán) là ...