Đã có khá nhiều hội thảo đề cập đến một chuyện lớn, là tìm cách xây dựng một thương hiệu cho quốc gia. Có ý kiến là nên xây dựng cường quốc ẩm thực, người thì muốn gợi lên những niềm tự hào về lịch sử, người lại nhấn mạnh tới doanh nghiệp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển thương hiệu quốc gia
Loay hoay tìm thương hiệu quốc gia
Đã có khá nhiều hội thảo đề cập đến một chuyện lớn, là tìm cách
xây dựng một thương hiệu cho quốc gia. Có ý kiến là nên xây
dựng cường quốc ẩm thực, người thì muốn gợi lên những niềm tự
hào về lịch sử, người lại nhấn mạnh tới doanh nghiệp...
Vấn đề đã được bàn bạc khá lâu và khá nhiều, nhưng đến nay
vẫn chưa thống nhất được việc nên chọn lĩnh vực nào để xây
dựng thương hiệu quốc gia.
Khái niệm “thương hiệu quốc gia” lần đầu tiên được nói đến là khi
Thủ tướng Anh Tony Blair đưa ra slogan “Cool Britannia” (tạm
dịch là “Anh Quốc hấp dẫn”). Đó là vào những năm 1990. Kể từ
đó, thương hiệu quốc gia được nhắc đến nhiều hơn, đặc biệt là
trong các nền kinh tế châu Á như Singapore, Thái Lan, Trung
Quốc.
Cách hiểu về khái niệm này thì có nhiều, nhưng có thể tham khảo
ý kiến của GS. Kishore Mahbubani - Hiệu trưởng Trường Lý
Quang Diệu (thuộc Đại học Quốc gia Singapore) khi cụ thể hóa
việc xây dựng thương hiệu quốc gia cho đảo quốc. Theo ông, xây
dựng thương hiệu quốc gia, hiểu đơn giản là xây dựng một hình
ảnh có thể gợi lên niềm yêu thích của nhiều người dân trên thế
giới, cả trong kinh doanh, môi trường sống hay văn hóa... đối với
quốc gia ấy.
Ý này được Stephen Mangham, Chủ tịch Công ty Quảng cáo
Ogilvy & Mather Singapore “minh họa” bằng một ví dụ: Ai cũng
biết Heineken là một thương hiệu thành công, và người tiêu dùng
khi muốn uống bia sẽ gọi “Cho tôi một Heineken” chứ không phải
là “Cho tôi một bia”.
Tức là, người ta nhắc đến một nhãn hiệu thay vì một sản phẩm
cụ thể. Nói như vậy, thương hiệu quốc gia cũng phải được ứng
xử như một sản phẩm hàng hóa. Nghĩa là, nó cần được định vị
trên cơ sở những điểm mạnh về văn hóa hoặc kinh tế, hay những
ưu thế về xã hội, môi trường sống...Theo đó, thương hiệu của
quốc gia phải hàm chứa các đặc điểm, tính cách riêng biệt không
thể trộn lẫn với quốc gia khác.
Chuyện xây dựng một hình ảnh cho quốc gia không thể ngày một
ngày hai, thậm chí có khi phải kéo dài cả nửa thế kỷ như Nhật
Bản hay Hàn Quốc đã làm. Vấn đề là “gieo” ý thức “chúng ta
đang xây thương hiệu quốc gia” đến tất cả người dân, doanh
nghiệp, để tất cả tự thân điều chỉnh hành vi của mình vì mục tiêu
chung.
Có thể chỉ là việc một người dân mỉm cười chào người nước
ngoài trên đường, hay một doanh nghiệp giữ chữ tín khi làm ăn
với đối tác... Đây là câu chuyện thiên về giáo dục ý thức cộng
đồng.
Thế nhưng, kể từ khi Thủ tướng Anh lần đầu tiên đưa ra khái
niệm “thương hiệu quốc gia”, hầu như chưa hề nghe nước nào
đưa ra một kế hoạch cụ thể về việc xây dựng cái gọi là “thương
hiệu quốc gia”. Có chăng những chương trình như “Smilling
Thailand” chỉ áp dụng cho một ngành
(du lịch) cụ thể.
Bà Morvarid Kaykha,
chuyên gia tư vấn cao
cấp công ty Design Bridge
(Singapore), trong một
cuộc hội thảo về đề tài
xây dựng thương hiệu
quốc gia tại Việt Nam, đã
đưa ra những ý kiến rất
đáng được quan tâm:
“Cách tiếp thị hình ảnh
của Việt Nam với thế giới
đang có vấn đề. Phải sửa
ngay những hiểu lầm của
thế giới về Việt Nam bằng
những câu chuyện mới
hơn. Bởi vì, nếu lên
Google gõ từ “Vietnam”,
99% kết quả có được liên
quan đến chiến tranh.
Điều này cho thấy, thông
tin về Việt Nam đã quá
cũ, không được cập
Song, nói đến Mercedes là người ta nhật”.
nghĩ ngay đến Đức, pho mát là Hà
Lan, nước hoa là Pháp; hay Sony, Honda, Toyota là Nhật;
Samsung,
LG là Hàn Quốc; Nokia là Phần Lan...
Lý giải điều này, ông Phan Chánh Dưỡng, giảng viên Chương
trình Fullbright, cho rằng, những thương hiệu quốc gia của các
nước phát triển nhất như Mỹ, Nhật, Đức, hay nhỏ hơn như Thụy
Sỹ, Singapore... đều được xây dựng từ những sản phẩm tiêu
dùng, từ bình thường đến công nghệ cao.
Ông Dưỡng nói một cách hình ảnh rằng, nếu chiếc điện thoại
iPhone mang hình ảnh quả chuối (chứ không phải quả táo như
hiện nay) bị cắn mất một miếng thì nó vẫn nổi tiếng như thường.
Điều đó có nghĩa là, xây dựng thương hiệu là phải theo cách xây
nhà từ móng, chứ không phải từ nóc.
Vậy thì, thương hiệu quốc gia cũng cần được xây từ móng. Móng
của nó chính là các thương hiệu doanh nghiệp của quốc gia trong
các lĩnh vực du lịch, sản xuất hay dịch vụ. Như Thụy Sỹ gắn với
ngân hàng, đồng hồ; Nhật là những sản phẩm điện tử công nghệ
cao...
Theo đó, việc xây dựng thương hiệu quốc gia của Việt Nam cũng
nên bắt đầu từ việc chọn một vài sản phẩm để doanh nghiệp dốc
sức xây dựng thương hiệu, với sự hậu thuẫn của Chính phủ. Mỗi
ngành, mỗi lĩnh vực sẽ chọn ra những sản phẩm, dịch vụ tiêu
biểu nhất của mình, và cơ quan của Chính phủ sẽ làm công tác
xét duyệt, lên kế hoạch hỗ trợ. Có như vậy mới cụ thể hóa được
việc xây và dựng một thương hiệu quốc gia.
...