Phiên tử quyền

Phiên tử quyền (chữ Hán: 翻子拳, đọc bính âm: Fānziquán, dịch nghĩa tiếng Anh Tumbling Fist ) là một bộ môn quyền thuật miền Bắc Trung Hoa chú trọng kỹ pháp tấn công và phòng thủ chỉ bằng các chiêu thức thủ pháp (đòn tay) và có nguồn gốc từ Ưng Trảo Quyền của Bắc Thiếu Lâm. Trong Phiên tử quyền còn có một lưu phái thuộc nhánh khác tên gọi Bát Thiểm Phiên (chữ Hán: 八閃翻, đọc bính âm: Bāshǎnfān, dịchnghĩa tiếng Anh 8 Flash Tumbles hay 8 Evasive Tumbles) cũng đều có chung một gốc từ Thiếu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phiên tử quyền Phiên tử quyềnPhiên tử quyền (chữ Hán: 翻子拳, đọc bính âm: Fānziquán, dịchnghĩa tiếng Anh Tumbling Fist ) là một bộ môn quyền thuật miền BắcTrung Hoa chú trọng kỹ pháp tấn công và phòng thủ chỉ bằng các chiêuthức thủ pháp (đòn tay) và có nguồn gốc từ Ưng Trảo Quyền của BắcThiếu Lâm.Trong Phiên tử quyền còn có một lưu phái thuộc nhánh khác tên gọiBát Thiểm Phiên (chữ Hán: 八閃翻, đọc bính âm: Bāshǎnfān, dịchnghĩa tiếng Anh 8 Flash Tumbles hay 8 Evasive Tumbles) cũng đều cóchung một gốc từ Thiếu Lâm mà ra.[sửa] Nguồn gốc và danh xưngCòn gọi tắt là Phiên tử (lật ngược) hay Phiên quyền (chữ phiên nàykhác chữ phiên trên, phiên này có nghĩa là lượt, hồi, thứ).Nguyên tên là Thiểm Phiên (né lật), tục gọi là Phiên tử quyền là loạiquyền thuộc dòng đánh gần, giáp lá cà.Thích Kế Quang danh tướng đời Minh trong Kỷ hiệu tân thư - QuyềnKinh tiệp yếu biên nói: ...Bát Thiểm Phiên có 12 đoản nghĩa là 12 giátử (quyền thức) 8 phép lật tay (Phiên tử ) trong thủ pháp . Loại nàycũng là hay trong hay vậy.Tương truyền rằng vào thời nhà Nam Tống có hai bộ môn quyền thuậtlà Bát Thiểm Phiên (Bāshǎnfān ) và Trốc Cước là hai môn được danhtướng Nhạc Phi (Yue Fei) rất ưa thích và ông đã kết hợp với Ưng TrảoQuyền để sáng tác thành bộ môn quyền thuật nổi tiếng được đời sau gọilà Hình Ý quyền (Xing Yi quan) mà lẽ ra nên gọi là Hình Ý Linh Thúquyền thì đúng hơn vì có các động tác mô phỏng từ các loài mãnh thú.Trong 32 thế hấp thu chiêu thế của Phiên Tử quyền có đương đầu pháo,nữu loan trửu (chặt khủy loan), kỳ cổ thế (thế cờ trống) v.v...Trước kia Phiên tử quyền chủ yếu lưu truyền ở Hà Bắc (huyện CaoDương), đến cuối đời nhà Thanh truyền lên Đông Bắc, mấy chục nămlại đây chủ yếu lưu truyền ở Hà Bắc, Liêu Ninh, Cam Túc, Thiểm Tâyv.v... khá thịnh hành.Thời Thái Bình Thiên Quốc khoảng giữa cuối thế kỷ thứ 19, tướngquân của Thái Bình là Triệu Xán ích (Zhao Canyi) rất giỏi trốc cước vàPhiên Tử quyền. Sau khi quân Thái Bình đánh Thiên Tân thất bại,Triêu Xán ích về ở ẩn tại Nhiêu Dương tỉnh Hà Bắc đã đem trốc cướcvà Phiên Tử quyền truyền dạy dân chúng vùng đó. Triệu Xán Ích dạyPhiên tử quyền cho gia tộc họ Vương và dạy Trốc cước cho gia tộc họDoãn, sau đó hai dòng họ này đã trao đổi kỹ pháp cho nhau và phổ biếnra khắp một vùng Hà Bắc.Gần đây Phiên tử quyền lưu truyền tương đối mạn ở Tây Bắc, ĐôngBắc, cả hai nơi này thuộc cùng một mạch nhưng về kình lực và vẻngoài lại hơi khác nhau.Quyền lưu truyền ở Tây Bắc từng kinh qua Thông bị kình đã đượcgiản dị hóa, chú ý phần nhiều hông phát lực, hùng hậu một khí.Quyền lưu truyền ở Đông Bắc phần lớn lại chú ý một khí dứt khoátnhanh.Về bài bản của Phiên tử quyền có: trạm trang phiên (đứng tấn lật), Tụythủ phiên (tập trung tay), Kinh thủ phiên (nhẹ tay), Lôc tủ phiên (cướptay), Kiện trung phiên (lật khỏe).Một dải Hà Bắc lưu truyền Lục Thủ phiên, Yến Thanh phiên.Vùng Tây Bắc như Cam Túc v.v... lưu truyền Mã gia phiên (quyền nhàhọ Mã), Ưng trảo phiên (vuốt Ưng) v.v...Vùng Đông Bắc thì lưu truyền Long hình phiên (hình rồng), Ngư dượcphiên (cá vọt) v.v...Về khí giới thì có bát bộ liên hoàn tiến thủ đao (đao tiến thế liên hoàntám bước), miên chiến đao (đánh liên miên) v.v....[sửa] Đặc trưng kỹ phápĐây là một môn quyền thuật tuy có nguồn từ miền Bắc Trung Hoanhưng lại không dùng đòn chân nhiều như các bộ môn quyền thuậtmiền Bắc mà chỉ dùng tay. Do vậy câu nói truyền tụng trong dân gianvề các môn võ hai miền Nam Bắc Trung Hoa rằng: Nam quyền, bắccước (hay Nam quyền, bắc thoái) là không hề có cơ sở rõ ràng.Thủ pháp (đòn tay) của Phiên tử quyền thường có câu truyền tụng rằng:hai tay xuất thủ thật nhanh liên tiếp nhau như mưa rào và phát ra nhưhai ngọn roi da quất lên nghe vùn vụt.Các bài quyền của Phiên tử quyền thường rất ngắn và nhanh. TrongPhiên tử quyền không có các bài binh khí như các bộ môn quyền thuậtkhác.Đặc điểm là: thế thức động tác ngắn nhỏ tinh vi, phát kình nhanh mạnh,quyền pháp dày đặc, giá thế cúi phục né tránh động, động tác chỉ mộtkhí (một lần hít thở) là thành vì thế quyền ngạn mới bảo: Phiên tử nhấtquải tiên (lật mình một lần cất roi).Về phương pháp công phòng yêu cầu liên miên, mềm, lỏng, gọn, ẩn ởtrong (nội tàng) v.v...Cước pháp thì phần lớn dành trung, hạ bàn, coi trọng hông, vai, háng ,chân ... trong việc huấn luyện công phu (công phu chân) sao cho linhhoạt đa biến cũng như tay, vận dụng thoải mái dễ dàng. ...