Phình động mạch chủ bụng – Nguyên nhân và Yếu tố Nguy cơ

Túi phình động mạch chủ bụng Bệnh lý Phình động mạch chủ bụng xảy ra khi một đoạn động mạch chủ bụng phình lên như một trái bóng hoặc cái túi nhỏ. Động mạch chủ bụng là mạch máu lớn, cung cấp máu cho phần bụng, vùng chậu và 2 chân.Phình động mạch chủ bụng nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫn đến các Biến chứng như Vỡ động mạch chủ; Shock giảm thể tích; Thuyên tắc động mạch; Suy thận; Nhồi máu cơ tim; Tai biến mạch não; Bóc tách động mạch chủ… ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phình động mạch chủ bụng – Nguyên nhân và Yếu tố Nguy cơ Phình động mạch chủ bụng – Nguyên nhân và Yếu tố Nguy cơ Túi phình động mạch chủ bụng Bệnh lý Phình động mạch chủ bụng xảy ra khi một đoạn động mạch chủbụng phình lên như một trái bóng hoặc cái túi nhỏ. Động mạch chủ bụng là mạchmáu lớn, cung cấp máu cho phần bụng, vùng chậu và 2 chân. Phình động mạch chủ bụng nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫnđến các Biến chứng như Vỡ động mạch chủ; Shock giảm thể tích; Thuyên tắcđộng mạch; Suy thận; Nhồi máu cơ tim; Tai biến mạch não; Bóc tách động mạchchủ… Phình lớn động mạch chủ bụng Bàn chân thiếu máu nuôi do phình bóc tách động mạch chủ bụng 1. Nguyên nhân, Tần số xuất hiện và yếu tố nguy cơ - Nguyên nhân chính xác không được biết rõ, các yếu tố nguy cơ và điềukiện thuận lợi cho việc hình thành phình động mạch chủ bụng là: + Tăng huyết áp + Thuốc lá + Tăng cholesterol + Béo phì + Phế khí thủng + Yếu tố di truyền + Giới tính: nam - Phình động mạch chủ bụng có thể hình thành ở bất cứ người nào, nhưngthường gặp nhất ở nam trên 60 tuổi, có một hay nhiều yếu tố nguy cơ kể trên.Phình động mạch càng lớn, nguy cơ vỡ càng cao. - Vỡ phình động mạch chủ bụng thực sự là một cấp cứu y khoa. Bóc táchđộng mạch chủ xảy ra khi lớp nội mạc động mạch rách và máu thoát vào thànhđộng mạch. Việc này thường xảy ra hơn đối với động mạch chủ ngực. 2. Triệu chứng Túi phình phát triển từ từ trong nhiều năm và không gây ra triệu chứng rõrệt. Nếu túi phình lớn nhanh, rách ra (vỡ phình), hoặc máu chảy dọc theo thànhđộng mạch (bóc tách động mạch chủ), các triệu chứng có thể đến đột ngột. Triệuchứng vỡ phình bao gồm: - Cảm giác mạch đập ở vùng bụng - Đau ở vùng bụng hoặc phía sau lưng – đau nhiều, đột ngột, kéo dài, hoặcliên tục. Đau có thể lan xuống bẹn, mông và chân. - Bụng gồng cứng - Lo âu - Buồn nôn và nôn - Toát mồ hôi - Tim đập nhanh ở tư thế đứng - Shock - Khối u ở bụng Bệnh nhân cần lưu ý: Đến phòng cấp cứu ngay khi đau bụng dữ dội hoặcbất cứ triệu chứng nào khác của túi phình động mạch. 3. Dấu hiệu và xét nghiệm: Thăm khám bụng bệnh nhân, đánh giá mạchvà cảm giác ở 2 chân. Phình động mạch chủ bụng có thể được chẩn đoán bằng cácxét nghiệm sau : Siêu âm bụng; MSCT scan bụng; Chụp cản quang động mạch Hình ảnh CT-scan túi phình động mạch chủ bụng 4. Điều Trị - Nếu túi phình còn nhỏ và chưa có triệu chứng (ví dụ, khi nó được pháthiện trong một lần kiểm tra thường quy), bệnh nhân sẽ được khuyên đi kiểm trađánh giá định kỳ. Thường dùng siêu âm để kiểm tra mỗi năm xem túi phình có lớnhơn không. - Túi phình đã có triệu chứng cần được can thiệp phẫu thuật để phòng ngừabiến chứng. - Phẫu thuật thường được khuyến cáo trên những túi phình > 5.5 cm đườngkính và những túi phình có kích thước lớn nhanh. Mục tiêu là thực hiện phẫuthuật sớm để giảm triệu chứng và biến chứng Có 2 phương án phẫu thuật. Ở phương pháp mổ hở kinh điển, bác sĩ phẫuthuật rạch đường lớn ở bụng. Mạch máu bất thường được thay thế bẳng một miếngghép làm bằng chất liệu tổng hợp, như Dacron chẳng hạn. Ghép động mạch chủ bụng bằng miếng ghép Dacron sau cắt phìnhđộng mạch Phương pháp khác là đặt stent ghép nội mạc. Stent ghép nội mạc là một ốnglàm bằng sợi kim loại giúp nâng đỡ mạch máu. Catheters được luồn vào độngmạch bẹn. Stent ghép được đưa vào động mạch qua catheter, và đặt cố định tronglòng động mạch. Vì không có vết mổ lớn nên bịnh nhân rất mau hồi phục. Tuynhiên không phải tất cả các ca phình động mạch chủ bụng đều có thể được điều trịbằng phương pháp này. Đặt stent chữa túi phình động mạch chủ bụng Stent đặt vào động mạch chữa túi phình động mạch chủ bụng 5. Tiên lượng Tiên lượng tốt nếu phình động mạch được chữa bởi một bác sĩ phẫu thuậtnhiều kinh nghiệm trước khi có biến chứng vỡ. Khi vỡ túi phình động mạch chủbụng, tỉ lệ sống sót thấp hơn 40%. 6. Phòng ngừa Tập luyện thể dục, ăn uống tốt và an toàn, tránh thuốc lá sẽ giảm nguy cơhình thành túi phình động mạch. Nên khám sức khoẻ định kỳ. Khi có yếu tố nguycơ nên yêu cầu được tầm soát bằng siêu âm động mạch chủ bụng. BS. ĐỒNG NGỌC KHANH - BV Đa Khoa Hoàn Mỹ Sài gòn