Phòng ngừa rủi ro Nắng Hạ

Nói đến rủi ro cái nóng của một số ngày Hè thì không những các nhà y học quan tâm mà nắng gắt cũng được tao nhân mặc khách diễn tả. Cụ Nguyễn Khuyến đã viết về nắng Hè như sau: “Ai sui con cuốc gọi vào hè Cái nóng nung người, nóng nóng ghê”. Nắng nóng đến nỗi nung đốt cả người và làm cho nước mắt cũng phải bốc hơi. Y học đã chứng minh là có nhiều rủi ro này trên sức khỏe con người. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng ngừa rủi ro Nắng Hạ Phòng ngừa rủi ro Nắng HạBác sĩ Nguyễn Ý-Ðức (Câu Chuyện Thầy Lang)Nói đến rủi ro cái nóng của một số ngày Hè thì không những các nhà y học quan tâm mànắng gắt cũng được tao nhân mặc khách diễn tả.Cụ Nguyễn Khuyến đã viết về nắng Hè như sau:“Ai sui con cuốc gọi vào hèCái nóng nung người, nóng nóng ghê”.Nhà thơ Trần Vấn Lệ thì cảm thấy :« Nước mắt hình như đang bốc hơi »vì« Hôm nay nóng quá, nắng bừng sôi »Nắng nóng đến nỗi nung đốt cả người và làm cho nước mắt cũng phải bốc hơi như cácnhà thơ tả lại thì quả là « quá quắt » lắm. Nhưng có lẽ cũng không oan. Vì y học đãchứng minh là có nhiều rủi ro này trên sức khỏe con người.Nắng là ánh sáng mang thêm sức nóng của mặt trời trực tiếp chiếu xuống. Bình thườngthì nắng bức tăng dần từ sáng tới cao độ là trưa rồi giảm dần tới chiều và ban đêm.Khi ta sống trong không gian quá nóng thì cơ thể sẽ có một số phản ứng để làm bớt nóng.Đó là: Mạch máu giãn nở, máu dồn nhiều tới da khiến nhiệt phân tán đi. Các hạch mồ hôihoạt động mạnh, mồ hôi tiết ra nhiều, bốc hơi làm giảm nhiệt trong cơ thể.Khi nhiệt độ thay đổi mà các cơ chế trên không điều hòa thích nghi được hoặc khi cónhững nguy cơ tăng, giảm nhiệt khác thì một số bệnh liên quan tới sức nóng sẽ xảy ra.Các bệnh do nắng gắt gây raCác tai nạn này thường xảy ra vào mùa hè khi khí trời vừa nóng vừa ẩm. Lý do là sự ẩmthấp của không khí trì hoãn bốc hơi trên da.Người già và em bé thường hay bị hơn tuổi khác vì sức đề kháng với bệnh kém hữu hiệu.Riêng nữ giới dường như ít gặp rủi ro này hơn nam giới vì quý bà quý cô hiểu rõ khảnăng chịu đựng cho nên sớm tránh né trước khi lâm nguy.Tia nắng có thể xuyên qua lớp da không quần áo làm tổn thương cho các phân tử DNA,nhiễm thể của tế bào da. Tia cực tím của nắng gắt vào mùa Hè dễ làm da tổn thương, đưatới mau già, ung thư da.Sau đây là một số bệnh do nắng gắt gây ra:1- Ban đỏ daPhơi lâu trong nắng, da sẽ mần đỏ, ngứa. Tuyến mồ hôi bị tắc, nở to, bể vỡ tạo ra nhữngmụn nước nhỏ trên da. Tiếp tục phơi nắng lâu hơn thì da sẽ bị viêm, đôi khi nhiễm độc.Để tránh khó chịu này, cần mặc quần áo rộng che cả thân hình, tránh nắng quá độ.Khi đã nổi ban, thoa và uống thuốc chống dị ứng như Bénadryl hoặc bôi kem Caladryl.2- Chuột rútTrường hợp này xảy ra ngay sau khi hoạt động mạnh dưới trời nắng, đổ mồ hôi nhiều màlại không uống nước có đủ chất muối để thay thế. Các bắp thịt lớn, như ở bắp chân, ởbụng sẽ co rút gây ra đau nhức mà ta gọi là chuột rút (Cramp).Để tránh chuột rút, cần uống nước có pha muối sodium trong thời gian vận động.Không nên dùng muối viên vì muối làm sót bao tử đồng thời nước vẫn chưa được thaythế.3- Ngất xỉuHơi nóng có thể làm ngất xỉu vì mạch máu ngoại vi giãn nở, giảm lượng máu trở lại timvà lên não bộ đồng thời đổ mồ hôi nhiều đưa đến thiếu nước.Để tránh rủi ro này, không nên phơi nắng quá lâu. Khi cảm thấy có thể bị xỉu thì dichuyển ngay vào chỗ có bóng mát và nhớ uống nhiều nước.4- Kiệt sứcNhiều nhà chuyên môn tin tưởng rằng kiệt sức sẽ đưa tới trúng cảm nhiệt (Heat stroke).Người bị kiệt sức không có dấu hiệu thần kinh nhưng bị nhức đầu, chóng mặt, ói mửa,mệt mỏi, đau nhức các bắp thịt. Hơi nóng làm cơ thể mất nước, thiếu muối vì đổ mồ hôiquá nhiềuLực sĩ vận động cật lực, người lao động chân tay quá sức trong môi trường nóng bức màlại không uống đầy đủ nước là hay bị kiệt sức vì nóng. Ngoài ra, quý lão niên đang dùngthuốc lợi tiểu để trị cao huyết áp cũng thường hay bị rắc rối này.Để tránh kiệt sức vì nắng, nên uống nhiều nước có muối và rời khỏi nơi nắng gắt ngay.5- Trúng cảm nhiệtĐây là một cấp cứu sinh tử, bệnh nhân cần được điều trị tức thì tại bệnh viện với cácphương tiện hữu hiệu. Nếu chậm trễ, nạn nhân có thể bị thiệt mạng.Trúng nhiệt (heat stroke) xảy ra khi cơ thể tiếp cận với sức nóng quá lâu mà bộ phận điềuhòa thân nhiệt bị tràn ngập, không cáng đáng, thích nghi được với sức nóng.Sau đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ trúng nhiệt:a- Người cao tuổi, người đang bệnh hoạn suy nhược, người mập béo hoặc khi sống tĩnhtại trong căn phòng hầm hơi, nóng ẩm.b- Trẻ em trúng cảm nhiệt khi ngồi trong xe đợi cha mẹ dưới ánh nắng gay gắt.c- Khi ở trong nắng mà uống nhiều rượu, có bệnh tim, bị khử nước (dehydrated).đ- Khi đang dùng một vài dược phẩm như thuốc chống dị ứng, thuốc chữa bệnh tâm thần,thuốc ngủ.Dấu hiệu đầu tiên là bệnh nhân đổ mồ hôi rất nhiều (rồi một lúc sau lại ngưng), nhiệt độtăng cao có khi tới 41◦ C, da nóng và khô, khó thở, tim đập nhanh, huyết áp giảm, tínhtình cáu kỉnh, gây gổ, có ảo giác nghe nhìn các sự việc không có thật. Trường hợp nặngcó thể đưa đến tổn thương não bộ, kinh phong, liệt bán thân, hôn mê, đôi khi chết.Trong khi chờ đợi xe cấp cứu đưa đi bệnh viện, việc quan trọng tức thì là phải làm hạnhiệt độ trong người nạn nhân:a- Di chuyển họ vào nằm ở chỗ mát râm, cắt bỏ quần áo để máu huyết lưu thông và cơthể thoáng thoát.b- Dội hay phủ khăn thấm nước lạnh lên cơ thể.c- Hướng gió quạt vào ngư ...