Phòng ngừa rủi ro tỷ giá đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam

Hoạt động của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu chịu tác động rất lớn từ những biến động của tỷ giá hối đoái, nguy cơ rủi ro tỷ giá luôn tiềm ẩn. Vì vậy, việc nhận diện rủi ro tỷ giá và đưa ra các giải pháp nhằm quản lý rủi ro tỷ giá có vai trò rất quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bài viết này sẽ phân tích về cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái ở Việt Nam, rủi ro tỷ giá đối với các doanh nghiệp và đề xuất một số giải pháp nhằm phòng ngừa rủi ro tỷ giá đối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng ngừa rủi ro tỷ giá đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt NamKỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI” PHÒNG NGỪA RỦI RO TỶ GIÁ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU Ở VIỆT NAM TS. Hoàng Thị Bích Hà Khoa Ngân hàng - Bảo hiểm, Học viện Tài chính Trần Nhật Quang - CQ60/11.02CLC, Học viện Tài chính TÓM TẮT: Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu ở Việt Nam đóng vai tròquan trọng trong sự phát triển kinh tế của đất nước. Tuy nhiên, hoạt động của các doanhnghiệp xuất nhập khẩu chịu tác động rất lớn từ những biến động của tỷ giá hối đoái, nguycơ rủi ro tỷ giá luôn tiềm ẩn. Vì vậy, việc nhận diện rủi ro tỷ giá và đưa ra các giải phápnhằm quản lý rủi ro tỷ giá có vai trò rất quan trọng đối với các doanh nghiệp xuất nhậpkhẩu. Bài viết này sẽ phân tích về cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái ở Việt Nam, rủi ro tỷgiá đối với các doanh nghiệp và đề xuất một số giải pháp nhằm phòng ngừa rủi ro tỷ giáđối với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở Việt Nam. Từ khóa: Rủi ro tỷ giá, xuất nhập khẩu, phòng ngừa rủi ro tỷ giá 1. MỞ ĐẦU Tỷ giá hối đoái là yếu tố quan trọng trong thương mại quốc tế, nó xác định giá trịđồng tiền của một quốc gia so với đồng tiền nước ngoài. Sự thay đổi tỷ giá có thể ảnhhưởng đáng kể đến sự cạnh tranh, lợi nhuận và hiệu suất tổng thể của các doanh nghiệpxuất nhập khẩu. Sự giảm giá trị đồng nội tệ có thể làm tăng sự cạnh tranh về giá cả trên thịtrường nước ngoài, tiềm năng dẫn đến tăng sản lượng và doanh thu xuất khẩu từ đó giatăng thu nhập cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Giá cả cạnh tranh hơn có thể khuyến khíchcác doanh nghiệp khám phá thị trường chưa được khai thác từ đó đa dạng hóa cơ sở kháchhàng. Tuy nhiên sự giảm giá trị đồng nội tệ đáng kể lại dẫn đến sự tăng giá của hàng hóanhập khẩu từ đó ảnh hưởng đến chi phí hoạt động kinh doanh và lợi nhuận của doanhnghiệp nhập khẩu. Ở chiều ngược lại, sự tăng giá của đồng nội tệ có thể làm giảm chi phínhập khẩu nguyên vật liệu, nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi nhuận của các doanh nghiệpnhập khẩu. Nhưng khi đồng nội tệ tăng giá lại làm cho giá cả hàng hóa xuất khẩu trở nênđắt hơn từ đó giảm cạnh tranh đối với hàng hóa xuất khẩu. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu luôn phải đối mặt vớinhững rủi ro do biến động tỷ giá gây ra. Chính vì vậy, việc nghiên cứu về cơ chế tỷ giá,394Kỷ yếu hội thảo Quốc gia “VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU TRONG TÌNH HÌNH MỚI”những tác động của rủi ro tỷ giá đối với doanh nghiệp xuất nhập và và tìm ra giải pháp đểphòng ngừa rủi ro tỷ giá là rất cần thiết. 2. TỔNG QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Ở Việt Nam, đã có một số công trình khoa học và bài báo nghiên cứu về rủi ro tỷ giá đốivới các ngân hàng thương mại và đối với các doanh nghiệp nói chung. Tuy nhiên, bài nghiêncứu cụ thể về phân tích những tác động của rủi ro tỷ giá đối với các doanh nghiệp xuất nhậpkhẩu ở Việt Nam từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phòng ngừa rủi ro trong điều kiện tỷgiá đang có những diễn biến khó lường như hiện nay thì chưa có tác giả nào nghiên cứu. Vìvậy, chúng tôi đã lựa chọn chủ đề này làm nội dung nghiên cứu cho bài viết của mình. Bài viết sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính chủ yếu như thu thập các dữ liệuđã được công bố, các công trình khoa học, các bài nghiên cứu có liên quan đến chủ đề…và kết hợp một số phương pháp nghiên cứu truyền thống như tổng hợp, thống kê, phântích… 3. NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1 Cơ chế điều hành tỷ giá hối đoái ở Việt Nam Cơ chế tỷ giá trung tâm đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng từ ngày03/01/2016, đây là một bước đột phá trong lịch sử điều hành tỷ giá hối đoái ở Việt Nam.Tỷ giá trung tâm được tính toán và công bố dựa trên tỷ giá bình quân gia quyền trên thịtrường ngoại tệ liên ngân hàng chốt vào giờ đóng cửa phiên giao dịch ngày hôm trước vàtỷ giá hối đoái trên thị trường quốc tế lúc 7h sáng của ngày công bố. Như vậy, tỷ giá trungtâm được hình thành dựa trên 3 trụ cột là: (i) Cơ sở tham chiếu diễn biến tỷ giá bình quângia quyền trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng; (ii) Diễn biến tỷ giá trên thị trường quốctế của một số đồng tiền của các nước có quan hệ thương mại, vay, trả nợ, đầu tư lớn vớiViệt Nam; (iii) Các cân đối kinh tế vĩ mô. Tám đồng tiền được đưa vào tham chiếu để tínhtỷ giá trung tâm bao gồm: USD, EUR, CNY, Yên Nhật, Đô la Singapore, Won (Hàn Quốc),Đô la Đài Loan và Baht (Thái Lan). Trên cơ sở tỷ giá trung tâm công bố hàng ngày trêntrang thông tin điện tử của NHNN, các tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoàisẽ dựa trên cơ sở tỷ giá này để quyết định tỷ giá giao dịch với khách hàng của mình trongbiên độ +/-3%. ...