Phòng ngừa xơ vữa động mạch như thế nào?

Xơ vữa động mạch là một bệnh có thể gặp ở người trưởng thành, nhưng tỉ lệ gặp cao nhất vẫn là người cao tuổi (NCT). Xơ vữa động mạch là hiện tượng thành của động mạch (phía trong lòng động mạch) bị xơ cứng, hẹp lại hoặc bị xơ vữa bong ra gây tắc mạch cục bộ gây biến chứng nguy hiểm. Lý do xơ vữa động mạch Xơ vữa động mạch (XVĐM) là một chứng bệnh âm thầm, xảy ra một cách từ từ. XVĐM có thể gặp mọi vị trí trong cơ thể NCT nhưng nguy hiểm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng ngừa xơ vữa động mạch như thế nào?Phòng ngừa xơ vữa động mạch như thế nào ?Xơ vữa động mạch là một bệnh có thể gặp ở người trưởng thành, nhưng tỉ lệ gặpcao nhất vẫn là người cao tuổi (NCT). Xơ vữa động mạch là hiện tượng thành củađộng mạch (phía trong lòng động mạch) bị xơ cứng, hẹp lại hoặc bị xơ vữa bong ragây tắc mạch cục bộ gây biến chứng nguy hiểm.Lý do xơ vữa động mạchXơ vữa động mạch (XVĐM) là một chứng bệnh âm thầm, xảy ra một cách từ từ.XVĐM có thể gặp mọi vị trí trong cơ thể NCT nhưng nguy hiểm nhất vẫn là độngmạch nuôi tim (động mạch vành tim), động mạch não. Bệnh này là một trongnhững nguyên nhân gây nên các bệnh về tim mạch như tăng huyết áp, nhồi máu cơtim, thiểu năng mạch vành, đột quỵ. Lòng mạch bình thường (trái) và lòng mạch có lớp mỡ tích tụCó nhiều nguyên nhân gây nên XVĐM ở NCT nhưng nguyên nhân chính là dolượng cholesterol trong máu tăng cao (bình thường cholesterrol trong máu <5,2mmol/l), đặc biệt là khi bị tăng cao loại LDL- C (Low Density LipoproteinCholesterol). Bình thường LDL-C trong máu nhỏ hơn 3,4mmol/lít (< 130mg/dl).Khi dư thừa LDL-C thì xuất hiện hiện tượng tích tụ lớp mỡ trong lòng động mạchngày một nhiều hoặc khi bị giảm HDL-C (High Density Lipoprotein Cholesterol)thì nguy cơ xơ vữa động mạch sẽ xuất hiện càng cao. Đặc tính của chất lipoproteinlà bảo vệ thành mạch, khác với LDL- C, nếu giảm HDL-C là có nguy cơ cao vớihiện tượng xơ vữa động mạch (bình thường HDL- C trong máu > 0,9mmol/l, khiHDL - C dưới chỉ số này tức là có hiện tượng bị giảm).Các nghiên cứu cho thấy rằng nguyên nhân của sự gia tăng cholesterol máu lệthuộc rất nhiều vào chế độ ăn. Khi ăn quá nhiều mỡ động vật, ăn quá nhiều thức ăncó chứa cholesterol như phủ tạng động vật, thịt có màu đỏ (thịt chó, thịt trâu, thịtbò, thịt ngựa…) hoặc tôm, trứng, dầu dừa, mỡ các loại động vật (mỡ lợn, mỡ trâubò, mỡ cừu, mỡ gà) trong một thời gian đủ dài thì nguy cơ tăng cholessterol máu làcó thể xảy ra. Trứng, bơ, sữa toàn phần (những thực phẩm có dầu mang nhiều acidbéo bão hòa) hoặc có thể hay gặp ở người có chế độ ăn dư thừa năng lượng gâybéo phì cũng là những nguyên nhân gây tăng cholessterol máu. Ngoài ra, tăngcholesterol máu cũng có thể do tính chất gia đình (di truyền) hoặc do mắc một sốbệnh như suy giáp trạng, hội chứng thận hư, đái tháo đường, một số bệnh gây rốiloạn protein máu (đa u tủy xương). Ở những người do thiếu vận động hoặc ít vậnđộng như ngồi bàn giấy nhiều giờ, nhiều ngày, công việc lao động bắt buộc ngồilâu như thợ may, người đánh máy, lái xe chuyên nghiệp, nhân viên tổng đài…cũng có nguy cơ gây xơ vữa động mạch. Ở NCT có một số do ít vận động, thườngxuyên ăn chế độ nhiều đạm, nhiều mỡ khiến cho năng lượng tích tụ lại thành mỡlàm tăng lượng LDL - C (cholesterol xấu) và giảm lượng HDL-C (cholesterol tốt)cũng là những yếu tố thuận lợi cho xơ vữa động mạch.Khi bị xơ vữa động mạch có biểu hiện gì?Bệnh XVĐM có tính chất từ từ và xảy ra trong một thời gian dài nếu không pháthiện kịp thời thì sẽ xuất hiện các triệu chứng điển hình. XVĐM sớm muộn cũnglàm cho thành động mạch xơ cứng, lòng động mạch bị hẹp lại làm cho máu lưuthông để cung cấp cho các cơ quan giảm đi, nhất là xơ vữa động mạch vành timgây thiếu máu cục bộ, thiếu máu cơ tim, xuất hiện cơn đau thắt ngực và có thể gâycơn đau tim đột ngột, có thể đột quỵ và tử vong. Nếu xơ cứng ở động mạch sẽ làmhẹp lòng động mạch não gây hiện tượng rối loạn tuần hoàn não và nặng hơn là độtquỵ do tắc mạch não hoặc nhũn não. XVĐM ở NCT có thể xảy ra ở bất kỳ độngmạch nào trong cơ thể, ví dụ xảy ra ở động mạch chân (cẳng chân) thì sẽ xuất hiệncơn đau cơ giống như cơn đau chuột rút. Bệnh XVĐM ở NCT là một bệnh âmthầm nhưng rất nguy hiểm, nếu xơ vữa bị bong ra rồi theo dòng chảy của máu điđến mạch vành, mạch não gây tắc nghẽn gây nhồi máu cơ tím, nhũn não. Trongnhững giai đoạn đầu của bệnh XVĐM, triệu chứng rất nghèo nàn, vì vậy NCT cầnđược khám bệnh định kỳ và làm xét nghiệm máu để biết có tăng cholesterol máuhay không để được tư vấn và điều trị.Phòng bệnh như thế nào?Chế độ ăn là hết sức quan trọng đối với việc phòng bệnh này ở NCT. Cần hạn chếăn mỡ động vật như mỡ lợn, mỡ bò, mỡ gà mà thay thế vào đó là dùng dầu thựcvật như dầu lạc, dầu vừng. Nên hạn chế ăn các loại thịt đỏ vì chúng có nhiềucholessterol. Không nên ăn loại dầu dừa vì dầu dừa có nhiều acid béo bão hòa dễgây nên hiện tượng XVĐM. Nên ăn các thức ăn có nguồn gốc từ đậu nành như đạuphụ. Mỗi tuần nên ăn từ 2 - 3 lần cá trong mỗi bữa ăn thay cho ăn thịt, bởi vì trongmỡ cá có nhiều chất béo omega - 3 mà chất này rất tốt cho thành động mạch.Không nên ăn các loại lòng như lòng lợn, lòng trâu, bò và hạn chế ăn tôm, trứng.Các bữa ăn hàng ngày nên tăng cường lượng rau xanh, hoa quả (riêng người bị đáitháo đường ăn loại quả gì là có sự tư vấn của bác sĩ khám bệnh). Cần vận động cơthể như tập thể dục dưỡng sinh, đi bộ, chơi thể thao tùy theo sức mình. Nếu vậnđ ...