Phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinh

Trong khi các bệnh lý nhiễm trùng do các vi khuẩn gây ra ngày càng giảm dần nhờ các thành tựu y học, đặc biệt là tiêm chủng thì các bệnh lý do virut gây ra vẫn còn rất ít biện pháp khống chế nên đang ngày càng trở nên phổ biến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinh Phòng tránh hội chứng Rubella bẩm sinhTrong khi các bệnh lý nhiễm trùng do các vi khuẩn gâyra ngày càng giảm dần nhờ các thành tựu y học, đặcbiệt là tiêm chủng thì các bệnh lý do virut gây ra vẫncòn rất ít biện pháp khống chế nên đang ngày càng trởnên phổ biến.Nhiều bệnh do virut tuy không nguy hiểm khi xảy ra ởtrẻ lớn và người trưởng thành, nhưng lại rất nguy hiểmnếu xảy ra trong thời kỳ bào thai và sơ sinh. Trong sốnhững bệnh đó là bệnh do virut Rubella vàcytomegalovirus (CMV) gây nên, đặc biệt là hội chứngRubella bẩm sinh (HCRBLBS).Virut RubellaRubella là một virut có nhân RNA thuộc họ togavirus.Người là cơ thể nhiễm duy nhất của virut này. NhiễmRubella sẽ gây ra hội chứng giả cúm kèm theo phát ban sau2-3 tuần ủ bệnh. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, đau mỏicơ, đau khớp, phát ban từ mặt lan xuống toàn thân và chântay trong 2-3 ngày, kèm theo nổi hạch nhỏ ở vùng sau tai,vùng chẩm và cạnh cổ. Virut biến mất khỏi cơ thể saukhoảng 7 ngày kể từ khi phát ban. Khoảng 1/3 người nhiễmvirut này không có triệu chứng gì và thường có khoảng 10-20% dân chúng không có miễn dịch tự nhiên do chưa bịnhiễm Rubella. Bệnh ít gây hậu quả đáng kể trên lâm sàng,trừ khi xảy ra ở phụ nữ đang mang thai trong nửa đầu thaikỳ, vì sẽ gây sảy thai, thai chết lưu hoặc HCRBLBS ở trẻ.Bệnh xảy ra quanh năm, lây lan qua đường hô hấp từ nguồnlây là những người nhiễm virut không triệu chứng và ở trẻem nhiễm virut từ trong bụng mẹ vì ở những trẻ này virutRubella có thể tồn tại nhiều tháng sau sinh. Ở những nướckhông tiêm phòng, bệnh xuất hiện có tính chu kỳ 6-9 năm,dưới dạng các vụ dịch nhỏ tản phát ở những nơi sống đôngđúc như quân đội, trường học (chủ yếu ở trẻ lứa tuổi mẫugiáo lớn và tiểu học), khu công nghiệp chế xuất, trại nuôidưỡng. Miễn dịch tự nhiên xuất hiện dưới dạng IgM xuấthiện sớm trong những tuần đầu nhiễm Rubella và tồn tạivài tháng và dưới dạng IgG bền vững suốt đời.Hội chứng Rubella bẩm sinhNhững phụ nữ chưa có miễn dịch tự nhiên do chưa từngnhiễm Rubella nếu khi mang thai bị nhiễm Rubella thì concủa họ nếu sinh ra sống sẽ có rất nhiều nguy cơ bịHCRBLBS. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của điếcbẩm sinh, mù bẩm sinh, bệnh tim hoặc bệnh não bẩm sinh.Các bệnh lý bẩm sinh này thường xảy ra khi mẹ nhiễmRubella trong 20 tuần đầu thai kỳ. Tuy nhiên người ta thấybệnh tim bẩm sinh chỉ xảy ra khi mẹ nhiễm Rubella trong 8tuần đầu thai kỳ. Tuy còn ống động mạch là bệnh hay gặpnhất, nhưng trẻ cũng có thể bị các bệnh lý tim mạch bẩmsinh khác như hẹp van hoặc thân động mạch phổi, hẹp cácmạch máu khác. Đầu bé là chứng bệnh rất phổ biến ở trẻ bịHCRBLBS. Ngoài ra, có thể có đến 26% trẻ bị HCRBLBSsẽ bị chậm phát triển tâm thần, 18% có bất thường về hànhvi, 12% có di chứng thần kinh hoặc bất thường tại các hạchnền và có đến 6% sẽ bị bệnh tự kỷ. Các bệnh lý về mắt doRubella bẩm sinh bao gồm: đục thuỷ tinh thể hai bên ở 1/3số trẻ và có thể có thiên đầu thống mạn tính kèm theo, mắtbé, viêm màng bồ đào dạng “muối tiêu”. Gần đây người tathấy rằng ở trẻ bị Rubella bẩm sinh dù lúc nhỏ không cóbiểu hiện gì, nhưng về sau có thể xuất hiện đái tháo đườngphụ thuộc insulin (týp I), suy hoặc cường tuyến giáp vàviêm chất trắng và chất xám não tiến triển. Tổn thương mắt ở trẻ nhiễm Rubella bẩm sinh.Đa số trẻ bị HCRBLBS do mẹ chưa được miễn dịch nênnhiễm Rubella trong khi mang thai, nhưng cũng có một sốít trường hợp do mẹ tái nhiễm Rubella trong khi mang thai.Nếu mẹ nhiễm Rubella trong quý đầu mang thai sẽ bị sảythai, thai chết lưu hoặc HCRBLBS nhưng cũng có thể thaihoàn toàn không bị ảnh hưởng. Virut cũng có thể gây viêmbánh rau có hoặc không kèm theo tổn thương bào thai. Từtuần 12 đến tuần 28 của bào thai, rau là hàng rào bảo vệhoàn hảo cho thai nhi, nhưng trước và sau giai đoạn trên,rau thai không ngăn được virut, đặc biệt là những tuần cuốitrước sinh. Tuổi thai vào thời điểm mẹ nhiễm Rubella làyếu tố có tính quyết định thai nhi có bị nhiễm virut và bịbệnh lý hay không. Mức độ bệnh lý giảm dần khi bào thaibị nhiễm Rubella vào thời điểm tuổi thai tăng dần. Tuykhông có biểu hiện tổn thương bẩm sinh, nhưng việc nhiễmvirut mạn tính sẽ ảnh hưởng đến sự phân chia tế bào củamột số tổ chức, vì vậy nhiều trẻ lúc mới sinh không có biểuhiện bất thường nhưng nhiều năm sau lại có di chứng.Nhiễm Rubella trong thời kỳ mẹ mang thai sẽ có nguy cơrất cao sinh ra con mang dị tật bẩm sinh, có thể là xuất hiệnngay khi đẻ nhưng cũng có thể xuất hiện về sau. Ở ViệtNam, các thầy thuốc nhi khoa, nhãn khoa và tai mũi họngđã chứng kiến các bệnh lý đau lòng do nhiễm Rubella bẩmsinh nên đều thấy rõ nhu cầu cần khống chế bệnh này. Tuynhiên, khi trẻ đã ra đời với HCRBLBS, giải quyết các hậuquả một cách thụ động, rất tốn kém nhưng hiệu quả khôngđáng kể. Do vậy, biện pháp tốt nhất để phòng tránh mẹ bịnhiễm Rubella khi mang thai là phải có kế hoạch tiêmphòng bệnh trước một tháng trước khi mang thai. Khi đãmang ...