Phtalat: chất được tìm thấy trong kẹo mút là gì?

Phtalat là chất gì? Dẫn chất phtalat là một nhóm chất hữu cơ có cấu tạo gần giống nhau: DEHP (diethylhexylphtalat), PCB (polichlorinatbiphenyl), DEP (diethylphtalat), DBP (dibutylphtalat), BzBP (benzylbutylphtalat). Chúng có nhiều trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh và trong đời sống. Trong y tế (thuốc DEP dây truyền dịch, ống thông tiểu, súc dạ dày...), trong thực phẩm (các loại bao bì: can, chai, túi bao gói), trong giải trí (các loại đồ chơi trẻ em), trong mỹ phẩm (có trong hầu hết các thuốc nhuộm tóc, sơn móng tay, nước hoa, kem dưỡng da, phấn, son môi,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phtalat:chất được tìm thấy trong kẹo mút là gì?Phtalat:chất được tìm thấy trong kẹo mút là gì?Phtalat là chất gì?Dẫn chất phtalat là một nhóm chất hữu cơ có cấu tạo gần giống nhau: DEHP(diethylhexylphtalat), PCB (polichlorinatbiphenyl), DEP (diethylphtalat),DBP (dibutylphtalat), BzBP (benzylbutylphtalat).Chúng có nhiều trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh và trong đời sống. Trongy tế (thuốc DEP dây truyền dịch, ống thông tiểu, súc dạ dày...), trong thựcphẩm (các loại bao bì: can, chai, túi bao gói), trong giải trí (các loại đồ chơitrẻ em), trong mỹ phẩm (có trong hầu hết các thuốc nhuộm tóc, sơn móngtay, nước hoa, kem dưỡng da, phấn, son môi, keo xịt), trong đồ gia dụng(loại lớn như các loại cửa kéo, cửa gấp. Loại nhỏ như bát đũa, rổ rá, làn, túixách, đầu vú, bình sữa), trong sản xuất công nghiệp (dùng làm chất hóa dẻo,kết dính, sát khuẩn, làm dung môi). Ta quen gọi các sản phẩm chứa dẫn chấtphtalat là chất dẻo, chất nhựa, nilon.Những độc tính đã được phát hiệnĐường xâm nhập: Đường qua da (khi bôi thuốc, mỹ phẩm), đường uống(phtalat trong bao bì chứa thực phẩm bị thôi ra như can đựng nước mắm,rượu trong các can, chai nhựa, bát nhựa, đầu vú cho trẻ ngậm trong bình sữa,đồ chơi làm bằng chất dẻo, liếm son môi). Đường hít thở: Nhà có nhiều vậtliệu làm bằng phtalat, các sản phẩm dùng phtalat làm chất hóa dẻo kết dínhhay dung môi hòa tan, khi nhiệt độ cao sẽ bốc mùi, thâm nhập vào đường hôhấp.Khá nguy hiểm là các hãng sản xuất đã đưa phtalat vào rất nhiều loại mỹphẩm: Năm 2007, Hãng Health Whthout Harm, khi nghiên cứu thành phầncủa 72 loại mỹ phẩm (bao gồm sơn móng chân, móng tay, thuốc nhuộm tóc,keo xịt tóc) cho biết: “Tất cả chúng đều có chứa phtalat nhưng chỉ có 6 loạighi tên chất này trên nhãn!”. Trước đó, (năm 2007) Trung tâm quốc gia vềsức khỏe và môi trường Mỹ cũng cho biết: Qua kiểm tra gần 300 nữ kháchhàng quen của các hãng mỹ phẩm, thấy trong cơ thể của họ có tới 7 đồngphân của phtalat với mức cao gấp 100 lần mức cho phép. Đối với nhữngngười thường xuyên xức nước hoa, sơn móng tay, dùng thuốc bôi láng tóc,lượng phtalat có trong máu cao gấp 70 lần so với người bình thường.Một số dẫn chất phtalat thông dụngCác tác hại- Xáo trộn nội tiết: Các nghiên cứu, điều tra dịch tễ học tại Mỹ cho biết: cácchất BzBP (benzylbutylphtalat), DBP (dibutyphtalat), tác động như mộthormon làm nữ hóa. Chuột có thai, khi cho dùng các chất này, thai phát triểnkhông bình thường, chuột con sinh ra sẽ bị tổn thương tinh hoàn, khả năngsinh sản tinh trùng bị sút kém. Trẻ em bị nhiễm phtalat sẽ dậy thì trước tuổiđến 3 năm.- Gây ung thư: Trung tâm nghiên c ứu Ung thư quốc gia Mỹ cho biết: Phtalatgắn kết với các tế bào, tổ chức gây ung thư. Ví dụ: Chất PCB(polichlorinatbiphenyl), khi tiếp xúc với mô sống tạo ra chất careinogen, mộttác nhân gây ung thư. Chất DHEP (diethylhexylphtalat) gây ung thư gan ởchuột.- Gây các bệnh khác: Các dẫn chất phtalat làm đảo lộn quá trình trao đổichất, ảnh hưởng không có lợi đến hệ hô hấp, gây xơ cứng mô, xơ cứng độngmạch, đầu độc các nơron thần kinh, dẫn đến bệnh Parkinson.Cách ngăn chặn- Cấm hoặc cho dùng hạn chế một số phtalat: Nghị viên châu Âu không chophép dùng DBP (dibutylphtalat) và DEHP (diethylhexylphtalat) trong mỹphẩm, cấm lưu hành các đồ chơi trẻ em làm bằng nhựa dẻo (PVC) hoặc mộtphần nhựa dẻo PVC có chứa hơn 0,1% một hay nhiều chất phtalat nhưDINP, DEHP, DNOP, DIDP (tính theo khối lượng) và quy định hàm lượngchất phtalat thôi ra từ bao bì thực phẩm chỉ được dưới 10mg/dm2 diện tíchbao bì; tối đa chỉ được 60mg/kg thực phẩm (trong bao bì có dung tích 0,5-10lít hay dung tích không xác định được). Nước ta có áp dụng một số chuẩntrên nhưng chỉ quy định chất thôi ra là DEP (diethyphtalat) chứ không baogồm nhiều chất như Nghị viện châu Âu. Do sự không thống nhất quản lýtrong các nước, trong khi ta lại tiêu dùng hàng của nhiều nước nên việcnhiễm phtalat là khó tránh khỏi.- Khuyến cáo dùng cẩn thận các sản phẩm chứa phtalat. Chẳng hạn: khôngchứa, không chế biến thức ăn nóng (đựng canh, chế phở, chế mì ăn liền, sấynóng các thức ăn) trong bát nhựa mà thay bằng bát sứ; không ngâm rượuthuốc, chế biến nước mắm dài ngày trong thùng, can, chai nhựa mà thaybằng các loại làm bằng đất nung, thủy tinh. Nhiệt độ và thời gian tiếp xúc làyếu tố quan trọng để phtalat thôi ra thực phẩm, nên những chú ý này tuy đơngiản nhưng thực hiện đúng sẽ rất có lợi.- Thay thế dần các sản phẩm chứa phtalat: Chẳng hạn: Khi đi chợ có thểdùng lá chuối, lá dong, giấy làm bao gói (một số nước hiện nay đã làm),đựng mì ăn liền pha được ngay trong bát bằng giấy, khuyến khích d ùng cácvật liệu cổ truyền (dùng thìa đĩa bằng kim loại, bằng sứ; dùng đũa ăn, rổ rábằng tre). Dùng các sản phẩm thay thế phtalat cũng có khi không đẹp, khôngtiện bằng, nhưng có khi rất dễ kiếm, lại có những nét độc đáo, không phảinơi nào cũng có thể có (như rổ rá, đũa tre). Vấn đề là cần thay đổi một tậpquán mới để quay lại một tập quán cũ vốn tốt lành nhưng vô tình bị mai một. ...