Phó giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Quý, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giới và phát triển, khẳng định, mặc dù chỉ số phát triển giới của Việt Nam ở mức trung bình so với thế giới, phụ nữ Việt Nam hiện vẫn phải chịu nhiều bất bình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phụ nữ không nên hy sinh một cách mù quáng Phụ nữ không nên hy sinh một cách mù quáng Phó giáo sư, tiến sĩ Lê Thị Quý, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giới và phát triển, khẳng định, mặc dù chỉ số phát triển giới của Việt Nam ở mức trung bình so với thế giới, phụ nữ Việt Nam hiện vẫn phải chịu nhiều bất bình đẳng so với nam giới. Nhân ngày 8/3,Tiến sĩ Lê VnExpress có cuộc trò chuyện với bà.Thị Qúy. - Là một trong những người đầu tiên của ViệtẢnh: N.T. Nam nghiên cứu về giới, bà đánh giá thế nào vềsự bình đẳng giới ở Việt Nam?- Liên Hợp Quốc hằng năm đều công bố chỉ số phát triển giớicủa các nước, trong đó có Việt Nam. Nhiều năm liền, Việt Namluôn đứng ở hàng giữa, tức không phải là nước có sự bình đẳnggiới tốt nhất hoặc kém nhất. Bình đẳng giới tùy thuộc vào nhiềuyếu tố, chính sách của nhà nước, sự phát triển về kinh tế, nhậnthức của người dân. Việt Nam đứng ở quãng giữa thì cũng làđiều mừng vì đã vượt nhiều nước có nền kinh tế phát triển hơn.Tuy nhiên, so với yêu cầu thực tiễn, sự phát triển của kinh tế vàtư duy thì Việt Nam còn rất nhiều vấn đề phải bàn liên quan đếnbình đẳng giới. Bước vào đổi mới năm 1986, khi bắt đầu mởhướng nghiên cứu giới thì các nhà nghiên cứu mới nhận ra đượcđiều này.- Lĩnh vực nào phụ nữ Việt Nam bị bất bình đẳng nhiều nhất,thưa bà?- Đó chính là sự phân công lao động bất hợp lý giữa nam và nữ.Theo thông báo chính thức của Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộcủa phụ nữ, thời gian lao động của nữ giới thường cao hơn namgiới 3-4 tiếng mỗi ngày. Khoảng thời gian vượt trội này, chị emtoàn làm việc không công như nội trợ, dọn dẹp nhà cửa, dạy dỗcon cái… Ở vùng nông thôn và miền núi, nơi dân trí thấp, phụnữ dân tộc thiểu số còn phải làm việc quần quật từ 5h sáng đến11-12h đêm.Ở một khía cạnh khác, nữ giới chiếm gần một nửa lực lượng laođộng, nhưng số giữ vị trí lãnh đạo so với dân số và so với tiềmnăng thực sự của chị em là rất thấp. Trong 64 tỉnh thành, hiếmthấy có phụ nữ làm chủ tịch UBND tỉnh hay bí thư tỉnh ủy. Ởcác cấp thấp như huyện, xã, số nữ giới làm lãnh đạo cũng rấtnhỏ nhoi.- Nhưng cũng có lý giải cho rằng, trên bình diện chung, khảnăng của nữ thấp hơn so với nam?- Theo các nghiên cứu khoa học, khả năng của nam và nữ khôngkhác gì nhau, thậm chí có trường hợp nữ giỏi hơn rất nhiều.Không thể nói là năng lực của phụ nữ kém hơn nam giới mà làđiều kiện của họ tồi hơn rất nhiều. Chị em bị thiệt thòi ở giaiđoạn mang thai, sinh con. Thời gian này ít cũng phải 10 nămkhiến quá trình đào tạo của họ bị gián đoạn. Chỉ có người nào cốgắng hết sức mới theo kịp được nam giới cùng trang lứa, nếukhông sẽ bị thụt lùi.Một thiệt thòi nữa là xã hội đang đẩy cho phụ nữ tất cả côngviệc nội trợ gia đình. Ngay khẩu hiệu của Hội Liên hiệp phụ nữViệt Nam Phụ nữ Việt Nam giỏi việc nước, đảm việc nhà làrất sai. Tại sao không phải là Nam nữ Việt Nam giỏi việc nước,đảm việc nhà? Tại sao lại đẩy nam giới ra khỏi việc nhà trongkhi thực tế rất cần bàn tay của họ? Khẩu hiệu ấy thể hiện sự bấtbình đẳng rất lớn. Nếu phụ nữ phải làm tất cả công việc gia đìnhthì còn đâu thời gian học tập.Ở các nước như Thụy Điển còn có chính sách chồng chia sẻ việcnhà với vợ. Ở Áo, nam giới không làm việc nhà còn bị phạt.- Bà đánh giá thế nào về nạn bạo hành ở Việt Nam?- Chúng tôi vừa tiến hành cuộc điều tra bạo lực gia đình ở HàNội, Thái Bình, Phú Thọ, kết quả cho thấy đánh vợ hiện nay rấtphổ biến. Đặc biệt, ở nông thôn, chồng đấm đá, tát vợ một cáchbừa bãi. Thực sự, những vụ đánh vợ đến nỗi chết, gây thươngtích được phản ánh trên báo chí thì không nhiều, nhưng đấm tát,xúc phạm nhân phẩm thì diễn ra thường xuyên, đến nỗi người tacoi là bình thường.Ở các nước có thống kê quốc gia về nạn bạo lực gia đình, nhưngViệt Nam chưa có vì mình cho là chuyện xấu. Chúng tôi đã đấutranh, đưa vấn đề bạo lực gia đình ra ánh sáng và rất mừng là Ủyban Các vấn đề xã hội của Quốc hội đang chuẩn bị soạn thảoLuật phòng chống bạo lực gia đình. Đây không còn là vấn đềcủa riêng gia đình mà là của toàn xã hội.- Có ý kiến cho rằng một số phụ nữ đòi hỏi bình đẳng thái quá,gần như muốn chuyển đổi vai trò giữa hai giới?- Những người nhận xét phụ nữ đòi hỏi bình đẳng thái quá làkhông hiểu biết về giới. Thực tế nam nữ chưa bình đẳng, ngaycả Liên Hợp Quốc từng nhiều lần khẳng định hiện nay trên thếgiới chưa nơi nào nữ giới đạt được sự bình đẳng. Trong hoàncảnh như thế, việc đấu tranh đòi bình quyền là rất bình thường,không có gì thái quá.- Theo bà, phải làm thế nào để thay đổi quan niệm xã hội, đểphụ nữ thực sự bình đẳng với nam giới?- Sự bất bình đẳng giới xuất phát từ trong xã hội phụ quyền, tồntại hàng nghìn năm nay. Để thay đổi nó là cả quá trình lâu dài vàkhó khăn. Trước hết, phụ nữ phải được học hành để nhận thứcđúng về giới. Khi chưa có luật pháp hỗ trợ thì ngay trong giađình, chị em phải biết bố trí các thành viên khác cùng chia sẻviệc nhà, dành thời gian học hành, phấn đấu cho sự nghiệp. Phụnữ không nên chấp nhận hy sinh một cách mù quáng. Bác Hồ đãnói giải phóng phụ nữ tức phụ nữ phải tự làm là chính, nam giớivà chính quyền chỉ có thể hỗ trợ.Về mặt nhà nước, phải có chính sách và phải giám sát việc thựchiện chính sách đó nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ phát huy hếtkhả năng của mình. Chúng tôi hay gọi là lồng ghép giới, tức làđưa vấn đề về giới vào trong chính sách và muốn thực hiện đượcphải có chương trình toàn quốc.Tôi muốn nói thêm, trong cách giáo dục con trẻ, người lớn phảicó cách nhìn nhận đúng đắn về giới. Xã hội hiện vẫn cho rằngdạy trẻ nam hướng ngoại, trẻ nữ hướng nội là tốt nhất, hay bâygiờ cứ ra ngõ gặp gái thì cho là xui xẻo… Tất cả cách nghĩ ấy,hành vi ấy thể hiện sự bất bình đẳng. Phụ nữ là người thày đầutiên của con người, vừa đẻ ra họ đã bế, ru con và dạy con rồi,vậy tại sao lại không tôn trọng họ, lại cho rằng ra ngõ gặp gái l ...