Phục hồi chức năng sau nhồi máu cơ tim

Phục hồi chức năng (PHCN) cho bệnh nhân (BN) sau nhồi máu cơ tim (NMCT) có vai trò rất quan trọng. Sự vận động, rèn luyện giúp BN tái thích nghi với sự gắng sức, đồng thời giúp cả thể chất và tinh thần của BN tốt hơn, để tái hòa nhập với gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, rất nhiều người băn khoăn, sau NMCT nên tập luyện những bài tập như thế nào để có hiệu quả cao? Ý nghĩa của PHCN tim PHCN tim là toàn bộ những hoạt động cần thiết ảnh hưởng có...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phục hồi chức năng sau nhồi máu cơ tim Phục hồi chức năng sau nhồi máu cơ tim Phục hồi chức năng (PHCN) cho bệnh nhân (BN) sau nhồi máu cơ tim(NMCT) có vai trò rất quan trọng. Sự vận động, rèn luyện giúp BN tái thíchnghi với sự gắng sức, đồng thời giúp cả thể chất và tinh thần của BN tốt hơn,để tái hòa nhập với gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, rất nhiều người bănkhoăn, sau NMCT nên tập luyện những bài tập như thế nào để có hiệu quảcao? Ý nghĩa của PHCN tim PHCN tim là toàn bộ những hoạt động cần thiết ảnh hưởng có lợi đếntiến triển của bệnh, cũng như bảo đảm cho BN có điều kiện thể lực, tinh thầnvà xã hội tốt nhất để tái hòa nhập với gia đình, cộng đồng. Bản chất củaPHCN tim là rèn luyện cho BN tái thích nghi với gắng sức. Hiệu quả củaPHCN NMCT như giảm tần suất cơn đau ngực, giảm các biến cố tim mạchnhư tái phát nhồi máu, đột tử, tai biến mạch máu não, giảm các can thiệpnhư đặt stent, bắc cầu nối mạch, cũng như các lợi ích khác như giảm cân,bình ổn bệnh đái tháo đường, giảm cholesterol có tỷ trọng thấp (loạicholesterol có hại – gây xơ vữa động mạch). Tập luyện có tác dụng giảm trương lực giao cảm, tăng hoạt động phógiao cảm nên làm giảm nhịp tim, giảm sức cản ngoại vi nên giảm huyết áp ởBN tăng huyết áp. Tập luyện làm giảm cân, giảm sự kháng insulin cho BN đái tháođường, kích thích tế bào nội mô sản xuất oxide nitrique có tác dụng giãnmạch, kích thích tăng sinh mạch máu tân tạo và tuần hoàn bàng hệ của hệthống mạch vành, do đó làm giảm ngưỡng thiếu máu cho cơ tim. Các giai đoạn của PHCN cho BN NMCT Tại trung tâm hồi sức tích cực Bất động tuyệt đối trong những ngày đầu. Sau 2-3 ngày, vận độngsớm cho BN một cách từ từ, tập thở bụng tại giường, BN tự gập duỗi cácngón tay, ngón chân, khớp khuỷu, cổ chân. Kỹ thuật viên trợ giúp gập duỗiđồng thời cổ chân, khớp gối, khớp háng. Từ ngày thứ 4-5, BN có thể tự thực hiện các động tác trên. BN đượcnâng dậy một cách từ từ (30 độ, 40 độ, 60 độ), nếu thích nghi tốt có thể ngồitại giường có tựa lưng. Sau 2-3 tuần, BN có thể đứng dậy, đi lại quanh giường hoặc trongphòng. Từ tuần thứ 3, bệnh được đánh giá Bilan để quyết định chương trìnhtập luyện thích nghi với gắng sức. Ghi điện tim, đặc biệt Holter (ghi điện tim24 giờ), siêu âm tim, Scintigphy tim với Thallium, test gắng sức với phântích trao đổi khí, xác định ngưỡng hô hấp hiếu khí và tần số tim khi gắngsức. Những trường hợp hẹp van động mạch chủ nặng, suy tim mất b ù, rốiloạn nhịp tim nặng, huyết khối tim trái mới, viêm tắc tĩnh mạch mới, đaungực không ổn định, tăng áp lực động mạch phổi trên 60mmHg, viêm màngngoài tim tiến triển không được áp dụng chương trình tập luyện. Tại trung tâm PHCN tim mạch Áp dụng đối với BN không có những chống chỉ định trên và test gắngsức âm tính, BN được tập theo nhóm, trong phòng có nhạc giúp thư giãn.Trước tập cần chuẩn bị tốt khởi động, bài tập kéo giãn trong 30 phút. Chương trình tập luyện truyền thống với xe đạp lực kế hoặc băngtruyền có hệ thống theo dõi tim mạch: tần số tim, điện tim, năng lượng sảnsinh… Thời gian tập kéo dài khoảng 45 phút, tập từ 3-5 buổi trong 1 tuần.Giai đoạn này kéo dài khoảng 4 tuần. Tiếp theo là giai đoạn ngoại trú và tậptại nhà. PHCN tại nhà Là giai đoạn tái hòa nhập với gia đình và xã hội. BN được tổ chức cácbuổi tập luyện ngoài trời như: đi bộ, đạp xe, cắt tỉa cây. Thực hiện công việcnhẹ như: vẽ, dán treo tranh ảnh, nội trợ đơn giản… Tuần 2 –3 buổi, mỗi buổikéo dài khoảng 2 giờ. BN được hướng dẫn cách đánh giá nhịp tim (trong khi tập, nhịp timkhông quá tần số tim gắng sức), cảnh báo các triệu chứng nguy hiểm, biếtcách đánh giá mức độ nặng nhẹ của công việc mình thực hiện dựa vào mứcđộ sản sinh công – watts (w) của từng công việc. Ví dụ: công việc nhẹ 40wtương đương, tự chăm sóc bản thân như: tắm, mặc quần áo, may vá, cắt tỉacây nhỏ, đi bộ từ 3-5 km/h đạp xe đạp trên đường phẳng 8km/h. Công việctrung bình (40-75w), mang 30-40kg, leo thang nhanh, cưa xẻ, chạy 8-9km/h,đạp xe đường phẳng 20km/h, nhảy, bơi. Các môn thể thao cho phép chơi: đi bộ 3,5-5km, 30-45 phút/ngày.Đạp xe địa hình phẳng ít gồ ghề 8km/h, 30-45 phút/ngày. Bơi ở bể, bơi sải30m/phút (tối đa), thời gian 30-45 phút/ngày.