Phương pháp biến đổi n xử lý đường cong đo sâu điện trên lát cắt địa điện biến đổi liên tục

Bài viết Phương pháp biến đổi n xử lý đường cong đo sâu điện trên lát cắt địa điện biến đổi liên tục nghiên cứu về việc áp dụng xử lý trên dường cong lý thuyết và thực tế. Mời các bạn tham khảo bài viết để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp biến đổi n xử lý đường cong đo sâu điện trên lát cắt địa điện biến đổi liên tụcT¹p chÝ KHKT Má - §Þa chÊt, sè 54, 04/2016, (Chuyªn ®Ò §Þa vËt lý), tr.45-49PHƯƠNG PHÁP BIẾN ĐỔI N XỬ LÝ ĐƯỜNG CONG ĐO SÂU ĐIỆNTRÊN LÁT CẮT ĐỊA ĐIỆN BIẾN ĐỔI LIÊN TỤCNGUYỄN TRỌNG NGA, Hội Khoa học kỹ thuật Địa vật lý Việt NamTRƯƠNG THỊ CHINH, Trường Đại học Mỏ - Địa chấtTóm tắt: Phương pháp đo sâu điện được áp dụng hàng trăm năm nay (từ năm 1911 ởPháp) và đã thu được hiệu quả trong nghiên cứu cấu trúc địa chất, tìm kiếm nước ngầm,tìm khoáng sản và khảo sát nền móng địa chất công trình.Về xử lý tài liệu đo sâu điện, lúc đầu người ta dùng phương pháp palet, sau đó ápdụng máy tính song đều không tránh được nguyên lý tương đương làm cho kết quả trởthành đa trị.Tác giả đưa ra phương pháp xử lý mới - phương pháp biến đổi N cho phép tự độngxử lý tài liệu đo sâu điện theo một quan điểm khác.Sở dĩ tài liệu đo sâu điện không phản ánh trung thực môi trường địa chất là do thamsố đo được là số đo biểu kiến. Mang thông số trung bình của miền xác định và không thểhiện đúng chiều thấm sâu của lát cắt.Với quan điểm môi trường gồm hệ lớp mỏng phân lớp liên tục, các tác giả tính đượcgiá trị điện trở suất của lớp mỏng vi phân ở độ sâu Z bằng cách xác định hệ số bất đẳnghướng của lát cắt.Phương pháp được thử nghiệm trên đường cong đo sâu lý thuyết của môi trườngphân lớp nằm ngang đã chứng tỏ hiệu quả của phương pháp. Song phương pháp sẽ tốthơn với môi trường có tham số thay đổi liên tục (môi trường Gradient) các ranh giới phânlớp là ranh giới biến đổi mạnh nhất của tham số môi trường.Kết quả xử lý trên tài liệu thực tế cho thấy phương pháp có độ phân giải cao, phảnảnh trung thực môi trường địa điện bất đồng nhất cả 2 và 3 chiều.trường 2D là lát cắt vừa phân lớp theo phương1. Đặt vấn đềPhương pháp thăm dò điện do nhà Địa vật thẳng đứng, vừa có bất đồng nhất theo phươnglý người Pháp Schlumberger khởi xướng từ hơn ngang, và mô hình 3D có bất đồng nhất theo 3một thế kỷ trước (1911) và phát triển mạnh mẽ phương. Hệ điện cực đo thường sử dụng baocho đến ngày nay. Về phương pháp, lúc đầu chỉ gồm: hệ 4 cực đối xứng, hệ ba cực và hệ lưỡngđo tham số điện trở suất, sau đó đo cả tham số cực. Ở đây chúng tôi chỉ giới thiệu phươngphân cực, ở các chế độ dòng một chiều và dòng pháp áp dụng đo sâu điện đối xứng (VES) làxoay chiều (tần số thấp và tần số cao) dạng đo phương pháp được áp dụng phổ biến nhất.Phương pháp đo sâu điện đối xứng nghiênsâu và đo mặt cắt với nguồn trường tự nhiêncứu sự thay đổi điện trở suất biểu kiến theohoặc nhân tạo.Phương pháp điện trở dòng một chiều được chiều sâu ρ k  x, r  bằng cách tăng dần kícháp dụng phổ biến nhất để nghiên cứu cấu trúc thước hệ cực phát AB để tăng dần chiều sâuđịa chất, tìm kiếm nước ngầm, khoáng sản và quy ước (r = AB/2), từ đó áp dụng các phươngkhảo sát nền móng địa chất công trình. Phương pháp xử lý để xác định cấu trúc của môi trườngpháp áp dụng phổ biến nhất, hiệu quả nhất là đo địa chất.sâu điện trở.Lúc đầu người ta dùng Palet (tập hợp cácĐo sâu điện trở dòng một chiều khi áp đường cong chuẩn được sắp xếp theo một quydụng tùy thuộc vào mô hình môi trường mà lựa chuẩn nhất định) và dùng phương pháp so sánhchọn hệ thiết bị đo phù hợp. Môi trường mô khi đường cong đo được trùng với đường conghình 1D là lát cắt phân lớp ngang; mô hình môi chuẩn để rút ra các tham số của lát cắt địa điện45phân lớp nằm ngang (môi trường 1D). Nhưngdo nguyên lý tương đương nên để thu được bềdày các lớp ( h1 ,h 2 ,….,h i …) ta phải biết tham sốđiện trở suất các lớp ( ρ1 ,ρ2, ….,ρi …. ). Sau nàynhiều công trình nghiên cứu áp dụng phươngpháp xử lý trên máy tính (phương pháp bóc lớp,phương pháp lựa chọn…) nhưng các phươngpháp này vẫn không tránh được nguyên lýtương đương.Trong bài báo này, chúng tôi giới thiệuphương pháp xử lý biến đổi đường cong điện đosâu ρ k  x, r  về đường cong ρ N  x, z  phản ánhtrung thực lát cắt địa điện ρi  x, z  . Kết quảSchlumberger coi MN ...