Phương pháp xác định tốc độ dao động của nền đất khi nổ mìn vi sai phi điện

Bài viết Phương pháp xác định tốc độ dao động của nền đất khi nổ mìn vi sai phi điện trình bày phương pháp đánh giá tác dụng chấn động khi nổ vi sai phi điện và những kết quả đo giám sát một số vụ nổ mìn thực nghiệm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp xác định tốc độ dao động của nền đất khi nổ mìn vi sai phi điệnT¹p chÝ KTKT Má - §Þa chÊt, sè 38/4-2012, tr.25-28PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH TỐC ĐỘ DAO ĐỘNG CỦA NỀN ĐẤTKHI NỔ MÌN VI SAI PHI ĐIỆNNHỮ VĂN BÁCH, Hội kỹ thuật nổ mìn Việt NamBÙI XUÂN NAM, NGUYỄN ĐÌNH AN, Trường Đại học Mỏ - Địa chấtTRẦN KHẮC HÙNG, Công ty CN hoá chất mỏ Nam BộTóm tắt: Khi nổ mìn phá vỡ đất đá trong khai thác mỏ, tác động có hại đến môi trườngxung quanh là: chấn động, sóng đập không khí, đá văng, bụi và khí độc hại; trong đó tácdụng chấn động là nguy hại nhất. Với phương pháp nổ mìn vi sai sử dụng phương tiện nổphi điện (gọi tắt là phương pháp nổ mìn phi điện), tác dụng chấn động được giảm đi rấtnhiều. Bài báo trình bày phương pháp đánh giá tác dụng chấn động khi nổ vi sai phi điện vànhững kết quả đo giám sát một số vụ nổ mìn thực nghiệm.trong đó: m = 1  3, phụ thuộc vào khoảng cách1. Đặt vấn đềTrong khai thác mỏ, tác dụng hữu ích của đến vị trí nổ; k = 50  600, phụ thuộc vào tínhnổ mìn là phá vỡ đất đá phục vụ cho các khâu chất của môi trường, các thông số đặc tính chấttiếp theo là xúc bốc, vận tải…Ngoài tác dụng nổ và công nghệ nổ mìn; Q – Khối lượng thuốcphá vỡ đất đá, nổ mìn còn gây nhiều tác động nổ đồng thời, kg; R – Khoảng cách từ lượngcó hại đến môi trường như chấn động, sóng đập thuốc nổ đến điểm đo, m.không khí, đá văng, khí độc và bụi, đáng kểỞ viện Mỏ thuộc đại học kỹ thuật Fraibergnhất là tác dụng chấn động. Vì vậy cần nghiên (Đức), giáo sư C.Drebenstedt cùng các đồng sựcứu áp dụng những phương pháp nổ mìn tiên đang nghiên cứu ứng dụng thiết bị mớitiến để giảm thiểu những tác động có hại nói (Dopplerradar) để nghiên cứu về sự cân bằngtrên. Cho đến nay, phương pháp nổ mìn vi sai năng lượng nổ: Giữa năng lượng sinh ra chấnphi điện là phương pháp nổ mìn tiên tiến, đáp động và năng lượng phá vỡ dịch chuyển đất đá.ứng đầy đủ yêu cầu giảm thiểu chấn động, phụcGiáo sư Jean – Alian Fleurisson (Trườngvụ sự pháp triển bền vững của công nghiệp mỏ.Đại học Mỏ Pari – Pháp) đã nghiên cứu ứngVì vậy, chúng ta cần nghiên cứu để đánh dụng thiết bị đo giám sát chấn động và xác địnhgiá tác dụng chấn động khi nổ mìn vi sai phi các thông số dịch chuyển đống đá khi nổ mìn.điện. Bước tiếp theo sẽ nghiên cứu những biệnCục Mỏ của Mỹ đã đưa ra công thức dựpháp nâng cao hiệu quả nổ mìn và giảm thiểu đoán tốc độ dao động của nền đất khi nổ mìn:btác dụng chấn động khi áp dụng phương pháp D nổ mìn vi sai phi điện.V  K.(2) Q  , mm/s2. Cơ sở lý thuyết đánh giá tác dụng chấnđộng khi nổ mìntrong đó:D- Khoảng cách, m; Q- Lượng thuốcTiêu chuẩn tổng quát nhất đánh giá tác nổ, kg; K, b- là hệ số thực nghiệm (b < 0).dụng chấn động khi nổ mìn là tốc độ dao độngCác giáo sự P.K.Singh, W.Ogt (người Đức)riêng của các toà nhà, các công trình dân dụng và P.P.Singh (người Ấn Độ) đã nghiên cứu ảnhvà công nghiệp, nó là thông số chủ yếu để quyết hưởng của thời gian khởi nổ đến tác dụng chấnđịnh tác dụng chấn động của các loại sóng khác động và sóng đập không khí, đã nghiên cứu ảnhnhau đối với công trình.hưởng của hướng khởi nổ đến chấn động và rútĐể xác định tốc độ chuyển dịch của nền đất ra kết luận:đá có thể sử dụng công thức của Xađôvski:- Phía cuối bãi nổ tốc độ dao động lớn nhất;m- Phía bề mặt tự do tốc độ dao động của nền3 Q  , mm/sV  k.(1)đất nhỏ hơn phía sau của khối nổ. R 25- Giáo sư Wagrer (người Áo) đã công bốkết quả nghiên cứu tại trường Đại học Hanover(ở Đức) về kết quả nghiên cứu tốc độ dao độngcủa nền đất khi nổ mìn:Đối với đất đá cứng: V  235M0,8R 1,30LĐất đá mềm và cứng trung bình:V  1299 M0,6R 1,52LĐất đá chứa thạnh anh:V  206M0,8R 1,30LĐất đá trầm tích:V  969M0,6R 1,50LCông thức tính chung cho các loại đất đá:V  897M0,68R 1,51Ltrong đó: ML - khối lượng thuốc nổ, kg; R khoảng cách, m; V – tốc độ dao động của nềnđất, mm/sNhìn chung, các công thức đưa ra có dạngthống nhất, trong đó có chứa hai thông số quantrọng là khối lượng thuốc nổ sử dụng (Q, ML)và khoảng cách tính từ vị trí nổ (R, D); chỉ cócác chỉ số mũ và các hệ số là khác nhau tuỳthuộc vào điều kiện cụ thể của bãi nổ (xác địnhbằng thực nghiệm).Sự biến dạng và phá huỷ công trình xảy rakhi tốc độ dao động V vượt quá trị số xác địnhVcp nào đấy. Một trong những đặc tính quantrọng của công trình là chu kỳ dao động riêngT0, trị số của nó phụ thuộc vào độ cứng của kếtcấu và sự phân bố khối lượng trong chúng.Trị số chu kỳ dao động riêng T0 với chu kỳT quyết định cường độ rung chuyển của côngtrình. Khi T rất nhỏ so với T0 công trình hầunhư không chuyển động. Khi T gần tới T0 sẽ cóhiện tượng cộng hưởng và biên độ dao động củacông trình có thể vượt biên độ dao động của nềnđất một vài lần. Nhờ đặc tính tần số cao, daođộng chấn động do nổ mìn không nguy hiểmđối với những công trình có tính mềm dẻo cao,ví dụ như ống khói. Đặc biệt những công trìnhổn định với dao động chấn động là những kếtcấu thép, bê tông cốt thép. ...