Quả gấc một loại thuốc chữa bệnh độc đáo

Gấc là một cây thực phẩm đặc biệt của Việt Nam, có tên khoa học là momordica cochinchinensis (spreng) lour thuộc họ bầu bí cucurbitaceae. Có khoảng 45 loài thuộc chi momordica trên thế giới phân bố ở các vùng nhiệt đới. Ở Việt Nam có khoảng 3 loài thường gọi là gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai.Tập tục nấu xôi gấc đã có trong nhân dân ta hàng nghìn năm nay, thông thường là sử dụng màng đỏ bao quanh hạt. Có nơi, còn dùng cả phần thịt vàng của quả gấc trộn lẫn với màng đỏ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quả gấc một loại thuốc chữa bệnh độc đáo Quả gấc một loại thuốc chữa bệnh độc đáo Gấc là một cây thực phẩm đặc biệt của Việt Nam, có tên khoa học làmomordica cochinchinensis (spreng) lour thuộc họ bầu bí cucurbitaceae. Cókhoảng 45 loài thuộc chi momordica trên thế giới phân bố ở các vùng nhiệtđới. Ở Việt Nam có khoảng 3 loài thường gọi là gấc nếp, gấc tẻ và gấc lai. Tập tục nấu xôi gấc đã có trong nhân dân ta hàng nghìn năm nay, thôngthường là sử dụng màng đỏ bao quanh hạt. Có nơi, còn dùng cả phần thịt vàng củaquả gấc trộn lẫn với màng đỏ bao quanh hạt. Hạt gấc được dùng làm thuốc giảmđau, chống viêm trong y học dân gian, trong cuốn Nam Dược Thần Hiệu của TuệTĩnh vào thế kỷ 14 đã ghi nhiều công dụng chữa bệnh của nó, trong đó có bàithuốc chữa bệnh quai bị mà vị chính là hạt gấc. Hạt này còn được gọi là mộc miếttử, là vị thuốc được ghi chính thức vào dược điển Trung Quốc năm 1988 và 1993để điều trị mụn nhọt, chống viêm. Thân và rễ gấc được dùng điều trị tê thấp, đaunhức xương, lá gấc non được dùng để điều trị mụn nhọt. Có khi người ta còn dùngchữa các bệnh sưng vú, áp xe. Gấc là loại thực phẩm đã được sử dụng lâu đời ở nước ta, nhưng việcnghiên cứu cây này thì mới chỉ được nghiên cứu trong những năm gần đây. Năm1988 - 1989 trong khuôn khổ chương trình trọng điểm quốc gia nghiên cứu về cácchất dinh dưỡng 64D03 do GS. Từ Giấy làm chủ nhiệm chương trình, TS. PhanQuốc Kinh và các cộng sự đã nghiên cứu các chế phẩm từ quả gấc để làm các chấtbổ sung dinh dưỡng thuộc đề mục 64D0305B. Từ năm 1941, bộ môn dược liệu Đại học dược Hà Nội đã bước đầu xácđịnh màng đỏ bao quanh hạt gấc có chứa beta-caroten và một tỉ lệ dầu thảo mộccao. Một số nhà khoa học Đại học y Hà Nội và Đại học dược Hà Nội thời đó đãchứng minh dầu màng đỏ bao quanh hạt gấc có tác dụng giống như vitamin A vàcó tác dụng tăng trọng cho súc vật và người. Năm 1951, GS.Nguyễn Văn Đàn đã mang dược liệu này sang nghiên cứu ởĐức và xác định ngoài beta-caroten thì phần này của quả gấc còn chứa lycopenmột chất chống lão hóa mạnh nhất hiện nay. Ngành dược Việt Nam đã sản xuấtmột số chế phẩm có chứa dầu màng gấc làm thuốc bổ, điều trị suy dinh dưỡng chotrẻ em và một số bệnh về mắt, đặc biệt, trong khoảng thời gian 20 - 30 năm gầnđây, các bác sĩ đã sử dụng dầu màng gấc để phòng và điều trị một số bệnh ung thưở Việt Nam. Như vậy, việc phát triển trồng rộng rãi cây gấc để cung cấp các sản phẩmcó chứa beta - caroten, vitamin E và vitamin F phục vụ nhu cầu phòng bệnh vàchữa bệnh cho nhân dân ta là một hướng cần được khuyến khích và đầu tư. Cácthuốc này không những sẽ góp phần tự túc, hạn chế nhập khẩu các thuốc chốngsuy dinh dưỡng, phòng chống lão hóa mà còn có khả năng xuất khẩu sang cácnước khác, vì cây gấc là một loại thực vật độc đáo ở nước ta. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, giống gấc nếp được trồng ở vùng đồngbằng Bắc bộ của Việt Nam có tỷ lệ dầu cao nhất, hàm lượng hoạt chất chính nhưbeta-caroten, lycopen cao hơn hẳn mẫu ở các vùng và quốc gia lân cận. Chính vìvậy, năm 2003 tập đoàn dược phẩm Pharmanex của Mỹ đã đặt hàng các giáo sưĐại học y Hà Nội và Đại học dược Hà Nội và Công ty Tuệ Linh nhân giống, trồngđại trà cây gấc nếp để xuất sang Mỹ. Tóm lại, gấc là một thực phẩm - thuốc độc đáo ở Việt Nam. Việc trồng gấcvà sử dụng các chế phẩm của nó sẽ góp phần phòng và điều trị bệnh thiếu vitaminA ở trẻ em, tạo nguồn thực phẩm có chứa các chất chống oxy hóa quý giá, làm chongười già khỏe mạnh, tăng sức để kháng của cơ thể, mắt sáng hơn, da dẻ mịnmàng tươi trẻ. Nhân dân có thể tự điều chế dầu gấc dự trữ dùng dần tại gia đình như sau:bổ đôi quả gấc chín già và moi lấy ruột, phơi hoặc sấy khô rồi bóc tách lấy lớpmàng đỏ bao quanh hạt và phơi khô giòn, thái nhỏ và cho vào nồi hoặc chảo, chodầu ăn ngập và rán nhỏ lửa khoảng 105 - 1100C. Khi dầu đã chảy ra hết, tóp giòn,vớt bỏ tóp, rồi để nguội lọc qua phễu trên đã để sẵn miếng vải màn để loại cặn rồicho vào chai có màu đã rửa sạch, sấy khô có nút đậy thật kín. Để ở chỗ tối, dùngtrong một năm. Trong quá trình sử dụng không nên dùng mỡ gấc, dầu gấc để rán,vì nhiệt độ cao sẽ phá hủy caroten. Nên trộn vào thức ăn đã nấu chín hoặc uốngthay dầu cá, mỗi ngày khoảng 10 g (2 muỗng cà phê) tương đương 700 microgramvitamin A cho trẻ suy dinh dưỡng, làm tăng sức miễn dịch và đề kháng của cơ thể.Nếu là dầu gấc nguyên chất ép từ màng gấc đã phơi, sấy khô thì liều cho trẻ emhàng ngày chỉ cần 8 giọt (khoảng 2 viên nang). Nên chọn loại gấc nếp vì chấtlượng cao gấp nhiều lần gấc khác. Hạt đen quả gấc có thể nướng vàng rồi ngâmrượu để xoa bóp trong bệnh thấp khớp, sưng đau các khớp, chấn thương tụ máu…có tác dụng không thua gì mật gấu. ...