Quả trám chữa bệnh mùa đông

Các loại trám Trám là tên gọi ở miền Bắc, Mác cơm (miền Trung), Cà na (miền Nam). Tên chữ Hán trong các sách thuốc: Sơn lãm, cảm lãm, gián quả, thanh quả v.v... Trám có 2 loại, phân biệt qua màu vỏ của 2 cây khác nhau: - Trám trắng (Canarium album Raeusch) có vỏ màu xanh lục. - Trám đen (Canarium nigrum Engl), còn gọi cây bùi vì quả ăn rất bùi, màu tím thẫm. Cả hai loại cây đều to cao hàng chục mét, mọc trong rừng núi miền Bắc, miền Trung nước ta; Hái quả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quả trám chữa bệnh mùa đông Quả trám chữa bệnh mùa đôngCác loại trámTrám là tên gọi ở miền Bắc, Mác cơm (miền Trung), Càna (miền Nam). Tên chữ Hán trong các sách thuốc: Sơnlãm, cảm lãm, gián quả, thanh quả v.v...Trám có 2 loại, phân biệt qua màu vỏ của 2 cây khácnhau:- Trám trắng (Canarium album Raeusch) có vỏ màu xanhlục.- Trám đen (Canarium nigrum Engl), còn gọi cây bùi vìquả ăn rất bùi, màu tím thẫm.Cả hai loại cây đều to cao hàng chục mét, mọc trong rừngnúi miền Bắc, miền Trung nước ta; Hái quả vào tháng 9-10, có tác dụng phòng chữa một số bệnh hay xảy ra vàomùa đông hanh khô, lạnh lẽo, đặc biệt thích hợp cho đồngbào miền núi, vùng sâu vùng xa.Trám dùng làm thức ăna. Quả trám trắng có thể chế biến thành một số món sau:- Làm mứt trám, có mùi vị đặc biệt.- Ô mai trám (trộn bột gừng, cam thảo).- Trám kho cá rô (hoặc cá khác): Bỏ hạt, đập dập, xếptừng lớp trám cách cá vào nồi đất, cho tương vào nấu lửanhỏ đến khi chín nhừ.- Trám muối: Luộc đổ nước chát, tách đôi bỏ hột, chonước mắm ngon với ít đường ngập trám, để khoảng 5ngày mới ăn (không dùng muối).b. Trám đen chín om: Ðun nước sôi 700C, cho trám vàoom đậy kín 20 phút vớt ra, để ráo, bổ dọc quả, bỏ hạt. Khiăn chấm muối vừng hoặc nước thịt kho tàu, rất bùi.Trám dùng làm thuốc: Thường dùng trám trắng. Quả trámvị chua, ngọt bùi, béo, tính ấm (có sách viết lương - hơihàn) vào 2 kinh phế và vị (có sách viết vào phế và thận);Có tác dụng sinh tân dịch, giải khát, thanh giọng, giải độccá, giải say rượu mê man, nôn mửa, nhức đầu.- Về mùa đông, nếu đêm ngủ thấy khô cổ và ho, gây mấtgiấc: Dùng ngày 20-30 quả trám trắng (bỏ hột) đập dậpnấu nước uống. Có thể thêm gừng, đường hay mật đểuống.- Viêm họng cấp hay mãn, viêm amiđan, khô cổ, mấttiếng: Dùng trám muối để ngậm hay pha nước uống. Cóthể dùng trám tươi để hãm uống.- Sốt cao, khô môi miệng, khát nước: Giã quả trám lấynước uống hàng ngày.- Ho khản cổ: Trám tươi 4 quả bỏ hột, giã nát với huyềnsâm 10g thái lát. Cho vào nồi đất đổ ngập nước, nấu uống.Có tác dụng tư âm, giáng hỏa, lợi yết hầu, thanh nhiệt giảiđộc, tiêu thũng.- Kiết lỵ ra máu: Trám và ô mai lượng bằng nhau đốtthành tro. Ngày dùng 9g uống với nước cơm.- Ngộ độc cua cá (có sách ghi ngộ độc cá nóc): Trámtrắng 30g sắc nước uống. Cách này cũng dùng cho trẻ emlên sởi và chữa bệnh hoại huyết.- Sâu răng: Quả trám đốt, tán nhỏ, trộn một ít xạ hươngbôi vào chỗ đau (Nam dược thần hiệu). Người có thaitránh ngửi mùi xạ hương.- Viêm tắc mạch máu: Quả trám trắng luộc ăn cái, uốngnước hàng ngày, mỗi ngày 200g. Liệu trình 1-2 tháng.- Nẻ da do lạnh (cước), khô nứt môi chảy máu: Trám đốtthành tro, trộn mỡ lợn hoặc dầu thực vật bôi (Nam dượcthần hiệu).- Làm nước uống sinh tân dịch, chữa ho, thanh nhiệt giảithử, thích hợp cho người luôn cảm thấy miệng khô, haykhạc nước miếng, ôn bệnh nhiệt thịnh, phổi ráo: Trámtươi 5 quả bỏ hột, kim thạch hộc 5g, thái nhỏ, rễ lau 5gthái nhỏ. Mã thầy 5g gọt vỏ, lê gọt vỏ 2 quả, mạch đông10g. Ngó sen 10 miếng. Tất cả nấu với 2 lít nước bằng lửanhỏ 1 giờ. Ðể nguội lọc lấy nước uống hàng ngày.- Nước thanh nhiệt: Trám tươi 20g bỏ hạt, rễ lau tươi 4chùm thái nhỏ. Nấu với 0,5 lít nước trong 1/2 giờ, lọcnước uống. Trám tươi có tác dụng thanh phế, lợi hầu, khửhỏa, hóa đàm. Rễ lau thanh can nhiệt, vị nhiệt, sinh tândịch, khỏi ho. Nên uống nóng.- Món ngũ vị: Cam 10g, trám tươi 10g (bỏ hột), ngó sentươi 120g, mã thầy 150g, gừng tươi 6g. Tất cả đều bỏ vỏ,bỏ hạt, giã nát cho vào vải sạch vắt lấy nước (hoặc ép).Ðây là món uống bảo kiện rất tốt; Tác dụng thanh tân, chỉkhát, giải nhiệt, thanh phế, lợi hậu, trị chứng hay nhổnước bọt có khi có sợi máu, khó nuốt thức ăn, sưng họng,ho, buồn nôn. Ðây là phương thuốc gia giảm cổ phươngNgũ tráp ẩm của ngự y Triệu Văn Khôi dâng lên vuaQuang Tự và đã được theo dõi kết quả sau 33 năm.- Canh thanh long bạch hổ: Bài thuốc của y gia VươngMạnh Anh đời Thanh, Trung Quốc. Quả trám tươi (bỏhột) 15g đập dập, củ cải sống 250g thái nhỏ. Dùng nồi đấtninh. Lấy nước uống thay trà (có thể ăn cái). Phòng chữabệnh đường hô hấp trên như khi bị cảm cúm.- Trà trám: Trám 3 quả, bạng đại hải (đười ươi) 3 hạt, tràxanh 5g, mật ong 20g. Trám đập dập (không hạt) cho vàonồi đất đun 15 phút rồi rót vào cốc đã để sẵn bạng, trà,mật ong. Hãm 10-15 phút chờ nguội bớt. Uống thay trà,dùng điều trị viêm họng khô rát, khản cổ, ho khan.- Cao trám: Quả trám trắng bỏ hột, đập dập, đun nhỏ lửa30 phút, cho đường phèn đun thành cao. Dùng chữa độngkinh, pha uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 thìa con.- Các tài liệu dân gian còn dùng trám giã vắt lấy nướchoặc sắc uống liều không hạn chế để chữa hóc xương cá.Tuy nhiên cần thận trọng và nên có ý kiến của thầy thuốcchuyên khoa để tránh biến cố đáng tiếc (Có tài liệu chỉ ghihóc xương cá chứ không dùng cho trường hợp hóc xươngkhác).Theo Tây y, cùi trám có thành phần gồm đạm, béo,đường, một số vitamin (đáng chú ý là vitamin C), các chấtkhoáng như calci, phốt pho, kali, magn ...