Quá trình gây ra sỏi mật part1

Trình bày được cơ chế bệnh sinh của 3 loại sỏi mật theo YHHĐ. 2. Trình bày được cơ chế bệnh sinh của sỏi mật theo YHCT. 3. Mô tả được các triệu chứng của sỏi mật theo YHHĐ va YHCT. 4. Liệt kê các chỉ định điều trị sỏi mật theo YHHĐ. 5. Phân tích cách cấu tạo bai thuốc YHCT điều trị sỏi mật theo dược lý cổ truyền va dược lý học hiện đại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quá trình gây ra sỏi mật part1 Bài 13 SỎI MẬTMỤC TIÊU1. Tr×nh bày ®ưîc c¬ chÕ bÖnh sinh cña 3 lo¹i sái mËt theo YHH§.2. Tr×nh bày ®ưîc c¬ chÕ bÖnh sinh cña sái mËt theo YHCT.3. M« t¶ ®ưîc c¸c triÖu chøng cña sái mËt theo YHH§ va YHCT.4. LiÖt kª c¸c chØ ®Þnh ®iÒu trÞ sái mËt theo YHH§.5. Ph©n tÝch c¸ch cÊu t¹o bai thuèc YHCT ®iÒu trÞ sái mËt theodưîc lýcæ truyÒn va dưîc lý häc hiÖn ®¹i.1. ĐỊNH NGHĨAC¬ chÕ vÒ sù bai xuÊt mËt: mËt trong gan la mét dung dÞch ®¼ngtrư¬ngvíi thành phÇn ®iÖn gi¶i như huyÕt tư¬ng. Trong khi ®ã mËt trongtói mËt l¹ikh¸c víi mËt trong gan do c¸c ion clo va bicarbonat ®· ®ưîc hÊpthu qua líp biÓu b× cña tói mËt.Thành phÇn cña mËt gåm 82% la nưíc, 12% la acid mËt, 4% lalecithin vac¸c phospholipid cßn cholesterol kh«ng este ho¸ chØ chiÕm 0,7%.Nh÷ng thành phÇn cßn l¹i như bilirubin kÕt hîp, c¸c protein (IgA,chÊt chuyÓn ho¸ cña c¸chormon, nh÷ng protein ®ưîc chuyÓn ho¸ ë gan) nh÷ng chÊt ®iÖngi¶i, chÊtnhÇy và nh÷ng chÊt chuyÓn ho¸ cña thuèc.Acid mËt trong gan va trong tói mËt cßn gäi la c¸c acid mËt s¬ cÊpnhư cholic va chenodeoxy cholic vèn ®ưîc tæng hîp tõ cholesteroltrong gan, ®ưîckÕt hîp víi glycin va taurin. Trong khi ®ã c¸c acid mËt thø cÊp ladeoxycholatvà lithocholat vèn là c¸c acid mËt nguyªn ph¸t bÞ chuyÓn ho¸ bëic¸c vi khuÈntrong ruét. Ngoài ra cßn cã mét acid mËt thø ph¸t laursodeoxycholat vèn làmét dÞ ph©n cña chenodeoxycholic.Trong mét thanh phÇn mËt b×nh thưêng, tû lÖ kÕt hîp víicholesterol cña glycin va taurin la 3:1. Sù hoa tan cña cholesteroltrong mËt sÏ tuú thuéc vao tû lÖ gi÷a acid mËt va lecithin còng nhưnång ®é cña c¸c thành phÇn lipid cã trong mËt. ChÝnh sù thay ®æic¸c yÕu tè nay sÏ ®ưa ®Õn sù thanh lËp sái mËt.214Copyright@Ministry Of HealthVai trß cña acid mËt kh«ng nh÷ng gióp cho sù bai xuÊt cholesteroltheo®ưêng mËt dÔ dang ma cßn cÇn thiÕt cho sù hÊp thu chÊt mì vaotrong ruét,thóc ®Èy sù lưu th«ng dßng mËt trong gan còng như sù chuyªn chëc¸c muèi®iÖn gi¶i và nưíc ë ruét non và ruét già.Chu tr×nh chuyÓn ho¸ cña acid mËt tuú thuéc vao dßng tuÇn hoangan ưruét. PhÇn lín c¸c acid mËt hÊp thu qua c¬ chÕ chuyªn chë chñ®éng ë cuèi håitrang, tõ ®ã chóng sÏ theo hÖ tÜnh m¹ch cöa vÒ gan, ®ưîc hÊp thut¹i tÕ bào gan, ®Ó råi ®uîc t¸i kÕt hîp va t¸i bai tiÕt.Trung b×nh mçi ngay sÏ cãmét lưîng mËt tõ 2 ư 4g chuchuyÓn theo vßng tuÇn hoan ganư ruét kho¶ng 5 lÇn ®Ó ®¶m tr¸chviÖc tiªu ho¸ chÊt mì va chØ thÊttho¸t theo ph©n kho¶ng tõ 0,3 ư0,6g/ngay. Tuy nhiªn víi tèc ®és¶n xuÊt mËt ë gan tèi ®a la 5g/ngay th× viÖc thÊt tho¸t mËt quaph©n trong nh÷ng bÖnh lý cñaruét (vÝ dô như bÖnh Crohn) nhÊt®Þnh sÏ ®ưa ®Õn bÖnh lý tiªuph©n mì.Sù bai xuÊt acid mËt vaoruét cßn tuú thuéc vao chøc n¨ngcña tói mËt va c¬ vßng Oddi víi c¬ chÕ ®iÒu hoa cña mét hormonlacholecystokinin (CCK) vèn ®ưîc bai xuÊt tõ niªm m¹c t¸ trang ®Ó®¸p øng choviÖc tiªu ho¸ chÊt mì va c¸c acid amin trong thøc ¨n, t¸c dôngCCK la:Cholesterol B×nh thưêngTæng hîp0,5g acidmËt mçingayAcid mËt>4mMNaHçng trangHåi trang0,5g §¹i trangacid mËtư G©y co bãp tói mËt.ư Gi·n c¬ vßng oddi.ư T¨ng sù bai tiÕt mËt cña gan ®ưa ®Õn sù thóc ®Èy mËt bai xuÊtvao t¸trang.Sái mËt gÆp rÊt nhiÒu ë c¸c nưíc phư¬ng T©y. Riªng t¹i Mü chóngxuÊthiÖn kho¶ng 20% ë n÷ giíi va 8% ë nam giíi trong ®é tuæi 40.TÝnh trung b×nhn¨m cã kho¶ng 1 triÖu trưêng hîp míi.Riªng vÒ lo¹i sái s¾c tè (víi thanh phÇn chÝnh la calciumbilirubinat) l¹i