Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p2

Các quan hệ kinh tế và những sự trao đổi hoạt động lao động trong xã hội phải dựa trên thước đo giá trị và chỉ được thực hiện tốt nhất bằng quan hệ hàng hoá- tiền tệ. Vẫn còn sự tách biệt về kinh tế: còn có nhiều quan hệ sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất, dẫn đến tồn tại nhiều chủ thể kinh tế cùng tồn tại trong một hệ thống phân công lao động xã hội, nhưng vẫn có sự độc lập, tách biệt với nhau vì vậy chúng vừa cạnh tranh vừa hợp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p2 tr«ng n­íc cßn g¾n liÒn víi sù hîp t¸c ph©n c«ng quèc tÕ. C¸c quan hÖ kinh tÕ vµ nh÷ng sù trao ®æi ho¹t ®éng lao ®éng trong x· héi ph¶i dùa trªn th­íc ®o gi¸ trÞ vµ chØ ®­îc thùc hiÖn tèt nhÊt b»ng quan hÖ hµng ho¸- tiÒn tÖ. VÉn cßn sù t¸ch biÖt vÒ kinh tÕ: cßn cã nhiÒu quan hÖ së h÷u kh¸c nhau vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, dÉn ®Õn tån t¹i nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ cïng tån t¹i trong mét hÖ thèng ph©n c«ng lao ®éng x· héi, nh­ng vÉn cã sù ®éc lËp, t¸ch biÖt víi nhau v× vËy chóng võa c¹nh tranh võa hîp t¸c víi nhau vµ nã chØ cã thÓ thùc hiÖn b»ng trao ®æi hµng ho¸- tiÒn tÖ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. Gi÷a c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn sù t¸ch biÖt vÒ kinh tÕ, quyÒn tù chñ trong, s¶n xuÊt, kinh doanh vµ do ®ã còng kh¸c nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ. Do ®ã c¸c mèi liªn hÖ kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc còng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ hµng hãa- tiÒn tÖ. S¶n xuÊt hµng ho¸, quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ lµ tÊt yÕu trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi. 7 ChÝnh v× diÔn ra trong m«i tr­êng c¹nh tranh, chÞu sù chi phèi cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ vèn cã, lÊy lîi nhuËn lµ ®éng lùc thóc ®Èy buéc c¸c chñ thÓ kinh tÕ ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, nã còng ®ßi hái c¸c chñ thÓ kinh tÕ ph¶i n¨ng ®éng s¸ng t¹o. ®©y chÝnh lµ ­u ®iÓm næi bËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng. Chóng ta cã thÓ thÊy CNTB ®· sö dông vai trß to lín cña KTTT cïng víi nh÷ng ­u ®iÓm cña nã ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ thÕ nµo. TÊt nhiªn lµ ®em l¹i lîi Ých cho giai cÊp t­ s¶n, nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ KTTT lµ s¶n phÈm riªng cã cña CNTB. Còng nh­ CNTB, chóng ta còng cÇn ph¶i ph¸t huy nh÷ng ­u ®iÓm cña KTTT, vai trß to lín cña nã kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, khuyÕt tËt, mÆt tr¸i cña nã ®Ó x©y dùng CNXH, t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triªn kinh tÕ. Nã thóc ®Èy viÖc c¶i tiÕn ky thuËt. Do ®ã §¶ng ta chñ tr­¬ng chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, kh«ng ph¶i lµ mét thÞ tr­êng bÊt kú, mµ lµ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chu nghÜa. Nã võa phï hîp víi 8 ®Æc ®iÓm kinh tÕ thêi kú qu¸ ®é ë n­íc ta nã võa cho phÐp khai th¸c mäi tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ. VÒ b¶n chÊt ®ã lµ c¬ chÕ hçn hîp mang tÝnh ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, võa kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu cña loµi ng­êi, võa g¾n liÒn víi ®Æc ®iÓm vµ môc tiªu chÝnh trÞ lµ sù kÕt hîp gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ tiÕn bé x· héi.... Vµ thùc tÕ , qua nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn ®æi míi cung ®· cho kÕt qu¶ kh¶ quan b­íc ®Çu: ®êi sèng kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc ®· cã sù thay ®æi râ rÖt, s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, ®êi sèng, vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cã sù c¶i thiÖn râ rÖt ®iÒu ®ã cho thÊy kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng nh÷ng kh«ng ®èi lËp víi CNXH mµ nã cßn lµ ph­¬ng thøc ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña CNXH. III. Nh÷ng ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña KTTT ®Þnh h­ìng XHCN ë ViÖt Nam. 1. KTTT ®Þnh h­íng XHCN lµ mét m« h×nh kinh tÕ tæng qu¸t trong thêi kú qu¸ ®é ë n­íc ta, lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸i chung vµ c¸i ®Æc thï. 9 V× c¸c n­íc kh¸c nhau th× cã tr×nh ®é kinh tÕ, kÕt cÊu x· héi, phong tôc tËp qu¸n kh¸c nhau, nªn viÖc ¸p dông m« h×nh KTTT còng cã sù kh¸c nhau, ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm chung, c¸i phæ biÕn, cßn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt. N­íc ta còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. a. C¸i chung, phæ biÕn cña m« h×nh KTTT ®Þnh h­íng XHCN. Nãi ®Õn KTTT lµ nãi ®Õn mét nÒn kinh tÕ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh­: quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh. C¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng . Cã nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau dÉn ®Õn nÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn. Trong ®ã kinh tÕ t­ nh©n cã vai trß quan träng trong viÖc lµm phong phó thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, sù can thiÖp cña nhµ n­íc lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh mét phÇn ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i, æn ®Þnh hay rèi lo¹n cña nÒn kinh tÕ. V× sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo kinh tÕ th«ng 10 qua hÖ thèng luËt lÖ vµ chÝnh s¸ch nh»m h¹n chÕ nh÷ng khuyÕt tËt cña thÞ tr­êng, t¹o lËp c¸c c©n ®èi vÜ m«, ng¨n ngõa nh÷ng ®ét biÕn xÊu. Sù h×nh thµnh gi¸ c¶ chñ yÕu lµ do thÞ tr­êng vµ sù c¹nh tranh lµ ®iÒu ®­¬ng nhiªn. Nãi ®Õn KTTT lµ nãi ®Õn tÝnh tù chñ cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ, mçi ®¬n vÞ kinh tÕ lµ mét chñ thÓ tù do, tù chñ kinh doanh theo ph¸p luËt. ThÞ tr­êng quèc gia lµ mét thÓ thèng nhÊt vµ tõng b­íc héi nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ. ThÞ tr­êng tæng thÓ lµ tæng hîp cña nhiÒu lo¹i thÞ tr­êng: thÞ tr­êng hµng ho¸, thÞ tr­êng vèn, thÞ tr­êng lao ®éng… LÊy tiªu chuÈn t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµm th­íc ®o ®¸nh gi¸. 11 b. NÒn KTTT ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta ngoµi nh÷ng c¸i chung cña mét nÒn KTTT cßn cã nh÷ng ®Æc tr­ng riªng: Tr­íc hÕt, ®©y lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN, vËy c¸i ®¶m b¶o sù ®Þnh h­íng nµy lµ sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc. Vµ nhµ XHCN víi t­ c¸ch lµ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n sÏ ®Þnh h­íng cho thÞ tr­êng võa ho¹t ®éng theo nh÷ng nguyªn t¾c vµ quy luËt cña m×nh, võa phôc vô c¸c môc tiªu cña XHCN. KTTT ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta kh«ng chØ phÊn ®Êu ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao vÒ ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn, mµ quan träng h¬n lµ c«ng b»ng x· héi vµ h¬n thÕ n÷a lµ b×nh ®¼ng x· héi. Kh¸c víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng TBCN, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng XHCN kh«ng cã sù thèng trÞ cña së h÷u t­ nh©n mµ ®a d¹ng c¸c quan hÖ së h÷u còng nh­ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã së h÷u Nhµ n­íc vµ kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. 12 ...