Quá trình hình thành và phương pháp của nhà nước đối với quá trình công nghiệp hóa-hiên đại hóa của nước ta p4

Chính sách huy động và sử dụng nguồn vốn 2.3.1. Thực trạng huy động vốn của nhà nước Nước ta cũng như bất kỳ một nước nào trên thế giới muốn thực hiện công nghiệp hoá hiện đại hoá thì cần phải có vốn. Từ năm 1992 trở lại, nhờ thực hiện chính sách tài chính thắt chặt, Nhà nước đã chấm dứt được tình trạng phát hành tiền cho tiêu dùng của ngân sách, số thu không những đã bù đắp số chi thường xuyên mà còn dành ra một phần để tích luỹ đầu tư cho công nghiệp...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quá trình hình thành và phương pháp của nhà nước đối với quá trình công nghiệp hóa-hiên đại hóa của nước ta p4 2.3. ChÝnh s¸ch huy ®éng vµ sö dông nguån vèn 2.3.1. Thùc tr¹ng huy ®éng vèn cña nhµ n­íc N­íc ta còng nh­ bÊt kú mét n­íc nµo trªn thÕ giíi muèn thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ th× cÇn ph¶i cã vèn. Tõ n¨m 1992 trë l¹i, nhê thùc hiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh th¾t chÆt, Nhµ n­íc ®· chÊm døt ®­îc t×nh tr¹ng ph¸t hµnh tiÒn cho tiªu dïng cña ng©n s¸ch, sè thu kh«ng nh÷ng ®· bï ®¾p sè chi th­êng xuyªn mµ cßn dµnh ra mét phÇn ®Ó tÝch luü ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Nh­ng nÕu chØ dïng sè tiÒn tÝch luü ®ã th× sÏ kh«ng ®ñ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Do ®ã Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc. ViÖc huy ®éng vèn trong n­íc b»ng c¸c h×nh thøc tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu tuy cã ph¸t triÓn song sè vèn huy ®éng ®­îc cßn rÊt h¹n chÕ vµ chñ yÕu vÉn lµ nguån vèn ng¾n h¹n (chiÕm 90% doanh sè ph¸t hµnh). H×nh thøc huy ®éng vèn cßn ®¬n ®iÖu. H×nh thøc tÝn phiÕu kho b¹c víi thêi h¹n dµi (3 n¨m) hÇu nh­ ch­a nhËn ®­îc sù h­ëng øng nhiÖt t×nh cña d©n c­, vµ chñ yÕu lµ dïng biÖn ph¸p b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i mua. Tuy Nhµ n­íc ®· thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp: Ng©n hµng Nhµ n­íc qu¶nlý Nhµ n­íc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông vµ ng©n hµng th­¬ng m¹i lµm nhiÖm vô kinh doanh tiÒn tÖ trªn nguyªn t¾c ®i vay ®Ó cho vay. Nh­ng tæng sè vèn huy ®éng trong d©n c­ b»ng c¸c h×nh thøc qua kªnh ng©n hµng vµ ng©n hµng nh­ tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c, tiÒn tiÕt kiÖm...GÇn ®©y míi chØ ®¹t 8000 tØ ®ång/n¨m, chiÕm kho¶ng 5% GDP vµ chñ yÕu lµ nguån vèn ng¾n h¹n. Nh­ vËy, nÕu so víi c¸c n­íc cïng khu vùc §«ng Nam ¸ th× tû lÖ vèn trong n­íc ®Ó ®Çu t­ cho c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta cßn thÊp. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn lµ do mét sè chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ hiÖn nay ch­a t¹o ®iÒu kiÖn vµ khuyÕn khÝch tho¶ ®¸ng c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ chÝnh s¸ch thuÕ, chÕ ®é thu khÊu hao. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn ch­a ®­îc më réng. Ng­êi d©n ch­a thËt tin t­ëng vµo sù æn ®Þnh kinh tÕ, cßn sù l¹m ph¸t khñng ho¶ng. KÕ ®Õn lµ Nhµ n­íc ch­a cã nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn linh ho¹t, cã l·i suÊt hÊp dÉn còng nh­ ch­a t¹o ra ®­îc m«i tr­êng ph¸t lý, m«i tr­êng kinh tÕ vµ bé m¸y nh©n sù ®¸p øng yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ tr­êng. 31 2.3.2. Thùc tr¹ng vai trß cña Nhµ n­íc trong viÖc sö dông vµ qu¶n lý vèn Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Çu t­ cña Nhµ n­íc b­íc ®Çu ®· cã mét sè thay ®æi theo chiÒu h­íng tèt, mét sè c«ng tr×nh ®· ph¸t huy t¸c dông lµm t¨ng thªm c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho b­íc míi thóc ®Èy sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.Tuy nhiªn nh×n chung viÖc sö dông vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc ®Õn nay vÉn cßn rÊt l·ng phÝ vµ kÐm hiÖu qu¶. Quan niÖm cña Nhµ n­íc vÒ ®Çu t­ cßn ®¬n gi¶n, chØ chó träng vµo ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ®Ó lµm t¨ng tµi s¶n cè ®Þnh, ch­a quan t©m thÝch ®¸ng vµ g¾n bã víi ®Çu t­ x©y dùng c¬ së nguyªn liÖu, ®Çu t­ vµo con ng­êi vµ ph¸t triÓn khoa häc kÜ thuËt. §èi víi c¬ cÊu ®Çu t­ còng cßn nhiÒu bÊt hîp lý: Nhµ n­íc ch­a chó ý thÝch ®¸ng ®Õn ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng, hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ thÊp do kh«ng Ýt tr­êng hîp ®Çu t­ sai, c¬ chÕ cÊp ph¸t vèn cña Nhµ n­íc vÉn cßn mang tÝnh chÊt bao cÊp, thÊt tho¸t, t¨ng phÝ nhiÒu.KÕt qu¶ tÝnh to¸n cho thÊy hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ hiÖn nay lµ rÊt thÊp thÓ hiÖn qua sù so s¸nh gi÷a tæng sè vèn ®Çu t­ vµ gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh t¨ng thªm nh­ sau: Thêi k× 1986 - 1990 cø bá ra 100 ®ång vèn ®Çu t­ th× chØ thu ®­îc kho¶ng 50 ®éng gi¸ trÞ tµi s¶n t¨ng thªm, n¨m 1991 lµ 51,5 ®ång vµ n¨m 1992 lµ 48,2 ®ång, tØ lÖ thÊt tho¸t lªn ®Õn 30%. Së dÜ cã sù thÊt tho¸t lín nh­ thÕ lµ do c¬ chÕ cÊp ph¸t, thanh to¸n ®Õn giao nhËn thÊu, nghiÖm thu, quyÕt to¸n c«ng tr×nh cã nhiÒu c¬ quan qu¶n lý nh­ng l¹i thiÕu sù quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ, kh«ng c¬ quan nµo chÞu tr¸ch nhiÖm tõ ®Çu ®Õn cuèi vÒ sè vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. T×nh h×nh qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng cßn nhiÒu ®iÒu cÇn ph¶i xem xÐt l¹i. Nh÷ng n¨m qua vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi vµo n­íc ta tuy t¨ng nhanh qua c¸c n¨m, song vÉn cßn cã sù mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu ®Çu t­, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ míi vµo ViÖt Nam cßn bÞ h¹n chÕ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn luËt ®Çu t­ vµ triÓn khai c¸c d­ ¸n ®· vµ ®ang xuÊt hiÖn nh÷ng tiªu cùc trong viÖc lîi dông s¬ hë trong c¬ chÕ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Cã thùc tr¹ng trªn lµ do: 32 LuËt ®Çu t­ cña Nhµ n­íc dï ®· x¸c ®Þnh c¸c lÜnh vùc ­u tiªn ph¸t triÓn nh­ng l¹i chËm ®­a ra danh môc c¸c dù ¸n gäi vèn vµ cßn bÞ ®éng trong gäi vèn. ChÝnh s¸ch tµi chÝnh ch­a râ rµng trong x¸c ®Þnh ­u ®·i theo vïng l·nh thæ còng nh­ ch­a ®ñ hÊp dÉn ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ bá vèn kinh doanh vµo lÜnh vùc thuéc c¬ së h¹ tÇng phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. Mét sè n¨m do béi chi nªn Nhµ n­íc ®· ph¶i dïng c¶ vèn vay cña n­íc ngoµi ®Ó tiªu dïng cho ng©n s¸ch, lµm ®ång vèn vay kh«ng ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶. Nhµ n­íc kh¸ chó träng vay nî nh­ng xem nhÑ hiÖu qu¶ sö dông vèn vay vµ nghÜa vô tr¶ nî. TÝnh chÊt bao cÊp trong viÖc vay vµ sö dông vèn cßn kh¸ phæ biÕn vµ nghiªm träng. Nhµ n­íc ch­a cã mét chiÕn l­îc vay nî, tiÕp nhËn vµ sö dông vèn vay n­íc ngoµi mét c¸ch chñ ®éng, cã tÝnh ®Õn nhu cÇu, kh¶ n¨ng hÊp thô vµ tr¶ nî cña ®Êt n­íc nªn viÖc vay nî cßn diÔn ra rÊt tuú tiÖn. T×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi trong c¬ cÊu ®Çu t­ vÉn cßn tån t¹i, ng­êi d©n ch­a thËt tin t­ëng vµo ®­êng lèi ®æi míi cña Nhµ n­íc. Trong mét sè chÝnh s¸ch kinh tÕ tµi chÝnh, nhµ n­íc ch­a cã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch m¹nh mÏ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo c¸c lÜnh vùc, ngµnh nghÒ mòi nhän cÇn ph¸t triÓn nhanh chãng ®Ó phôc vô c«ng nghiÖp ho¸. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao Nhµ n­íc tÊt yÕu ph¶i b¶o toµn ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn h¬n n÷ ...