quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh hen phế quản dinh nghĩa OMS trong y học p4

Tham khảo tài liệu quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh hen phế quản dinh nghĩa oms trong y học p4, y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh hen phế quản dinh nghĩa OMS trong y học p42.3.6. C¸c thÓ bÖnh l©m sang YHH§a. Hen ngo¹i lai hay hen dÞ øngThưêng b¾t ®Çu ë trÎ em hay ngưêi trÎ, cã tiÒn sö dÞ øng râ rÖt, cãdÞnguyªn ®Æc hiÖu, nång ®é globulin miÔn dÞch IgE ë trong m¸u cao.Thưêng ®¸pøng tèt víi trÞ liÖu gi¶i mÉn c¶m ®Æc hiÖu. Tiªn lưîng l©u daitư¬ng ®èi kh¶quan, tö vong trong c¬n hiÕm.b. Hen néi t¹i hay hen nhiÔm trïngThưêng b¾t ®Çu ë tuæi trung niªn 35-40 tuæi. C¬n hen thưêng xuÊthiÖnsau ®ît nhiÔm trïng h« hÊp, gi÷a nh÷ng c¬n khã thë vÉn tån t¹i,kh«ng cã tiÒnsö dÞ øng, ®¸p øng kÐm víi c¸c biÖn ph¸p ®iÒu trÞ, tiªn lưîng dÌdÆt, chÕt cãthÓ x¶y ®Õn v× c¬n hen liªn tôc hay biÕn chøng suy tim, gi·n phÕnang, t©mphÕ m¹n.c. Hen khã thë liªn tôc§©y la thÓ hen nÆng, thưêng thÊy ë ngưêi bÞ hen ®· l©u n¨m, cãnhiÒu®ît béi nhiÔm, còng cã khi do dïng qu¸ nhiÒu c¸c thuèc cưênggiao c¶m(adrenalin, isopromalin) va c¸c amin cã t¸c dông cuêng giao c¶m(ephedrin).C¬n ho kÐo dai 2-3 ngay liÒn lam bÖnh nh©n ph¶i ngåi lu«n rÊt mÖtnhäc. Tõmét chøng c¬ n¨ng, hen rÊt mau chãng cã c¸c tæn thư¬ng thùc thÓnhư x¬ phæi,gi·n phÕ nang.d. Hen ¸c tÝnhLa mét t×nh tr¹ng rÊt nÆng, kÐo dai, kh«ng ®¸p øng víi c¸c ®iÒu trÞth«ngthưêng, hay x¶y ra ë ngưêi hen l©u n¨m, cã liªn quan ®Õn nhiÔmtrïng h« hÊp,®«i khi do sai lÇm vÒ ®iÒu trÞ; ®Æc biÖt do l¹m dông thuèc cưênggiao c¶m (dưíid¹ng tiªm chÝch hoÆc khÝ dung), l¹m dông c¸c thuèc an thÇn lamøc chÕ c¸ctrung khu ho. C¸c côc ®êm ®Æc lam t¾c nghÏn c¸c phÕ qu¶n nhág©y:94Copyright@Ministry Of Healthư Khã thë nÆng, nhÞp thë nhanh 20-30 lÇn/phót, mÆt m«i tÝm t¸i, v·måh«i.ư HuyÕt ¸p cã thÓ h¬i t¨ng tho¸ng qua, nhÞp tim t¨ng nhanh, ®«ikhi x¶yra trôy m¹ch.ư Kh«ng ho, kh«ng kh¹c ®am ra ®ưîc, r× rao phÕ nang gÇn nhưmÊt h¼n.ư XÐt nghiÖm c¸c khÝ trong m¸u: cã suy h« hÊp cÊp, ®é b·o hßaO2 ë m¸u®éng m¹ch (SaO2) gi¶m, ¸p lùc CO2 trong m¸u ®éng m¹ch t¨ng,cã thÓ cãtoan h« hÊp.§iÒu trÞ ®óng c¸ch ngưêi bÖnh cã thÓ qua khái. Cã mét sè trưênghîp tövong do nghÑt thë, trôy m¹ch hay do xuÊt huyÕt tiªu hãa.2.4. Nguyªn nh©n va bÖnh sinh theo y häc cæ truyÒn2.4.1. Nguyªn nh©nư C¶m nhiÔm ngo¹i ta thưêng la phong, han ta.ư ¡n uèng l¹nh.ư ¡n qu¸ nhiÒu chÊt chua, mÆn, ngät, uèng nhiÒu rưîu, tÝch nhiÖt,thư¬ng©m, ho¸ ®êm thanh chÊt ø ®äng sinh bÖnh.ư Lao nhäc th¸i qu¸.ư M¾c bÖnh ®· l©u ma ta cßn Èn phôc trong phÕ l¹c hoÆc sinhnhiÒu ®êmnhiÖt g©y t¾c trë:+ NÕu v× thưêng ¨n uèng ®å sèng l¹nh, han ngưng ®äng tô s½n bªntrongl¹i c¶m nhiÔm phong han ta th× sÏ sinh ra chøng hen han.+ NÕu v× ®am nhiÖt tÝch ë bªn trong, l¹i c¶m ph¶i phong ta ma ph¸tbÖnh th× gäi la hen nhiÖt.+ NÕu ta khÝ x©m nhËp, bªn trong l¹i s½n cã han ®am ngưng ®änguÊtl¹i, khÝ nghÞch lªn, bÖnh ®Õn gÊp rót, h¸ miÖng so vai ®Ó thë gäi lathùc suyÔn. Như vËy thùc suyÔn chñ yÕu la do ®am, thưêng gÆpph¶iphong han hoÆc t¸o nhiÖt tr¸i mïa x©m nhËp kÝch thÝch g©y bÖnh.+ NÕu nguyªn khÝ ®· hư s½n, thªm ®am Èm ngưng ®äng, lam thËnkh«ngn¹p khÝ sinh ra hư suyÔn ma kh«ng cÇn ph¶i cã ta khÝ lôc d©m míiph¸t. Như vËy hư suyÔn chñ yÕu do hư, vËn ®éng lao ®éng métchót lasuyÔn t¨ng.2.4.2. BÖnh sinhTheo TrÇn Tu Viªn ®êi Thanh viÕt trong Y häc thùc t¹i trÞ luËn vÒchønghen:ư Han ta x©m nhËp n»m s½n ë phÕ du.95Copyright@Ministry Of Healthư §êm Èm ®ưîc kÕt tô sinh ra ë phÕ.Trong ngoai cïng øng, khi cã ®iÒu kiÖn phong han thö thÊp t¸o háalamtæn thư¬ng la ph¸t c¬n ngay.Ngoai lôc d©m, nÕu uèng rưîu, ¨n ®å l¹nh, lao ®éng vÊt v¶, nhËpphßngqu¸ nhiÒu … còng cã thÓ ph¸t c¬n ®ưîc.Khi ph¸t c¬n th× khÝ l¹nh ë phÕ du, cïng víi ®am Èm t¹i phÕ, cïngdùavao nhau, ng¨n lÊp c¸c cöa ngâ th«ng ®iÒu phÕ khÝ kh«ng ®Ó chothë hÝt, r¸ngsøc thë hÝt th× ph¸t ra tiÕng khß khÌ.Theo Néi kinh, mäi xung ngưîc lªn ®Òu thuéc vÒ háa, h¬i thë ng¾ngÊpma lu«n lu«n kh«ng ®ñ h¬i thë gäi la suyÔn. SuyÔn thë cÊp bøc Êyla do khÝ bÞháa uÊt ma ®êm Èm nhÇy dÝnh ë phÕ vÞ.Han ta x©m ph¹m, ®am Èm ø ®äng bªn trong quyÕt l¹nh ë th¸i ©m,khÝ bÞuÊt, han ta còng lam bÝ bÕ phÕ khiÕu, khÝ cña 2 kinh thñ dư¬ngminh va th¸idư¬ng la phÇn biÓu cña phÕ, ngưîc lªn hung c¸ch ma sinh ra thùcsuyÔn.Ngưêi cã tinh huyÕt hư kÐm, ©m hư, hư háa bèc, khÝ háa kh«ngtrë vÒnguån ®ưa ngưîc lªn. Th«ng thưêng th× phÕ ph¸t khÝ ra, thËn n¹pkhÝ vao,nhưng v× thËn hư, kh«ng thùc hiÖn ®ưîc chøc n¨ng bÕ tang do ®ãl«i long háabèc lªn dÉn ®Õn phÕ bÞ thư¬ng lam cho thë ra hÝt vao gÊp rót; háakh«ng bÞthñy øc chÕ, dư¬ng kh«ng bÞ ©m liÔm n¹p l¹i, do ®ã nguy c¬ ©mvong dư¬ngtho¸t chÕt trong chèc l¸t.Dï la hen hay suyÔn bÖnh l©u ngay còng tæn thư¬ng phÕ - tú - thËnsinh raphÕ ©m hư, phÕ khÝ hư, tú khÝ hư, tú dư¬ng hư, thËn ©m hư vathËn dư¬ng hư.3. CHÈN §O¸N3.1. ChÈn ®o¸n theo y häc hiÖn ®¹i3.1.1. L©m sangư Dùa vao triÖu chøng cña c¬n hen ®iÓn h×nh ®Ó chÈn ®o¸n c¬nhen.ư Dùa vao c¸c triÖu chøng c¬ n¨ng va thùc thÓ ®Ó chÈn ®o¸n ngoa ...