Quan điểm, định hướng xây dựng hệ tiêu chí nước công nghiệp theo hướng hiện đại ở Việt Nam

Bài viết bàn về nền tảng của nền kinh tế (Kết cấu hạ tầng, các ngành, các lĩnh vực sản xuất-kinh doanh và cơ cấu của nó, các công nghệ được sử dụng trong sản xuất, cơ chế quản lý nền kinh tế...) đều phải được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn “hiện đại” của nước công nghiệp hiện đại thời đại 4.0. Điều này có nghĩa là, Hệ tiêu chí nước công nghiệp theo hướng hiện đại phải được xây dựng dựa trên nhận thức này. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài viết!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan điểm, định hướng xây dựng hệ tiêu chí nước công nghiệp theo hướng hiện đại ở Việt Nam QUAN ĐIỂM, ĐỊNH HƯỚNG XÂY DỰNG HỆ TIÊU CHÍ NƯỚC CÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG HIỆN ĐẠI Ở VIỆT NAM GS.TSKH Lê Du Phong Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam1-Một số nhận thức cần được làm rõ1.1-Nước công nghiệp hiện đại. Có thể nói, cả thế giới giờ đây đang sôi nổi, hào hứng đón nhận cuộc cách mạngCông nghiệp lần thứ tư ( gọi tắc là 4.0). Tuy nhiên, phải gọi là cuộc cách mạng Côngnghệ thì chuẩn xác hơn. Bởi lẽ, bản chất của nó ( hay thực chất của nó) là sự thay đổiCông nghệ của một nền sản xuất. . Theo cách diễn đạt của Klaus Schwab, người sáng lập và Chủ tịch điều hànhDiễn đàn Kinh tế Thế giới thì, nếu như cuộc cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất( bắt đầu từ năm 1708 ở Vương quốc Anh ) là “sử dụng năng lượng nước và hơi nướcđể thực hiện cơ giới hóa sản xuất”; cuộc cách mạng lần thứ hai ( có thể tính từ sau Đạichiến Thế giới lần thứ nhất) là “sử dụng điện năng để sản xuất hàng loạt”; cuộc cáchmạng lần thứ ba ( có thể tính từ năm 1980) là “sử dụng điện tử và công nghệ thông tinđể tự động hóa sản xuất”; và cuộc cách mạng lần thứ tư ( có thể tính từ năm 2011) là“sự kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm lu mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số vàsinh học” i)-Kỹ thuật số chủ yếu gồm: Trí tuệ nhân tạo ( AI ); Vạn vật kết nối, Internet OfThings (IOT) và dữ liệu lớn (Big Data). ii)-Công nghệ sinh học : Công nghệ cao trong các lĩnh vực Nông nghiệp ( theonghĩa rộng), Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo.v.v. iii)-Về Vật lý: Robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái.v.v Từ trình bày ở trên, có thể thấy, trong lịch sử phát triển kinh tế-xã hội của loàingười cho đến nay đã xuất hiện 4 mô hình “Nước công nghiệp hiện đại”: “Nước côngnghiệp hiện đại” với nền sản xuất xã hội dựa trên nền tảng của cơ giới hóa; “Nướccông nghiệp hiện đại”với nền sản xuất xã hội dựa trên nền tảng của điện khí hóa;“Nước công nghiệp hiện đại”với nền sản xuất xã hội dựa trên nền tảng của tự độnghóa, và “ Nước công nghiệp hiện đại”với nền sản xuất xã hội dựa trên nền tảng của tríthức. Như vậy, khái niệm “ Nước công nghiệp hiện đại” cũng mang tính lịch sử cụ thể. Các mô hình “ Nước công nghiệp hiện đại” dựa trên nền tảng của cuộc cáchmạng công nghiệp lần 1,2,3, việc đổi mới “Công nghệ sản xuất” đều xuất phát từ lĩnhvực sản xuất công nghiệp. Do đó, muốn trở thành “Nước công nghiệp hiện đại” thuộc 175các mô hình loại này, việc đầu tiên và cũng là quan trọng nhất của mỗi quốc gia là phảitập trung xây dựng, phát triển và hiện đại hóa lĩnh vực sản xuất công nghiệp. Song “Nước công nghiệp hiện đại” dựa trên nền tảng của cuộc cách mạng côngnghiệp lần thứ tư ( nền tảng của trí tuệ) thì lại yêu cầu phải ưu tiên đầu tư xây dựng,phát triển những ngành, những lĩnh vực đòi hỏi và có khả năng sử dụng công nghệcao, nguồn nhân lực chất lượng cao ( Nông nghiệp- y dược, bảo vệ môi trường...) chứkhông phải chỉ có công nghiệp. Đây là sự khác biệt rất cần được lưu tâm đối với cácquốc gia muốn thực sự đi vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.1.2-Nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Khái niệm nước công nghiệp theo hướng hiện đại chủ yếu được sử dụng ởViệt Nam. Đại hội lần thứ XI Đảng cộng sản Việt Nam ( năm 2011) đã đề ra mục tiêu: “ Phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướnghiện đại”. Tuy nhiên, sau 5 năm phấn đấu, Đại hội Đảng lần thứ XII ( tháng 1/ 2016)nhận thấy mục tiêu nêu trên của Đại hội XI vào năm 2020 không thể đạt được, nên đãquyết định sửa lại là “ Sớm đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiệnđại”. Mặc dù “xây dựng nước công nghiệp theo hướng hiện đại” là một chủ trươngkhá đặc thù của Việt Nam, song cũng cần được hiểu, đó là “ sự hiện đại của cuộc cáchmạng công nghiệp lần thứ tư” chứ không phải của các cuộc cách mạng công nghiệptrước đây ( tất nhiên cái gì cũng phải có sự kế thừa ). Đương nhiên, “theo hướng hiện đại” có nghĩa là chưa phải “ hiện đại”, song nềntảng của nền kinh tế ( Kết cấu hạ tầng, các ngành, các lĩnh vực sản xuất-kinh doanh vàcơ cấu của nó, các công nghệ được sử dụng trong sản xuất, cơ chế quản lý nền kinhtế.v.v.) đều phải được xây dựng dựa trên các tiêu chuẩn “ hiện đại” của nước côngnghiệp hiện đại thời đại 4.0. Điều này có nghĩa là, Hệ tiêu chí nước công nghiệp theohướng hiện đại phải được xây dựng dựa trên nhận thức này.II-Quan điểm xây dựng hệ tiêu chí nước công nghiệp theo hướng hiện đại ởViệt Nam Để có được Hệ tiêu chí phản ảnh đúng và đầy đủ bản chất của nước côngnghiệp theo hướng hiện đại, Chúng tôi cho rằng, việc xây dựng Hệ tiêu chí cần quántriệt nghiêm túc các quan điểm cơ bản sau đây:1-Hệ tiêu chí về nước công nghiệp theo hướng hiện đại của Việt Nam trước hếtphải phản ánh đúng bản chất của nước công nghiệp hiện đại ở thời đại của cuộc cáchmạng công nghiệp lần thứ tư. Điều này có nghĩa là, hệ tiêu chí phải cho thấy được, nền kinh tế đang được xâydựng và phát triển ở Việt Nam là nền kinh tế luôn hướng đến những yêu cầu do cuộccách mạng công nghiệp lần thứ tư đặt ra. Cụ thể hơn là, nó cho thấy nền kinh tế ViệtNam đang chuyển nhanh sang phát triển dựa trên nền tảng của tri thức và điều này 176được thể hiện ở mọi ngành sản xuất-kinh doanh của nền kinh tế, và ở mọi lĩnh vực củađời sống xã hội (chứ không phải chỉ bó hẹp ở khu vực công nghiệp).2-Hệ tiêu chí được xây dựng phải thể hiện rõ nội hàm và mức độ cần đạt của mộtnước được coi là “ Nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Nước công nghiệp hiện đại Việt Nam theo đuổi, như chúng tôi đã đề cập, lànước công nghiệp hiện đại của thời đại công nghiệp 4.0, tức là nước có nền sản xuất xãhội chủ yêu dựa trên nền tảng ...