Quan điểm văn học của Lỗ Tấn: Phần 2

Phần 2 Chuyên đề Lỗ Tấn trình bày nội dung chương 5 - Thi pháp truyện ngắn Lỗ Tấn như Lỗ Tấn và chủ nghĩa hiện thực, thời gian nghệ thuật trong truyện ngắn Lỗ Tấn, không gian nghệ thuật qua truyện ngắn của Lỗ Tấn, nghệ thuật kể chuyện của Lỗ Tấn, giọng điệu trong tác phẩm Lỗ Tấn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan điểm văn học của Lỗ Tấn: Phần 2Chuyeân ñeà Loã Taán - 54 - CHÖÔNG V: THI PHAÙP TRUYEÄN NGAÉN LOÃ TAÁNA. Loã Taán vaø chuû nghóa hieän thöïc Loã Taán laø nhaø vaên baäc thaày cuûa chuû nghóa hieän thöïc, do ñoù muoán tìm hieåu thi phaùpLoã Taán chuùng ta phaûi nghieân cöùu thi phaùp chuû nghóa hieän thöïc. I. Thi phaùp cuûa chuû nghóa hieän thöïc Trong lòch söû vaên hoïc theá giôùi coù nhieàu khuynh höôùng vaø traøo löu, nhöng coù haitraøo löu noåi tieáng nhaát laø laõng maïn vaø hieän thöïc. Thi phaùp vaên hoïc laõng maïn vaø thi phaùp vaên hoïc hieän thöïc laø hai khuynh höôùngthaåm myõ khaùc nhau, ñaùp öùng nhu caàu thaåm myõ cuûa con ngöôøi. Con ngöôøi caàn laõng maïn,nhöng cuõng caàn hieän thöïc. Hai caùi khoâng ñoái laäp nhau. Ngöôøi ñoïc thích ñoïc laõng maïn,nhöng cuõng thích ñoïc hieän thöïc. Tröôùc ñaây ta pheâ phaùn vaên hoïc laõng maïn, ñieàu ñoù khoâng ñuùng. Nguyeãn Coâng Hoan : Taét löûa loøng laø laõng maïn, nhöng Böôùc ñöôøng cuøng laø hieänthöïc. Nguyeãn Coâng Hoan coù caùi taøi taû nhöõng nhaân vaät nheách nhaùc, khoâng coù caùi taøi taûnhöõng nhaân vaät laõng maïn, oâng laø nhaø vaên hieän thöïc, ñi saâu vaøo vieát nhöõng taùc phaåmhieän thöïc. Khoâng phaûi oâng khoâng thích laõng maïn, nhöng oâng khoâng coù taøi taû laõng maïn.Nhöng cuõng coù nhaø vaên coù taøi taû laõng maïn vaø hieän thöïc, nhö Thaïch Lam chaúng haïn. ÔÛThaïch Lam, ranh giôùi giöõa hieän thöïc vaø laõng maïn khoâng roõ. Ñeå hieåu roõ thi phaùp hieän thöïc, ta caàn bieát qua thi phaùp laõng maïn. Thi phaùp vaên hoïc laõng maïn Chuû nghóa laõng maïn laø moät caûm höùng thaåm myõ giaûi phoùng caùi toâi caù nhaân, giaûiphoùng caûm xuùc, tình caûm. Ñeà taøi cuûa vaên hoïc laõng maïn : - Thieân nhieân - Tình yeâu - Toân giaùo Ñaây laø ba ñeà taøi phuø hôïp vôùi vaên hoïc laõng maïn : khoâng roõ raøng, gôïi söùc töôûngtöôïng, ñaày bí aån. Trong taùc phaåm laõng maïn raát nhieàu thieân nhieân, caûm höùng thieân nhieân traøn ngaäptrong taùc phaåm. Ñoù laø moät thieân nhieân u buoàn vaø aûm ñaïm. Hoàn böôùm mô tieân (taùc giaû Khaùi Höng) : yeâu nhau khoâng trôû ngaïi gì maø khoâng laáyñöôïc nhau. Laáy nhau khoâng coøn laõng maïn nöõa. Coâ Thi, con nhaø gioøng doõi, coù hoïc, boá meï maát sôùm, ôû vôùi chuù, bò eùp duyeân, caûitrang thaønh chuù tieåu Lan, ñi tu ôû chuøa Long Giaùng. Gaëp Ngoïc, ñang hoïc canh noâng.Ngoïc bieát ñöôïc bí maâït cuûa Thi, yeâu Thi say ñaém. Thi cuõng yeâu Ngoïc, hai ngöôøi khoângcoù ngaên trôû gì maø khoâng laáy ñöôïc nhau: - “Toâi chæ coøn… coù moät caùi cheát…Vuõ Minh Tieán Khoa Ngöõ VaênChuyeân ñeà Loã Taán - 55 - - … coù theå vì ni coâ hy sinh heát moïi söï, cho ñeán caû haïnh phuùc cuûa toâi, cho ñeán caû taám aùi tình cuûa toâi, taám aùi tình coù leõ tuyeät voïng cuûa toâi”. ( Vaên xuoâi laõng maïn Vieät Nam- 1930-1945, taäp I, trang 109) - “…neáu muïc ñích ñôøi ngöôøi laø tìm haïnh phuùc thì toâi ñaõ tôùi muïc ñích roài. - Nhöng ñi tôùi roài neân döøng laïi, chôù böôùc theâm moät böôùc nöõa”. (sñd, tr.110) Nhaân vaät cuûa chuû nghóa laõng maïn ñau khoå, xanh xao, oám yeáu, -> cheát non, -> laõngmaïn. Nhaân vaät cuûa chuû nghóa hieän thöïc khoûe maïnh, to beùo. Keát thuùc taùc phaåm laõng maïn : yeâu nhau -> thaát tình -> ñau khoå -> cheát. Vaên hoïc hieän thöïc XHCN : caêm thuø, laïc quan. Chieán tranh caám vaên hoïc laõng maïn : ñuùng. Baây giôø heát chieán tranh roài, con ngöôøi phaûi buoàn, phaûi ñau khoå môùi ra con ngöôøi.Con ngöôøi luùc naøo cuõng vui, cuõng hôùn hôû laø con ngöôøi voâ traùch nhieäm. Con ngöôøi coùnhieàu noãi ñau laø con ngöôøi lôùn. Hoà Chí Minh coù noãi ñau to lôùn. Vaên hoïc laõng maïn noùi ñeán caùi phi thöôøng, caùi xa laï, ñi nhöõng chaân trôøi xa xaêm,ñoái laäp giöõa thieân thaàn vaø quæ söù, aùnh saùng vaø boùng toái. Thi phaùp vaên hoïc hieän thöïc Vaên hoïc hieän thöïc ñi vaøo caùi bình thöôøng, khoâng töôûng töôïng xa xoâi. Nhaân vaät thöôøng coù nguyeân maãu trong cuoäc ñôøi thöïc, choïn nhöõng chi tieát chaânthöïc. Ñaët teân cho nhaân vaät cuõng phaûi chaân thöïc: Chò Daäu, Caùi Tyù, Chí Pheøo… khoâng ñaëtteân ñeïp, teân hay. Banzaêc ñi vaøo nghóa ñòa Pari ñeå choïn teân cho nhaân vaät cuûa mình. Nhaân vaät cuûa chuû nghóa hieän thöïc phaûi raát chaân thaät. Vaên hoïc hieän thöïc khoâng thích noùi ñeán thieân nhieân, ñeán tình yeâu vaø toân giaùo, chænoùi ñeán xaõ hoäi, ñeán hieän thöïc. Vaên hoïc hieän thö ...