Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên cây lúa

Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là gì? Theo nhóm chuyên gia của tổ chức nông lương thế giới (FAO), “Quản lý dịch hại tổng hợp” là một hệ thống quản lý dịch hại mà trong khung cảnh cụ thể của môi trường và những biến động quần thể của các loài gây hại, sử dụng tất cả các kỹ thuật và biện pháp thích hợp có thể được, nhằm duy trì mật độ của các loài gây hại ở dưới mức gây ra những thiệt hại kinh tế. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên cây lúa Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trên cây lúa* ĐỊNH NGHĨA, NGUYÊN TẮC CƠ BẢN TRONG QUẢN LÝDỊCH HẠI TỔNG HỢP.1. Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) là gì?Theo nhóm chuyên gia của tổ chức nông lương thế giới (FAO), “Quảnlý dịch hại tổng hợp” là một hệ thống quản lý dịch hại mà trong khungcảnh cụ thể của môi trường và những biến động quần thể của các loàigây hại, sử dụng tất cả các kỹ thuật và biện pháp thích hợp có thể được,nhằm duy trì mật độ của các loài gây hại ở dưới mức gây ra những thiệthại kinh tế.2. Năm nguyên tắc cơ bản trong quản lý dịch hại tổng hợp (IPM)a. Trồng và chăm cây khoẻ:- Chọn giống tốt, phù hợp với điều kiện địa phương.- Chọn cây khoẻ, đủ tiêu chuẩn.- Trồng, chăm sóc đúng kỹ thuật để cây sinh trưởng tốt có sức chốngchịu và cho năng suất cao.b. Thăm đồng thường xuyên- Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên, nắmđược diễn biến về sinh trưởng phát triển của cây trồng; dịch hại; thờitiết, đất, nước... để có biện pháp xử lý kịp thời.c. Nông dân trở thành chuyên gia đồng ruộng- Nông dân hiểu biết kỹ thuật, có kỹ năng quản lý đồng ruộng cần tuyêntruyền cho nhiều nông dân khác.d. Phòng trừ dịch hại- Sử dụng các biện pháp phòng trừ thích hợp tuỳ theo mức độ sâu bệnh,thiên địch ký sinh ở từng giai đoạn.- Sử dụng thuốc hoá học hợp lý và phải đúng kỹ thuật.e.Bảo vệ thiên địch- Bảo vệ những sinh vật có ích, giúp nhà nông tiêu diệt dịch hại.* NỘI DUNG QUẢN LÝ DỊCH HẠI TỔNG HỢP1. Biện pháp canh táca. Làm đất sớm và vệ sinh đồng ruộngLàm đất sớm và vệ sinh đồng ruộng sau mỗi vụ gieo trồng có thể diệtđược nhiều sâu non và nhộng sâu đục thân lúa sống trong rạ và gốc rạ;đồng thời làm mất nơi trú ngụ và nguồn thức ăn của rầy nâu, rầy xanh...là những môi giới truyền các bệnh siêu vi trùng nguy hiểm cho lúa nhưbệnh vàng lụi, bệnh lúa lùn xoăn lá và bệnh lại mạ.Nguyên lý tác động của biện pháp vệ sinh đồng ruộng và xử lý tàn dưcây trồng sau vụ thu hoạch là cắt đứt được vòng chu chuyển của sâubệnh từ vụ này sang vụ khác và hạn chế nguồn sâu bệnh tích luỹ, lâylan ngay từ đầu vụ.b. Luân canhLuân canh lúa với các cây trồng khác tránh được nguồn bệnh tích luỹtrên lúa từ vụ này sang vụ khácc. Thời vụ gieo trồng thích hợpThời vụ gieo trồng thích hợp đảm bảo cho lúa sinh trưởng, phát triểntốt, đạt được năng suất cao, tránh được rủi ro về thời tiết. Việc xác địnhthời vụ thích hợp còn phải dựa vào đặc điểm phát sinh gây hại của cácloài sâu bệnh quan trọng, đảm bảo cho lúa tránh được các đợt cao điểmcủa dịch bệnh.d. Sử dụng hạt giống khoẻ, giống chống chịu sâu bệnh, giống ngắnngày- Hạt giống khoẻ, sạch bệnh giúp cho cây lúa phát triển thuận lợi- Sử dụng giống chống chịu giảm sử dụng thuốc hoá học phòng trừ sâubệnh; giảm ô nhiễm môi trường, bảo vệ được thiên địch; giữ được cânbằng hệ sinh thái nông nghiệp.- Giống lúa ngắn ngày với thời gian sinh trưởng khoảng 100- 110 ngày,trồng trong vụ sớm có thể tránh được sâu đục thân, sâu cắn gié. Giốnglúa cực ngắn với thời gian sinh trưởng 80-90 ngày cũng là biện phápphòng trừ rầy nâu hiệu quả, vì rầy nâu không kịp tích luỹ số lượng đủgây hại nặng trên những giống cực ngắn ngày.e. Gieo trồng với mật độ hợp lýMật độ và kỹ thụật gieo, cấy phụ thuộc vào giống lúa, thời vụ, đất vàdinh dưỡng, tuổi mạ, chất lượng mạ, trình độ thâm canh...Mật độ quá dầy hoặc quá thưa đều ảnh hưởng đến năng suất, đồng thờicòn ảnh hưởng đến sự phát sinh và phát triển của sâu bệnh, cỏ dại.Các ruộng lúa gieo quá dầy thường khép hàng sớm, gây nên ẩm độ cao,tạo điều kiện cho rầy nâu và bệnh khô vằn phát sinh phá hại mạnh vàocuối vụ.f. Sử dụng phân bón hợp líBón phân quá nhiều hoặc bón phân không hợp lý sẽ làm cho cây pháttriển không bình thường và dễ bị sâu bệnh phá hại. Ruộng lúa bón quánhiều phân dễ bị lốp và nhiễm các bệnh đạo ôn, khô vằn, bạc lá...2. Biện pháp thủ côngBẫy đèn bắt bướm, ngắt ổ trứng, dùng rào chà tướp lá phun sâu cuốn lá,đào hang bắt chuột…3. Biện pháp sinh họca. Tạo môI trường thuận lợi cho các loại sinh vật có ích là kẻ thù tựnhiên của dịch hại phát triển nhằm góp phần tiêu diệt dịch hại:- Bảo vệ thiên địch tránh khỏi độc hại do dùng thuốc hoá học bằng cáchsử dụng những loại thuốc chọn lọc, thuốc có phổ tác động hẹp, dùngthuốc khi thật cần thiết và phải dựa vào ngưỡng kinh tế...- Tạo nơi cư trú cho thiên địch sau vụ gieo trồng bằng cách trồng xen,trồng cây họ đậu trên bờ ruộng, làm bờ rạ cho thiên địch ẩn nấp...- Áp dụng các kỹ thuật canh tác hợp lí tạo điều kiện cho thiên địch pháttriển.b. ưu tiên sử dụng các loại thuốc Bảo vệ thực vật sinh học;Các loại thuốc sinh học chỉ có tác dụng trừ dịch hại, không độc hại vớicác loại sinh vật có ích an toàn với sức khỏe con người và môi trườngMột số loại sinh vật có ích trên đồng lúa4. Biện pháp hoá họca. Sử dụng hợp lý thuốc hoá học BVTV- Sử dụng thuốc theo ngưỡng kinh tế: Tiết kiệm được chi phí, giữ cânbằng sinh học trên đồng ...