Quản lý tài sản trí tuệ trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa

Tài sản trí tuệ là loại tài sản vô hình, ngày càng được đánh giá cao và chiếm tỷ trọng ngày càng lớn về giá trị trong số các tài sản của doanh nghiệp. Bài viết tập trung làm rõ những tiếp cận pháp lý, quản trị về tài sản trí tuệ và nội dung chính quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý tài sản trí tuệ trong các doanh nghiệp nhỏ và vừa QUẢN LÝ TÀI SẢN TRÍ TUỆ TRONG CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA PGS,TS. Nguyễn Quốc Thịnh, ThS. Nguyễn Thị Vân Quỳnh Trường Đại học Thương mạiTóm tắt: Tài sản trí tuệ là loại tài sản vô hình, ngày càng được đánh giá cao và chiếm tỷtrọng ngày càng lớn về giá trị trong số các tài sản của doanh nghiệp. Hoạt động quản lýtài sản trí tuệ là thực sự cần thiết, song dường như vẫn chưa thực sự được chú trọng ởnhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam. Bài viết tập trung làm rõ những tiếp cậnpháp lý, quản trị về tài sản trí tuệ và nội dung chính quản lý tài sản trí tuệ trong doanhnghiệp. Nghiên cứu thực trạng các nội dung quản lý tài sản trí tuệ tại 245 doanh nghiệp đểđưa ra những nhận định và đánh giá về nhận thức cũng như năng lực triển khai quản lý tàisản trí tuệ của các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam. Dù còn hạn chế về quy mô mẫuvà phạm vi, đối tượng doanh nghiệp được nghiên cứu, nhưng kết quả đã phần nào cho thấynhững điểm cần khắc phục trong các doanh nghiệp về quản lý tài sản trí tuệ.Từ khoá: Tài sản trí tuệ, Quản lý tài sản trí tuệ, Sở hữu trí tuệ, Thương hiệu, Nhãn hiệu INTELLECTUAL PROPERTY ASSETS MANAGEMENT IN SMALL AND MEDIUM ENTERPRISESAbstract: Intellectual property (IP) assets is an intangible asset, which is increasinglyappreciated and accounts for an increasing proportion of the value of the assets of theenterprise. IP assets management is really necessary, but it seems that it is still not reallyfocused in many small and medium enterprises in Vietnam. The article focuses onclarifying the legal and administrative approaches to IP and the main content of IP assetsmanagement in enterprises. Research on the current status of IP assets managementcontents at 245 enterprises to make judgments and assessments about the awareness andcapacity of implementing IP management of small and medium enterprises in Vietnam.Although there are limitations in the sample size and scope and subjects of the businessesstudied, the results have partly shown the points that need to be overcome in enterprises interms of intellectual property management.Keywords: Intellectual Property Assests, Intellectual Property Assets Management,Intellectual Property (IP), Trademark, Brand1. Đặt vấn đề Tài sản trí tuệ (TSTT) là loại tài sản vô hình dưới dạng quyền tài sản, mặc dùđang ngày càng thể hiện vai trò của chúng trong đóng góp cho sự phát triển hoạt độngsản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nhưng dường như lại ít được chú ý trong pháttriển và bảo vệ chúng. Trong số các nguyên nhân của hạn chế trên, ngoài tính vô hìnhdẫn đến khó nhận diện và đo đếm của tài sản trí tuệ, còn có nguyên nhân từ chính nhận 533thức của lãnh đạo doanh nghiệp (DN). Từ thực tế hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ vàvừa (DNNVV), có thể nhận thấy, phần nhiều các doanh nghiệp nhìn nhận về TSTT nhưlà một loại tài sản quý, khó hình dung và thường chỉ xuất hiện ở những doanh nghiệpkhoa học công nghệ, doanh nghiệp quy mô lớn, bởi đa phần chúng thường được nhắc đếnlà các sáng chế (SC), nhãn hiệu (NH), kiểu dáng công nghiệp (KDCN). Tuy nhiên, bêncạnh những đối tượng như được nêu trên, TSTT còn là rất nhiều những đối tượng khácnhư các sáng kiến, cải tiến, các tác phẩm văn học nghệ thuật, các bí mật kinh doanh …do chính các thành viên trong doanh nghiệp tạo ra từ quá trình lao động sáng tạo của họcũng như những tài sản được doanh nghiệp tiếp nhận hoặc liên kết tạo ra từ các bên khácnhau. Chính vì vậy, việc quản lý tốt TSTT để vừa bảo vệ được quyền lợi hợp pháp củacác cá nhân và tổ chức, vừa khai thác chúng cho những mục đích khác nhau là việc làmrất cần thiết, góp phần tạo dựng hình ảnh thương hiệu (TH) và nâng cao năng lực cạnhtranh của doanh nghiệp. Bài viết, bên cạnh nhận diện rõ các loại tài sản và nội dung quản lý TSTT trongdoanh nghiệp nói chung và đặc biệt là DNNVV nói riêng, sẽ phân tích thực trạng hoạtđộng quản lý TSTT (dựa trên nghiên cứu điển hình tại một số DNNVV) trên các khía cạnhnhư nhận thức của doanh nghiệp, các hành động tạo nguồn tài sản, thực hiện bảo vệ tài sảnvà tổ chức khai thác TSTT để từ đó tìm ra được những hạn chế mà các DNNVV cần khắcphục để có thể quản lý tốt hơn nữa TSTT của mình, góp phần phát triển thương hiệu củadoanh nghiệp cũng như thương hiệu sản phẩm mà doanh nghiệp cung ứng ra thị trường. Phương pháp nghiên cứu định tính được sử dụng để xác định các vấn đề thực trạngquản lý TSTT (thông qua phỏng vấn 30 lãnh đạo và khảo sát 215 đối tượng quản lý trongdoanh nghiệp thương mại, dịch vụ ăn uống, sản xuất đồ gỗ, gia công cơ khí, công nghệthông tin, may mặc, chế biến thực phẩm). Với những doanh nghiệp vừa sản xuất, vừa kinhdoanh dịch vụ đã gợi ý cho đáp viên chọn về nhóm DN sản xuất hay dịch vụ tuỳ ...