Quản lý vấn đề sử dụng đất dốc tại Việt Nam

"Ebook Quản lý và sử dụng đất dốc bền vững ở Việt Nam" cung cấp đến các bạn 5 chương với các nội dung: vai trò của đất dốc trong sự phát triển kinh tế xã hội; điều kiện hình thành và những tính chất cơ bản của đất dốc Việt Nam; độ phì nhiêu đất và sự suy giảm độ phì nhiêu đất dốc; quản lý và bảo vệ đất dốc bền vững; sử dụng đất dốc bền vững.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quản lý vấn đề sử dụng đất dốc tại Việt Nam NGUYỄN CÔNG VINH – MAI THỊ LAN ANHQUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNGðẤT DỐC BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM NHÀ XUẤT BẢN ðẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI 1 NGUYỄN CÔNG VINH – MAI THỊ LAN ANHQUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNGðẤT DỐC BỀN VỮNG Ở VIỆT NAM(Dùng cho sinh viên năm thứ 4 chuyên ngành Quản lý Môi trường) NHÀ XUẤT BẢN ðẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI , 2011 2 LỜI MỞ ðẦU ðất là một thành phần quan trọng của môi trường, là một tàinguyên vô giá mà tự nhiên ñã ban tặng cho con người ñể phát triểnnông, lâm nghiệp. ðất là tư liệu sản xuất, là ñối tượng lao ñộng rấtñặc thù bởi tính chất ñộc ñáo mà không vật thể tự nhiên nào cóñược - ñó là ñộ phì nhiêu. Chính nhờ tính chất ñộc ñáo này mà cáchệ sinh thái ñã và ñang tồn tại, phát triển và xét cho cùng, cuộc sốngcủa loài người cũng phụ thuộc vào tính chất ñộc ñáo này của ñất. Theo Các Mác: ðất ñai là tài sản mãi mãi với loài người, làñiều kiện cần ñể tồn tại và phát triển cuả con người và các sinh vậttrên trái ñất, là ñiều kiện không thể thiếu ñược ñể sản xuất, là tư liệusản xuất cơ bản trong nông nghiệp. Trong quá trình phát triển con người và ñất ñai ngày càng gắnliền với nhau một cách chặt chẽ hơn. ðất ñai trở thành nguồn của cảivô tận của con người, con người dựa vào ñó ñể tạo ra sản phẩm nuôisống mình, nuôi sống xã hội. ðất ñai luôn luôn là thành phần quantrọng hàng ñầu của môi trường sống. Không có ñất ñai thì không thểcó bất kỳ một ngành sản xuất nào, không có một quá trình lao ñộngsản xuất nào diễn ra và cũng không thể tồn tại loài người. ðất ñai gắn liền với khí hậu, môi trường trên toàn cầu, cũngnhư trên từng vùng, trên từng lãnh thổ. Trải qua lịch sử hàng triệunăm của trái ñất, khí hậu cũng trải qua nhiều biến ñộng do nhữngnguyên nhân khác nhau của tự nhiên, hoặc do tác ñộng của con người.Trong quá trình chinh phục, cải tạo tự nhiên, con người ngày càng canthiệp vào quá trình biến ñổi của tự nhiên, biến ñổi khí hậu có tác ñộngmạnh mẽ ñến các hệ sinh thái trên ñất liền, nhất là ñối với cây trồng. Sử dụng hợp lý ñất ñai, ngoài ý nghĩa về kinh tế còn có ý nghĩabảo vệ, cải tạo và biến ñổi môi trường. Ngày nay, với sự phát triểncủa khoa học kỹ thuật, người ta rất quan tâm ñến tác ñộng ñến môitrường trong quá trình hoạt ñộng sản xuất của con người. Trong ñó sửdụng, khai thác ñất ñai là yếu tố quan trọng. 3 ðể sử dụng ñất ngày càng có hiệu quả, ngoài áp dụng tiến bộkỹ thuật canh tác còn phải gắn liền với việc quản lý, bồi dưỡng và bảovệ ñộ màu mỡ của ñất. ðối với Việt Nam, trước hết cần chú trọng vào nguồn tàinguyên ñất ñồi núi chiếm tới 3/4 diện tích toàn quốc. ðó là nhữngvùng ñất nhạy cảm với những tác ñộng bất lợi của ñiều kiện tự nhiên,như biến ñổi khí hậu và có vai trò rất quan trọng ñối với an ninhlương thực quốc gia. Quản lý và sử dụng ñất dốc là một ngành khoa học nghiên cứuvừa có tính chất lý thuyết của quá trình phát triển tiến hóa của ñộ phìnhiêu ñất vừa mang tính thực tiễn trong khai thác sử dụng ñất. Giáo trình Quản lý và sử dụng ñất dốc bền vững ở Việt Namgồm có 6 chương: chương 1 trình bày về vai trò và tầm quan trọngcủa ñất dốc ñối với sự phát triển kinh tế xã hội cũng như bảo vệ tàinguyên và môi trường của quốc gia. Chương 2 cung cấp những kiếnthức cơ bản chung về các quá trình hình thành các loại ñất dốc củaViệt Nam và phân bố của chúng trên quy mô toàn quốc. Chương 3 tậptrung vào những nguyên nhân làm suy giảm ñộ phì nhiêu của ñất dốcvà hiện trạng sử dụng ñất dốc ở Việt Nam hiện nay ñược trình bàytrong chương 4. Chương 5 cung cấp những kiến thức quan trọng nhấtñể quản lý và bảo vệ ñể sử dụng ñất dốc bền vững. Chương cuối sẽñưa ra Khung ñánh giá ñối với một hệ thống sử dụng ñất và các tiêuchí cụ thể ñể ñánh giá việc sử dụng ñất dốc như thế nào là bền vững. Hy vọng cuốn giáo trình sẽ hữu ích cho nhiều người, ñặc biệtlà sinh viên chuyên ngành Quản lý Môi trường. Trong quá trình biêntập và xuất bản không thể tránh khỏi những sai sót, rất mong nhậnñược sự ñóng góp, bổ sung của quý ñộc giả. Tác giả 4 MỤC LỤCMỤC LỤC ..........................................................................................1Chương 1 ..........................................................................................15VAI TRÒ ðẤT DỐC TRONG.........................................................19SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI ..........................................191.1. KHÁI QUÁT VỀ ðẤT DỐC ..................................................191.1.1. ðất dốc thế giới ......................................................................191.1.2. ðất dốc Việt Nam ...................................................................221 ...