Quan niệm về kinh tế nhà nước

Đại hội lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt nam xác định nước ta hiện nay dựa trên 3 hình thức sở hữu cơ bản là: Sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể và sở hữu tư nhân hình thành nên 6 thành phần kinh tế với những hình thức tổ chức kinh doanh đa dạng, đan xen hỗn hợp, đó là: Kinh tế Nhà nước, Kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, tiểu chủ, kinh tế tư bản tư nhân, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quan niệm về kinh tế nhà nước MỞ ĐẦU Thế kỷ 21 đang diễn ra trước mắt chúng ta với nhiều thách thức và cơ hội, đốivới nền kinh tế Việt Nam nói chung và với kinh tế nhà nước ta - một thành phần kinhtế chủ đạo nói riêng. Từ năm 1986 đến nay, Đại hội lần thứ VI và Đại hội lần thứ VII của Đảng đềuxác định kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, tuy nhiên quan điểm đó được xác địnhtheo tư duy mới. Đặc biệt trong thời kì đổi mới ngày nay, đứng trước cơn gió hội nhậpcủa khu vực và thế giới thì việc xác định chỗ đứng của TPKT này đang trở thành vấnđề có ý nghĩa thực tiễn quan trọng và cấp bách. Để tìm hiểu những thành tựu to lớn mà TPKT này đã đạt được, cũng như nhữnghạn chế còn thiếu sót, những kinh nghiệm quý báu trong việc sắp xếp lại thành phần -cơ cấu, sự thay đổi phương thức sản xuất - quản lý, phương châm chỉ đạo trong cácngành, các lĩnh vực của kinh tế Nhà nước, tôi quyết định chọn đề tài này để nghiêncứu dưới góc độ một bài tập lớn. Nội dung bài viết gồm 2 phần: Phần I: Quan niệm về Kinh tế Nhà nước Phần II: Vai trò chủ đạo của Kinh tế Nhà nước. NỘI DUNG I-QUAN NIỆM VỀ KINH TẾ NHÀ NƯỚC Đại hội lần thứ IX của Đảng cộng sản Việt nam xác định nước ta hiện nay dựatrên 3 hình thức sở hữu cơ bản là: Sở hữu toàn dân, sở hữu tập thể và sở hữu tư nhânhình thành nên 6 thành phần kinh tế với những hình thức tổ chức kinh doanh đa dạng,đan xen hỗn hợp, đó là: Kinh tế Nhà nước, Kinh tế tập thể, kinh tế cá thể, tiểu chủ,kinh tế tư bản tư nhân, kinh tế tư bản nhà nước, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Thành phần kinh tế Nhà nước là thành phần kinh tế mà vốn và TLSX thuộc sởhữu nhà nước; Bao gồm các doanh nghiệp Nhà nước và các tài sản thuộc sở hữu nhànước như; đất đai, hầm mỏ, rừng biển, ngân sách, các quỹ dự trữ, ngân hàng nhà nước,hệ thống bảo hiểm, kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội. Các doanh nghiệp Nhà nước là bộ phận quan trọng nhất của kinh tế Nhà nước,giữ những vị trí then chốt, đi đầu trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, côngnghệ, nêu cao gương về năng suất, chất lượng hiệu quả kinh tế- xã hội và chấp hànhpháp luật. Phân loại doanh nghiệp Nhà nước +Các doanh nghiệp hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, nhằm đảm bảophúc lợi xã hội như các linh vực sản xuất phục vụ cho quốc phòng, an ninh, y tế, giáodục. +Các doanh nghiệp kinh doanh nhằm mục tiêu lợi nhuận. đóng vai trò quantrọng trọng góp phần làm tăng trưởng và phát triển kinh tế. Chú ý phân biệt kinh tế Nhà nước với doanh nghiệp nhà nước. Doanh nghiệpnhà nước chỉ là một bộ phận quan trọng của kinh tế nhà nước. Còn kinh tế nhà nước làđặc trưng của một loại hình sở hữu. 1 Con đường hình thành kinh tế Nhà nước: Nhà nước đầu tư xây dựng mới các doanh nghiệp nhà nước. Quốc hữu hoá cácdoanh nghiệp tư bản tư nhân hoặc góp vốn cổ phần khống chế với các doanh nghiệptư nhân. *Phân biệt kinh tế Nhà nước ở Việt nam với kinh tế Nhà nước của CNTB độcquyền. Việt nam đang quá độ lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát triển của CNTB, nên tấtyếu tồn tại nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế Nhà nước giẽ vai trò chủ đạo, làthành phần kinh tế dựa trên sở hữu toàn dân về tư liệu sản xuất. Nhà nước chuyênchính vô sản đại diện cho nhân dân quản lý nó. Nhà nước ta là nhà nước của dân, vìdân và do dân. Còn dưới CNTB độc quyền, nền kinh tế chịu sự thống trị của các tổ chức độcquyền, phương thức sản xuất TBCN dựa trên cơ sở của chế độ tư hữu tư nhân TBCNvề tư liệu sản xuất. Nhà nước là nhà nước tư sản, phục vụ cho lợi ích của giai cấp tưsản, bản chất của nhà nước tư sản vẫn là bọc lột lao động làm thuê II-VAI TRÒ CHỦ ĐẠO CỦA KINH TẾ NHÀ NƯỚC Thành phần kinh tế nhà nước giữa vai trò chủ đạo trong nền kinh tế nhiềuthành phần ở Việt nam, là lực lượng vật chất quan trọng và là công cụ để Nhà nướcđịnh hướng và điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Trong thành phần kinh tế nhà nước, các doanh nghiệp của nhà nước giữ nhữngvị trí then chốt, đi đầu trong việc ứng dụng những tiến bộ khoa học và công nghệ, nêugương về năng suất chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế xã hội và chấp hành luậtpháp. Biểu hiện vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước KTNN giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân thể hiện chủ yếu trên cácmặt: - Là đòn bày kinh tế quan trọng thúc đẩy tăng trưởng quan trọng và giải quyếtnhững vấn đề xã hội. Nó chiếm giữ các ngành nghề mũi nhọn, then chốt của nền kinhtế, có khả năng chi phối môi trường xã hội và đảm bảo tính ổn định của nền kinh tế. - KTNN góp phần hết sức quan trọng vào việctạo ra sản phẩm cho xã hội vànguồn thu ngân sách, tạo ra nguồn lực đáng kể trong tay nhà nước để điều tiết quátrình phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó, KTNN còn đảm bảosức sản xuất và hoạt động của nền ...