Quốc hiệu nước việt

Sau một thời gian dài đấu tranh liên tục từ thời Hai Bà Trưng, ta chính thức độc lập khi Ngô Quyền đánh đuổi quân Nam Hán, đóng đô ở Cổ Loa, nhưng ông chưa đặt quốc hiệu cho nước của mình.Qua bao lần đổi quốc hiệu từ Đại Cồ Việt cho đến Việt Nam là môt quá trình lịch sử lâu dài
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quốc hiệu nước việt VIEÄN VIEÄT-HOÏC BAN SÖÛ - ÑÒA VIEÄT-NAM Giaûng-khoa : ÑAÏI-CÖÔNG VEÀ LÒCH-SÖÛ VIEÄT-NAM Phuï traùch : Giaùo-sö Traàn Gia-PhuïngTIEÁT 4 QUOÁC-HIEÄU NÖÔÙC VIEÄT1.- ÑAÏI COÀ VIEÄT (968-1053) Sau moät thôøi gian daøi tranh ñaáu lieân tuïc töø thôøi Hai Baø Tröng ñeå thoaùt khoûi söï ñoâ hoä cuûa Trung Hoa, nöôùcta chính thöùc ñoäc laäp khi Ngoâ Quyeàn ñaùnh ñuoåi quaân Nam Haùn naêm 938 (maäu tuaát), vaø xöng vöông naêm 939 (kyûhôïi), ñoùng ñoâ ôû Coå Loa (ngaøy nay naèm ôû huyeän Ñoâng Anh, Phuùc Yeân), nhöng Ngoâ Quyeàn chöa ñaët quoác hieäu rieângcho nöôùc cuûa mình. Luùc ñoù, Trung Hoa laø nöôùc tröôùc ñaây ñaõ ñoâ hoä nöôùc ta, ñang laâm vaøo tình traïng heát söùc xaùo troän goïi laø NguõQuyù hay Nguõ Ñaïi, nghóa laø naêm hoï keá tieáp nhau cai trò Trung-Hoa. Naêm 907 (taân daäu), Chu Toaøn Trung laät ñoå nhaøÑöôøng (618-906), laäp ra nhaø Haäu Löông (907-923). Sau nhaø Haäu Löông ñeán Haäu Ñöôøng (923-935), Haäu Taán (936-947), Haäu Haùn (948-950), Haäu Chu (951-959). Naêm 960 (canh thaân), Trieäu Khuoâng Daãn chaám döùt nhaø Haäu Chu, leânngoâi vua laø Toáng Thaùi Toå (trò vì 960-975), laäp ra nhaø Toáng (960-1278). Chính quyeàn trung öông môùi cuûa Trung Hoabaän roän vôùi vieäc taùi thoáng nhaát n oäi boä, neân chöa doøm ngoù xuoáng nöôùc coå Vieät. Nhôø theá nöôùc coå Vieät khoâng bò laømkhoù deã sau khi Ngoâ Quyeàn xöng vöông, vaø nhaát laø khi loaïn söù quaân xaûy ra. Deïp xong loaïn söù quaân, Ñinh Boä Lónh leân ngoâi vua naêm 968 (maäu thìn), ñaët quoác hieäu laø Ñaïi Coà Vieät,ñoùng ñoâ ôû Hoa Lö (Ninh Bình). Nhö theá, khoâng keå giai ñoaïn truyeàn thuyeát tröôùc thôøi Hai Baø Tröng, quoác hieäu ñaàutieân cuûa nöôùc ta laø Ñaïi Coà Vieät. Quoác hieäu naày laø moät danh töø gheùp, goàm ba chöõ Ñaïi, Coà, vaø Vieät, trong ñoù Ñaïi laø moät töø ngöõ NhoVieät nghóa laø lôùn. Coù hai caùch giaûi thích chöõ Coà. Caùch giaûi thích thöù nhaát xem Coà laø moät tieáng thuaàn Noâm. Theo ÑaïiNam quaác aâm töï vò cuûa Huình Tònh Paulus Cuûa, xuaát baûn taïi Saøi Goøn naêm 1896, quyeån I, trang 177 thì Coà laø lôùn, víduï vòt coà, gaø coà. Caùch giaûi thích thöù nhì xem chöõ Coà laø moät chöõ Nho. Caên cöù treân caùch vieát quoác hieäu Ñaïi Coà Vieät theoloái chöõ Nho cuûa Traàn Troïng Kim trong Vieät-Nam söû löôïc,(1) vaø döïa vaøo saùch Töø haûi, do Thöông vuï aán thö quaùn xuaátbaûn taïi Thöôïng Haûi (Trung Hoa) naêm 1935, trang 954, chöõ Coà goàm coù ôû treân hai chöõ muïc töôïng tröng cho caëpmaét (maét saùng), ôû döôùi laø chöõ chuy laø teân chung cuûa nhöõng loaøi chim ñuoâi ngaén. Gheùp chung hai chöõ muïc vaøchöõ chuy thaønh chöõ cuø, ñoïc treäch laø coà, coù nghóa laø loaïi chim öng maét saùng, ñuoâi cuït. Loaïi chim naày cuõng coùtheå laø nhöõng chim caét, chim ñaïi baøng thænh thoaûng ngaøy nay coøn baét gaëp trong caùc vuøng röøng nuùi Vieät-Nam. Vieät laø töø ngöõ ñeå chæ chuûng toäc Vieät trong nhoùm Baùch Vieät. Theo saùch Haäu Haùn thö, muïc Ñiaï lyù chíthì: ...Töø Giao Chæ ñeán Coái Keâ, treân baûy taùm nghìn daëm, ngöôøi Baùch Vieät ôû xen nhau... Cuõ n g theo Haäu Haùn thö,muïc Truyeän Maõ Vieän cho thaáy ngöôøi Laïc Vieät trong nhoùm Baùch Vieät laø ngöôøi Giao Chæ.(2) Trong saùch The Birth of Vietnam, taùc giaû Keith Weller Taylor vieát raèng: ...Ñaïi laø moät chöõ goác Hoa coùnghóa laø lôùn. Coà laø moät chöõ Noâm vieát gaàn gioáng theo aâm chöõ Hoa, cuõng coù nghóa laø lôùn.(3) Neáu giaûi thíchchöõ Coà laø lôùn, vaø theo lyù giaûi cuûa Taylor, thì khi ñaët yù nghóa naày trong toaøn boä chöõ Ñaïi Coà Vieät, chöõ Ñaïi Coà Vieätseõ thöøa nghóa cuûa chöõ Coà, vì chöõ Ñaïi ñaõ coù nghóa laø lôùn roài. Nhö theá yù nghóa quoác hieäu Ñaïi Coà Vieät (Lôùn lôùnVieät) seõ bò truøng laëp (pleonasm) gioáng nhö tröôøng hôïp trôøi xanh thanh thieân. Trong khi ñoù, Ñaïi Coà Vieät laø quoáchieäu töôïng tröng cho moät nöôùc, caùc vò tieàn nhaân cuûa chuùng ta khoâng theå quaù deã daõi ñeán ñoä ñaët moät quoác hieäu vôùi yùnghóa truøng laëp nhö theá. Neáu hieåu chöõ Coà laø loaïi chim öng maét saùng thì quoác hieäu Ñaïi Coà Vieät coù yù nghóa laø nöôùc Vieät coù chimöng lôùn maét saùng hoaëc nöôùc Vieät lôùn coù loaïi chim öng maét saùng. Theo Ñaøo Duy Anh, töø Laïc trong chöõ LaïcVieät coù nghóa laø con chim laïc. OÂng coøn quaû quyeát gioáng chim ñoù ñöôïc khaéc treân troáng ñoàng vaø laø vaät toå (totem) cuûa 1 .ngöôøi Laïc ...