Quy hoạch và quản lý nguồn nước phần 2

Nước ngọt là nguồn tài nguyên tái tạo, tuy vậy mà việc cung cấp nước ngọt và sạch trên thế giới đang từng bước giảm đi. Nhu cầu nước đã vượt cung ở một vài nơi trên thế giới, trong khi dân số thế giới vẫn đang tiếp tục tăng làm cho nhu cầu nước càng tăng. Sự nhận thức về tầm quan trọng của việc bảo vệ nguồn nước cho nhu cầu hệ sinh thái chỉ mới được lên tiếng gần đây. Trong suốt thế kỷ 20, hơn một nửa các vùng đất ngập nước trên thế giới đã...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy hoạch và quản lý nguồn nước phần 2 19Ch−¬ng 1- Tµi nguyªn n−íc...1.4.3.3. Phßng chèng lò lôt N−íc ta n»m trong vïng nhiÖt ®íi giã mïa, th−êng xuyªn cã b·o x¶y ra. §Þah×nh ®åi nói l¹i rÊt phøc t¹p nªn lò lôt x¶y ra th−êng xuyªn vµ g©y thiÖt h¹i lín. BëivËy, c¸c biÖn ph¸p phßng chèng lò lôt ®−îc nhµ n−íc rÊt quan t©m. Vïng B¾c Bé ®· h×nh thµnh hÖ thèng ®ª ®iÒu rÊt ®å sé, tuy nhiªn lò lôt vÉn lµhiÓm ho¹ ®èi víi vïng ®ång b»ng ®«ng d©n nµy. HiÖn nµy, c¸c hå chøa Hoµ B×nh,Th¸c Bµ ®· gãp phÇn gi¶m thiÖt h¹i do lò g©y ra nh−ng còng chØ cã kh¶ n¨ng khèngchÕ trËn lò 125 n¨m xuÊt hiÖn mét lÇn. Trong chiÕn l−îc phßng chèng lò lôt s«ngHång - Th¸i B×nh, c¸c biÖn ph¸p hå chøa, trong ®ã cã c¸c hå chøa S¬n La, Lai Ch©u,Tuyªn Quang sÏ tiÕp tôc ®−îc x©y dùng vµ ®¶m nhiÖm chèng lò víi trËn lò 500 n¨mxuÊt hiÖn mét lÇn. C¸c biÖn ph¸p n¹o vÐt chØnh trÞ lßng s«ng còng ®−îc ®Ò cËp trongchiÕn l−îc phßng lò h¹ du. §èi víi vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long, nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m thiÓu thiÖt h¹i dolò g©y ra ®· ®−îc nghiªn cøu vµ ¸p dông trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®ã lµ biÖn ph¸pchuyÓn n−íc sang biÓn T©y. Tuy nhiªn, chiÕn l−îc chung ®èi víi vïng nµy lµ chungsèng víi lò vµ khai th¸c c¸c nguån lîi tõ lò. §èi víi c¸c l−u vùc s«ng miÒn Trung, lò th−êng cã c−êng ®é lín vµ x¶y ra rÊt ¸cliÖt. C¸c biÖn ph¸p hå chøa ®· ®−îc ¸p dông ®Ó gi¶m thiÓu thiÖt h¹i. VÒ l©u dµi th×nh÷ng biÖn ph¸p nµy còng kh«ng cho hiÖu qu¶ cao v× kh¶ n¨ng x©y dùng c¸c hå chøalín lµ rÊt Ýt.1.4.4. HiÖn tr¹ng vÒ khai th¸c vµ qu¶n lý nguån n−íc ë ViÖt Nam ViÖc lËp c¸c quy ho¹ch nguån n−íc ë n−íc ta ®· b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 60.Nh÷ng quy ho¹ch lín nh− quy ho¹ch khai th¸c nguån n−íc s«ng Hång, c¸c quy ho¹chphßng lò, tiªu óng vµ cÊp n−íc ®· ®−îc thùc hiÖn víi mét sè l−îng lín. Nh÷ng dù ¸nquy ho¹ch ®−îc thùc hiÖn tõ n¨m 1960 ®Õn nay ®· lµm thay ®æi c¨n b¶n hÖ thèngnguån n−íc ë n−íc ta vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thñy n¨ngvµ phßng chèng lò lôt. Nhµ n−íc ®· chó ý ®Çu t− cho ph¸t triÓn thñy lîi víi quy m«lín, t¹o ra mét hÖ thèng c«ng tr×nh thñy lîi ®a d¹ng vµ réng kh¾p trªn toµn l·nh thæ.Cã thÓ tãm t¾t c¸c biÖn ph¸p thñy lîi chñ yÕu nh− sau: (1) N©ng cÊp, tu bæ vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ®ª ®iÒu ®· cã, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶chèng lò cho vïng ®ång b»ng ch©u thæ B¾c Bé vµ c¸c tØnh thuéc khu vùc miÒn Trung. (2) X©y dùng c¸c hå chøa, trong ®ã cã c¶ c¸c hå chøa lín, c¸c hå chøa võa vµnhá. C¸c hå chøa lín th−êng cã nhiÖm vô ®iÒu tiÕt n−íc ph¸t ®iÖn kÕt hîp phßng lò vµcÊp n−íc. C¸c hå chøa nhá th−êng chØ cã nhiÖm vô cÊp n−íc cho n«ng nghiÖp. Khaith¸c thñy n¨ng tõ c¸c hå chøa chiÕm tû träng lín trong hÖ thèng n¨ng l−îng ViÖt Nam.Theo thèng kª cña Côc Qu¶n lý n−íc vµ c«ng tr×nh thñy lîi (nay lµ Côc Thñy lîi) BéN«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n n¨m 1998, ë n−íc ta hiÖn nay cã h¬n 60 hå chøa20 Quy ho¹ch vµ qu¶n lý nguån n−íccã dung tÝch trªn 10 triÖu m3. Tæng dung tÝch chøa trong c¸c hå phôc vô t−íi lµ5,2 tû m3. Ngoµi ra cßn cã c¸c hÖ thèng thñy n«ng lÊy n−íc trùc tiÕp tõ nh÷ng s«ng línnh− hÖ thèng B¾c H−ng H¶i, s«ng Chu, B¸i Th−îng v.v... (3) X©y dùng c¸c tr¹m b¬m t−íi, tiªu hoÆc t−íi tiªu kÕt hîp, c¸c cèng lÊy n−íc t−íitiªu ë vïng ®ång b»ng. §ång thêi x©y dùng c¸c hÖ thèng cèng ng¨n mÆn ë vïng cöa s«ng. Víi møc ®é khai th¸c nguån n−íc nh− hiÖn nay ®· cã dÊu hiÖu vÒ sù suy tho¸inguån n−íc trªn c¸c l−u vùc s«ng ë n−íc ta. Bëi vËy, vÊn ®Ò quy ho¹ch sö dông hîp lýnguån n−íc ®· ®Õn lóc ph¶i xem xÐt mét c¸ch nghiªm tóc. Quy ho¹ch khai th¸c tµinguyªn n−íc cÇn ®−îc xem xÐt theo quan ®iÓm hÖ thèng víi sù tiÕp cËn víi nh÷ngph−¬ng ph¸p hiÖn ®¹i khi lËp c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån n−íc. Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c lËp quy ho¹ch nguån n−íc vµ c«ng t¸c qu¶n lýnguån n−íc hiÖn nay lµ: ! Qu¶n lý nguån n−íc ®· ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c«ng t¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån n−íc. Tuy nhiªn, hiÖn ch−a cã c¸c m« h×nh hiÖu qu¶ ®−îc sö dông trong c«ng t¸c qu¶n lý. HÖ thèng chÝnh s¸ch trong qu¶n lý nguån n−íc chËm ®−a vµo thùc tÕ s¶n xuÊt. ! Nh÷ng quy ho¹ch chiÕn l−îc cho nh÷ng vïng quan träng nh− ®ång b»ng s«ng Cöu Long, T©y Nguyªn, ®ång b»ng B¾c Bé vµ c¸c quy ho¹ch phßng chèng lò cßn ®ang ë giai ®o¹n nghiªn cøu nh»m hoµn chØnh c¸c quy ho¹ch l−u vùc s«ng. Trong t−¬ng lai ViÖt Nam ph¶i t¨ng c−êng h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý nguån n−íc®Æc biÖt lµ qu¶n lý l−u vùc s«ng. Nh÷ng quy ho¹ch lín thuéc ®ång b»ng s«ng Hång,®ång b»ng s«ng Cöu Long, vïng ven biÓn miÒn Trung vµ T©y Nguyªn vÉn cÇn tiÕp tôc®−îc nghiªn cøu.Mét sè ®Þnh h−íng vÒ quy ho¹ch phßng lò cho h¹ du s«ng Hång HiÖn tr¹ng hÖ thèng c«ng tr×nh phßng chèng lò s«ng Hång ch−a ®¸p øng yªu cÇuphßng chèng lò cho h¹ du. Cô thÓ lµ: • HÖ thèng §ª - S«ng lµ hÖ thèng c« ...