Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất

Định nghĩa: lực lượng sản xuất và một kết cấu vật chất, bao gồm người lao động với kỹ năng lao động của họ và tư liệu sản xuất, trước hết là công cụ lao động, thể hiện trình độ chinh phục tự nhiên của con người.Trình độ phát triển của tư liệu lao động mà chủ yếu là công cụ lao động là thước do trình độ chinh phục tự nhiên của loài người, là cơ sở xác định trình độ phát triển của sản xuất, là tiêu chuẩn để phân biệt sự khác nhau giữa các thời đại...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất I. Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tínhchất của lực lượng sản xuất 1. Lực lượng sản xuất Định nghĩa: lực lượng sản xuất và một kết cấu vật chất, bao gồm người laođộng với kỹ năng lao động của họ và tư liệu sản xuất, trước hết là công cụ lao động,thể hiện trình độ chinh phục tự nhiên của con người. Trình độ phát triển của tư liệu lao động mà chủ yếu là công cụ lao động làthước do trình độ chinh phục tự nhiên của loài người, là cơ sở xác định trình độ pháttriển của sản xuất, là tiêu chuẩn để phân biệt sự khác nhau giữa các thời đại kinh tế. Năng suất lao động xã hội là thước đo trình độ phát triển của lực lượng sảnxuất. Xét đến cùng nó là nhân tố quan trọng nhất cho sự thắng lợi của một trật tự xãhội. 2. Quan hệ sản xuất Quan hẹ sản xuất là mối quan hê giữa người với người trong quá trình sảnxuất bao gồm quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất; quan hệ về tổ chức quản lý; quanhệ về phân phối sản phẩm lao động. Ba mặt nói trên của Quan hệ sản xuất có quan hệ hữu cơ với nhau, trong đóquan hệ sở hữu tư liệu sản xuất có ý nghĩa quyết định. Bản chất của bất kỳ Quan hẹsản xuất nào cũng đều phụ thuộc vào việc những tư liệu sản xuất chủ yếu trong xãhội thuộc về ai. Có hai hình thức sở hữu cơ bản về tư liệu sản xuất, sở hữu tư nhânvà sở hữu xã hội. 3) Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ phát triển vàtính chất của lực lượng sản xuất Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của phương thức sản xuất,chúng tồn tại tách rời nhau mà tác động biện chứng lẫn nhau, hình thành quy luật xãhội phổ biến của toàn bộ xã hội loài người: quy luật về sự phù hợp của quan hệ sảnxuất với trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sản xuất. Quy luật này vạchrõ sự phụ thuộc khách quan của Quan hệ sản xuất vào sự phát triển của Lực lượngsản xuất, đồng thời Quan hệ sản xuất cũng tác động trở lại lực lượng sản xuất. Sựhình thành, biến đổi, phát triển của quan hệ sản xuất được quyết định bởi trình độcủa lực lượng sản xuất. Trình độ của lực lượng sản xuất thể hiện ở trình độ pháttriển của công cụ lao động, kỹ thuật, kinh nghiệm, kỹ năng của người lao động, quymô sản xuất, trình độ phân công lao động xã hội. Trình độ lực lượng sản xuất càngcao thì phân công lao động càng tỉ mỉ. Cùng với sự phát triển của lực lượng sảnxuất, quan hệ sản xuất cũng hình thành và biến đổi cho phù hợp với trình độ pháttriển và tính chất của lực lượng sản xuất. Sự phù hợp đó là động lực cho lực lượngsản xuất phát triển mạnh mẽ. Nhưng lực lượng sản xuất phát triển nhanh, còn quanhệ sản xuất có xu hướng tương đối ổn định. Khi lực lượng sản xuất phát triển lenmột trình độ mới, quan hệ sản xuất cũ không còn phù hợp nữa, trở thành chướngngại đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất, sẽ nảy sinh mâu thuẫn gay gắtgiữa hai mặt bằng của phươg thức sản xuất. Sự phát triển khách quan đó tất yếu sẽdẫn đến việc xóa bỏ Quan hệ sản xuất cũ, thay thế quan hệ sản xuất mới phù hợpvới trình độ phát triển lực lượng sản xuất. Quan hệ sản xuất cũng có tính độc lậptương đối và tác động trở lại sự phát triển của lực lượng sản xuất. Quan hệ sản xuấtquy định mục đích của sản xuất, tác động đến thái độ con người trong lao động sảnxuất, đến phát triển và ứng dụng công nghệ… do đó tác động đến phát triển lựclượng sản xuất. Quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển và tính chất củalực lượng sản xuất là động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển. Ngược lại,quan hệ sản xuất lỗi thời, hoặc tiên tiến một cách giả tạo với trình độ phát triển lựclượng sản xuất sẽ kìm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất. Sớm hay muộn nócũng bị thay thế. Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ pháttriển và tính chất của lực lượng sản xuất là quy luật chung nhất của sự phát triển xãhội. Sự tác động của quy luật này đã đưa xã hội loài người trải qua các phương thứcsản xuất kế tiếp nhau từ thấp đến cao: công xã nguyên thuỷ, chiếm hữu nô lệ, phongkiến, tư bản chủ nghĩa, và cộng sản tương lai. II. Ba phương thức sản xuất trước chủ nghĩa tư bản (CNTB) 1. Phương thức sản xuất chiếm hữu nô lệ Lúc này, loài người đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm sản xuất, biết luyệnsắt và chế tạo công cụ bằng sắt, biết dùng súc vật kéo nên năng suất lao động caohơn, tạo ra nhiều sản phẩm hơn, không những đủ ăn mà còn có nhiều sản phẩm dưthừa. Các yếu tố đó cho thấy trình độ phát triển của lực lượng sản xuất đã bước lênmột tầng cao mới. Quan hệ sản xuất cũ đã trở thành chiếc áo chật chội đối với lựclượng sản xuất. Tất yếu, lực lượng sản xuất cần một quan hệ sản xuất mới giúp nóphát triển nhanh hơn nữa. Đó là phương thức sản xuất chiếm hữu nô lệ. Trong phương thức chiếm hữu nô lệ, công cụ được cải tiến thúc đẩy nghềnông và nghề chăn nuôi phát triển dẫn đến sự phân công lao động lần đầu tiên: nghềchăn nuôi tá ...