Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sản

Tham khảo tài liệu quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sản, luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sản I. Quy luật về sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ pháttriển và tính chất của lực lượng sản xuất 1. Lực lượng sản xuất Định nghĩa: lực lượng sản xuất và một kết cấu vật chất, bao gồmngười lao động với kỹ năng lao động của họ và tư liệu sản xuất, trước hếtlà công cụ lao động, thể hiện trình độ chinh phục tự nhiên của con người. Trình độ phát triển của tư liệu lao động mà chủ yếu là công cụ laođộng là thước do trình độ chinh phục tự nhiên của loài người, là cơ sở xácđịnh trình độ phát triển của sản xuất, là tiêu chuẩn để phân biệt sự khácnhau giữa các thời đại kinh tế. Năng suất lao động xã hội là thước đo trình độ phát triển của lựclượng sản xuất. Xét đến cùng nó là nhân tố quan trọng nhất cho sự thắnglợi của một trật tự xã hội. 2. Quan hệ sản xuất Quan hẹ sản xuất là mối quan hê giữa người với người trong quátrình sản xuất bao gồm quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất; quan hệ về tổchức quản lý; quan hệ về phân phối sản phẩm lao động. Ba mặt nói trên của Quan hệ sản xuất có quan hệ hữu cơ với nhau,trong đó quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất có ý nghĩa quyết định. Bản chấtcủa bất kỳ Quan hẹ sản xuất nào cũng đều phụ thuộc vào việc những tưliệu sản xuất chủ yếu trong xã hội thuộc về ai. Có hai hình thức sở hữu cơbản về tư liệu sản xuất, sở hữu tư nhân và sở hữu xã hội. 3) Quy luật về sự phù hợp của Quan hệ sản xuất với trình độ pháttriển và tính chất của lực lượng sản xuất Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt của phương thứcsản xuất, chúng tồn tại tách rời nhau mà tác động biện chứng lẫn nhau,hình thành quy luật xã hội phổ biến của toàn bộ xã hội loài người: quy luậtvề sự phù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tính chấtcủa lực lượng sản xuất. Quy luật này vạch rõ sự phụ thuộc khách quan củaQuan hệ sản xuất vào sự phát triển của Lực lượng sản xuất, đồng thờiQuan hệ sản xuất cũng tác động trở lại lực lượng sản xuất. Sự hình thành,biến đổi, phát triển của quan hệ sản xuất được quyết định bởi trình độ củalực lượng sản xuất. Trình độ của lực lượng sản xuất thể hiện ở trình độphát triển của công cụ lao động, kỹ thuật, kinh nghiệm, kỹ năng của ngườilao động, quy mô sản xuất, trình độ phân công lao động xã hội. Trình độlực lượng sản xuất càng cao thì phân công lao động càng tỉ mỉ. Cùng với sựphát triển của lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất cũng hình thành vàbiến đổi cho phù hợp với trình độ phát triển và tính chất của lực lượng sảnxuất. Sự phù hợp đó là động lực cho lực lượng sản xuất phát triển mạnhmẽ. Nhưng lực lượng sản xuất phát triển nhanh, còn quan hệ sản xuất cóxu hướng tương đối ổn định. Khi lực lượng sản xuất phát triển len mộttrình độ mới, quan hệ sản xuất cũ không còn phù hợp nữa, trở thànhchướng ngại đối với sự phát triển của lực lượng sản xuất, sẽ nảy sinhmâu thuẫn gay gắt giữa hai mặt bằng của phươg thức sản xuất. Sự pháttriển khách quan đó tất yếu sẽ dẫn đến việc xóa bỏ Quan hệ sản xuất cũ,thay thế quan hệ sản xuất mới phù hợp với trình độ phát triển lực lượngsản xuất. Quan hệ sản xuất cũng có tính độc lập tương đối và tác động trởlại sự phát triển của lực lượng sản xuất. Quan hệ sản xuất quy định mụcđích của sản xuất, tác động đến thái độ con người trong lao động sản xuất,đến phát triển và ứng dụng công nghệ… do đó tác động đến phát triển lựclượng sản xuất. Quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển và tínhchất của lực lượng sản xuất là động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất pháttriển. Ngược lại, quan hệ sản xuất lỗi thời, hoặc tiên tiến một cách giảtạo với trình độ phát triển lực lượng sản xuất sẽ kìm hãm sự phát triển củalực lượng sản xuất. Sớm hay muộn nó cũng bị thay thế. Quy luật về sựphù hợp của quan hệ sản xuất với trình độ phát triển và tính chất của lựclượng sản xuất là quy luật chung nhất của sự phát triển xã hội. Sự tácđộng của quy luật này đã đưa xã hội loài người trải qua các phương thứcsản xuất kế tiếp nhau từ thấp đến cao: công xã nguyên thuỷ, chiếm hữu nôlệ, phong kiến, tư bản chủ nghĩa, và cộng sản tương lai. II. Ba phương thức sản xuất trước chủ nghĩa tư bản (CNTB) 1. Phương thức sản xuất chiếm hữu nô lệ Lúc này, loài người đã tích luỹ được nhiều kinh nghiệm sản xuất,biết luyện sắt và chế tạo công cụ bằng sắt, biết dùng súc vật kéo nên năngsuất lao động cao hơn, tạo ra nhiều sản phẩm hơn, không những đủ ăn màcòn có nhiều sản phẩm dư thừa. Các yếu tố đó cho thấy trình độ phát triểncủa lực lượng sản xuất đã bước lên một tầng cao mới. Quan hệ sản xuấtcũ đã trở thành chiếc áo chật chội đối với lực lượng sản xuất. Tất yếu, lựclượng sản xuất cần một quan hệ sản xuất mới giúp nó phát triển nhanhhơn nữa. Đó là phương thức sản xuất chiếm hữu nô lệ. Trong phương thức chiếm hữu nô lệ, công cụ được cải tiến thúc đẩynghề nông và nghề chăn nuôi phát triển dẫn đến sự phân cô ...