Quy trình ứng dụng phần mềm xã hội để tổ chức dịch vụ thông tin, thư viện

Bài viết đề cập đến một số khái niệm công cụ như quy trình, quy trình ứng dụng phần mềm xã hội (PMXH) trong việc tổ chức dịch vụ thông tin, thư viện. Phân tích nội dung các bước cơ bản của Quy trình ứng dụng phần mềm xã hội trong tổ chức các dịch vụ thông tin, thư viện nhằm kết nối cộng đồng người dùng tin để phát triển và phục vụ thông tin/tài liệu hiệu quả nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học (NCKH) và tự học suốt đời cho mỗi cá nhân người dùng tin.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy trình ứng dụng phần mềm xã hội để tổ chức dịch vụ thông tin, thư việnQUY TRÌNH ỨNG DỤNG PHẦN MỀM XÃ HỘI ĐỂ TỔ CHỨC DỊCH VỤ THÔNGTIN, THƯ VIỆNTrần Thị QuýPhạm Tiến ToànTóm tắt: Bài viết đề cập đến một số khái niệm công cụ như quy trình, quy trình ứng dụngphần mềm xã hội (PMXH) trong việc tổ chức dịch vụ thông tin, thư viện. Phân tích nộidung các bước cơ bản của Quy trình ứng dụng phần mềm xã hội trong tổ chức các dịch vụthông tin, thư viện nhằm kết nối cộng đồng người dùng tin để phát triển và phục vụ thôngtin/tài liệu hiệu quả nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học (NCKH) và tự họcsuốt đời cho mỗi cá nhân người dùng tin.ĐẶT VẤN ĐỀSự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin (CNTT) & truyền thông mà đặcbiệt là công nghệ phần mềm, công nghệ web đã đem đến cho người dùng những ứng dụnghữu ích và hiệu quả trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có hoạt động thôngtin, thư viện (TTTV). Với các tính năng rất hữu ích của công nghệ Web và đặc biệt là Web2.0 – Phần mềm xã hội (PMXH) như dễ dàng tạo lập và chia sẻ nội dung; Giao tiếp linhhoạt theo thời gian thực và hợp tác trực tuyến; Phát triển cộng đồng; Có thể tập hợp và tậndụng được trí tuệ xã hội; Đảm bảo các thông tin minh bạch; Chi phí thấp… PMXH đã vàđang được ứng dụng rất hiệu quả vào mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội trong đócó hoạt động tổ chức các dịch vụ TTTV. Để việc ứng dụng PMXH vào tổ chức các dịchvụ TTTV có hiệu quả thì việc nghiên cứu quy trình ứng dụng này là vấn đề quan trọng.1. NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN- Khái niệm «Quy trình» và «Quy trình ứng dụng»: Theo Từ điển Tiếng Việt «Quytrình – Procedure» là trình tự phải tuân theo để tiến hành công việc nào đó»1. Theo địnhnghĩa trong ISO 9000 thì Quy trình được định nghĩa là cách thức cụ thể để tiến hành mộthoạt động hoặc quá trình. Như vậy, quá trình chỉ mang tính mô tả hệ thống hoặc tươngtác trong một quy trình. Quá trình có thể ẩn chứa một trình tự nhưng hoàn toàn không cótính bắt buộc phải tuân thủ như Quy trình. Cũng theo Từ điển Tiếng Việt «ứng dụng là đemlý thuyết dùng vào thực tiễn»2. Như vậy có thể hiểu «quy trình ứng dụng» là trình tự phảituân theo để tiến hành công việc đem lý thuyết nào đó ứng dụng vào thực tiễn.Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Trường Đại học Khoa học Xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà NộiThạc sĩ, Đại học Quốc gia Hà Nội1Viện Ngôn ngữ học. Từ điển tiếng Việt (2006).:H, Đà nẵng.- Trung tâm Từ điển học, 1221 tr. (Tr.813)2Viện Ngôn ngữ học. Từ điển tiếng Việt (2006).:H, Đà nẵng.- Trung tâm Từ điển học, 1221 tr. (Tr.1090)- Khái niệm «Phần mềm xã hội - PMXH»: Phần mềm (Software) chính là Phần mềmmáy tính (Computer Software) tập hợp những chỉ thị (Instruction) được viết bằng một hoặcnhiều ngôn ngữ lập trình theo một trật tự xác định và các dữ liệu/tài liệu nhằm thực hiệnmột cách tự động một số chức năng hoặc một chức năng cụ thể nào đó. Phần mềm khôngthể “sờ hay đụng vào – đây là điểm khác với phần cứng của phần mềm3. Với ưu thế hữudụng và tiện lợi, cùng tốc độ phát triển nhanh chóng và khả năng thâm nhập mọi lĩnh vựcngành nghề, công nghệ phần mềm, đặc biệt là công nghệ web đang đóng vai trò cốt lõi trênmôi trường internet. Sự phát triển vượt bậc của công nghệ phần mềm được đánh dấu bằngsự ra đời của loại hình phần mềm cho phép tạo ra cộng đồng người dùng mà ở đó, nhiềubên tham gia (cá nhân, tổ chức) có thể phối hợp, chia sẻ, tương tác để đem đến những giátrị có khả năng gia tăng trong cộng đồng người dùng, đó chính là PMXH. PMXH chỉ thựcsự được khẳng định khi có sự ra đời của công nghệ web 2.0. Vào năm 2005, Tim O’Reillyđã mô tả web 2.0 như một nhóm gồm 7 nguyên tắc thực thi vận hành:Nguyên tắc 1 - Web là nền tảng công nghệ: các chương trình máy tính được viết đểchạy trên nền tảng webNguyễn tắc 2 - Khai thác trí tuệ tập thể: mỗi thành viên trong cộng đồng đều cónhững đóng góp, mỗi đóng góp có thể nhỏ nhưng kết quả tập thể của quá trình đóng gópxã hội này sẽ rất lớn về số lượng, đa dạng về chất lượngNguyễn tắc 3 - Dữ liệu là trung tâm xử lý bên trong: tất cả các ứng dụng trực tuyếnđều có các cơ sở dữ liệu riêng, các cơ sở dữ liệu sẽ là nguồn lực đem đến các dịch vụ cógiá trị cho người dùngNguyên tắc 4 - Đằng sau các ứng dụng phần mềm sẽ là dịch vụ: việc duy trì và pháttriển phần mềm tùy thuộc vào hiệu quả và sự yêu thích sử dụng của người dùng.Nguyên tắc 5 - Mô hình chương trình đơn giản: Tiêu chuẩn đơn giản cho phép kếtcác hệ thống đơn giản là chìa khóa thành công trong môi trường xã hội.Nguyên tắc 6 – Phần mềm không chỉ gắn liền với một thiết bị: Phần mềm có khảnăng kết nối và đồng bộ dữ liệu với nhiều thiết bị khác nhau.Nguyên tắc 7 – Thu hút và kết nối người dùng: Cần phải thu hút, kết nối và pháttriển cộng đồng cả về chất lượng và số lượng4.Một trong những quan điểm về PMXH được đánh giá là cao là nhận định của Farkasvào năm 2007, trong công trình «PMXH tại cho các thư viện», bà cho rằng PMXH phảiđáp ứng ít nhất hai trong số các ...