Quy trình xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ ở một số nước Mỹ Latinh – Kinh nghiệm đối với Việt Nam

Bài báo đưa ra quy trình xây dựng chương trình phát triển nghề của giáo viên trẻ ở các nước Mỹ La tinh, từ đó rút ra một số bài học kinh nghiệm trong việc phát triển chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ ở Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy trình xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ ở một số nước Mỹ Latinh – Kinh nghiệm đối với Việt NamHNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2020-0027Educational Sciences, 2020, Volume 65, Issue 4C, pp. 57-67This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn QUY TRÌNH XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TRẺ Ở MỘT SỐ NƯỚC MỸ LATINH – KINH NGHIỆM ĐỐI VỚI VIỆT NAM Nguyễn Thu HàTrung tâm Nghiên cứu Giáo viên, Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Phát triển nghề nghiệp giáo viên là quá trình tạo sự thay đổi trong lao động nghề nghiệp của mỗi giáo viên nhằm gia tăng mức độ thích ứng của bản thân với yêu cầu của nghề dạy học. Đối với giáo viên trẻ - những người thường gặp nhiều khó khăn khi bước vào giai đoạn đầu tiên của hoạt động nghề nghiệp thì việc phát triển nghề nghiệp liên tục lại càng cần thiết, giúp họ bước đầu làm quen với nghề nghiệp và vượt qua được “cú sốc thực tế” trong các trường học cũng như lớp học. Bài báo này đề cập đến một cách thức phát triển nghề liên tục cho giáo viên trẻ đó là xây dựng các chương trình bồi dưỡng. Thông qua quy trình xây dựng chương trình phát triển nghề cho giáo viên trẻ ở các nước Mỹ La tinh với các bước: xác định khung lí thuyết xây dựng chương trình, đánh giá nhu cầu bồi dưỡng, xác lập mục tiêu chương trình, và phát triển chương trình bồi dưỡng (thời lượng, nội dung, phương pháp và cách thức đánh giá) giáo viên trẻ; Bài báo rút ra một số bài học kinh nghiệm trong việc phát triển chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ ở Việt Nam. Từ khoá: giáo viên trẻ, chương trình bồi dưỡng, chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ, Mỹ Latinh, bài học kinh nghiệm.1. Mở đầu Giáo viên trẻ là những người vừa mới bước vào nghề với những bước chuyển đổi phức tạptừ vai trò người học sang người dạy, từ việc chỉ chịu trách nhiệm với việc học của mình sangngười chịu trách nhiệm về việc học của nhiều học sinh, từ chỗ hoạt động chủ yếu mang tính líthuyết sang hoạt động thực hành, thực tiễn đa dạng,… tức là họ phải chịu trách nhiệm thực hiệncác hoạt động sư phạm tại nơi làm việc, đáp ứng các yêu cầu của thực tiễn giáo dục phổ thôngvà trách nhiệm với chất lượng giáo dục học sinh. Tất cả những điều này gây nên những khókhăn không nhỏ cho giáo viên trẻ khi mới bước vào hoạt động nghề nghiệp. Thực tiễn cho thấy, đasố giáo viên trẻ mới bước vào nghề thường bị “sốc” trước thực tế ở giáo dục phổ thông. Nhiềunghiên cứu quốc tế cho thấy, có khoảng 1/3 giáo viên trẻ bỏ nghề trong những năm đầu tiên đidạy, bởi họ gặp không ít khó khăn, thách thức cả trong dạy học, giáo dục và quản lí học sinh, nhưngít nhận được sự hỗ trợ từ đồng nghiệp, nhà trường cũng như từ nơi trực tiếp đào tạo họ [1, 2]. Nghiên cứu của Villegass – Reimers (2003) & Gladthorn (1995) chỉ ra rằng “phát triểnnghề nghiệp giáo viên là sự phát triển nghề nghiệp mà một giáo viên đạt được do có các kĩ năngnâng cao qua quá trình học tập, nghiên cứu và tích luỹ kinh nghiệm nghề nghiệp đáp ứng cácyêu cầu sát hạch việc giảng dạy, giáo dục một cách hệ thống” [3]. Đây là quá trình tạo sự thayđổi trong lao động nghề nghiệp của mỗi giáo viên nhằm gia tăng mức độ thích ứng của bản thânvới yêu cầu của nghề dạy học. Trong đó, việc bồi dưỡng giáo viên nói chung và xây dựng chươngNgày nhận bài: 1/3/2020. Ngày sửa bài: 17/3/2020. Ngày nhận đăng: 4/4/2020.Tác giả liên hệ: Nguyễn Thu Hà. Địa chỉ e-mail: nguyenthuha.hnue@gmail.com 57 Nguyễn Thu Hàchương trình bồi dưỡng giáo viên, nhất là đối với các giáo viên trẻ nói riêng đóng vai trò quantrọng nhằm cung cấp cho giáo viên trẻ các những cơ hội để phát triển các năng lực nghề cũngnhư các năng lực dạy học nhằm duy trì và đạt tới chuẩn cao về dạy học. Xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ đang là một trong những ưu tiên trongchính sách giáo dục của nhiều nước trên thế giới. Cho đến nay, các chương trình bồi dưỡngđược xây dựng để phục vụ việc phát triển nghề cho giáo viên trẻ bắt buộc trong 17 quốc giahoặc khu vực (CHLB Đức, Estonina, Ireland, Pháp, Ý, Cộng hòa Síp, Luxembourg, Malta, Áo,Bồ Đào Nha, Rumani, Slovenia, Slovakia, Thụy Điển, Anh, Croatia và Thổ Nhĩ Kỳ). Tất cả cácchương trình này nhằm mục đích hỗ trợ giáo viên trẻ giúp họ thích ứng được với nghề và làmgiảm khả năng bỏ nghề sớm [4, tr. 3]. Trong khi đó, ở Việt Nam rất ít các chương trình bồidưỡng phát triển nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên trẻ ở trường phổ thông [1]. Bài báo đưa raquy trình xây dựng chương trình phát triển nghề của giáo viên trẻ ở các nước Mỹ La tinh, từ đórút ra một số bài học kinh nghiệm trong việc phát triển chương trình bồi dưỡng giáo viên trẻ ởViệt Nam.2. Nội dung ...