Quyền sở hữu trí tuệ - THÁCH THỨC VỀ VẤN ĐỀ BẢN QUYỀN TRONG THỜI ĐẠI KỸ THUẬT SỐ

Marybeth Peter Kể từ khi ra đời đến nay, luật bản quyền đã thích ứng với những thay đổi về công nghệ. Ngày nay, những thay đổi được nói đến nhiều nhất đều liên quan đến lĩnh vực kỹ thuật số, mạng truyền thông số hóa như mạng Internet và máy tính cá nhân
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quyền sở hữu trí tuệ - THÁCH THỨC VỀ VẤN ĐỀ BẢN QUYỀN TRONG THỜI ĐẠI KỸ THUẬT SỐQuyền sở hữu trí tuệTHÁCH THỨC VỀ VẤN ĐỀ BẢN QUYỀN TRONG THỜI ĐẠI KỸ THUẬT SỐ Marybeth PeterKể từ khi ra đời đến nay, luật bản quyền đã thích ứng với những thay đổi về côngnghệ. Ngày nay, những thay đổi được nói đến nhiều nhất đều liên quan đến lĩnhvực kỹ thuật số, mạng truyền thông số hóa như mạng Internet và máy tính cá nhân.Những công nghệ ấy, giống như nhiều phát minh khác, bên cạnh nhiều ích lợicũng tiềm tàng rất nhiều rủi ro cho những ai sử dụng và khai thác quyền tác giảcủa các cuốn sách, bản nhạc, kịch bản phim hay các trang web. Rõ ràng những vănbản luật gần đây liên quan tới việc cân đối quyền lợi giữa các bên trong việc sửdụng các phát minh mới còn gây nhiều thất vọng và có thể được coi là “mới” hay“độc nhất”. Tuy nhiên, chúng cũng đơn thuần chỉ là một bước đi trong quá trìnhthích nghi liên tục và thể hiện lịch sử hình thành và phát triển của luật bản quyền.Bài báo này sẽ xem xét một số vấn đề liên quan tới công nghệ số hóa được điềuchỉnh bởi luật bản quyền ngày nay.NHỮNG NÉT ĐẶC TRƯNG CỦA CÔNG NGHỆ SỐ HÓA VỚI HÀM Ý VỀBẢN QUYỀNNhững công nghệ cần được điều chỉnh bởi luật bản quyền đều là những ứng dụngkỹ thuật liên quan tới việc lưu trữ và chuyển giao quyền tác giả. Những công nghệnày liên quan tới luật bản quyền dưới nhiều phương diện được liệt kê dưới đây:Dễ dàng sao chép: Một tác phẩm khi đã được số hóa có thể sao chép một cách dễdàng, nhanh chóng, chi phí thấp mà chất lượng vẫn đảm bảo. Mỗi bản copy lại tiếptục được sao thành nhiều bản khác mà vẫn giữ nguyên chất lượng ban đầu. Nhưvậy chỉ cần một bản copy thôi cũng có thể đáp ứng được nhu cầu của hàng triệungười. Chúng ta đã từng được chứng kiến những đĩa nhạc CD từ những năm 80,Quyền sở hữu trí tuệ90 được sao chép thành hàng tỉ bản và trở nên phổ biến như thế nào trên mạngInternet trong những năm gần đây.Dễ dàng phổ biến: Mạng số hóa toàn cầu cho phép phổ biến tác phẩm dưới dạngsố một cách nhanh chóng trên toàn thế giới. Giống như phát thanh truyền hình,mạng kỹ thuật số cho phép từ một trung tâm có thể truyền phát tới h àng triệu cánhân (mặc dù có điểm khác biệt ở đây là các tác phẩm số hóa không nhất thiếtphải đến tay người nhận cùng một lúc). Tuy nhiên, mạng số hóa còn cho phép mỗicá nhân có thể trở thành chủ thể truyền phát, khiến cho số luợng phân phối tăngtheo theo cấp số nhân, đôi khi gọi là hiệu ứng virus. Điều này cùng với khả năngdễ dàng sao chép cũng có nghĩa là một bản copy số hóa của một tác phẩm có thểđược tái bản hàng chục nghìn lần chỉ trong vài tiếng đồng hồ. Khi được phân phátbằng đường truyền tốc độ cao như mạng lưới cáp đồng trục hoặc thậm chí đườngdây cáp quang thì quá trình đó sẽ nhanh hơn rất nhiều, đồng thời khả năng truyềntải các tác phẩm cũng tăng lên.Dễ dàng lưu trữ: Có thể lưu trữ một dung lượng lớn các thông tin số hóa, và mỗinăm giới hạn dung lượng đó lại được mở rộng ra rất nhiều. Chưa bao giờ một khốilượng lớn thông tin lại có thể được lưu trữ trong một không gian ngày càng nhỏnhư ngày nay. Đầu thập kỷ 90, những chiếc đĩa CD với dung lượng trên 600megabytes đã được những kẻ làm băng đĩa giả sử dụng tràn lan và thu được lợinhuận lên đến hàng triệu đô-la. Giờ đây, một thiết bị nghe nhạc di động chỉ tobằng hộp thuốc lá cũng có thể chứa được một khối lượng thông tin lớn gấp 70 lần(khoảng 10.000 bài hát).CÁC HÌNH THỨC KHAI THÁC VÀ CẠNH TRANH BẤT HỢP PHÁP MỚICuộc cách mạng kỹ thuật trong phương thức tái bản, sao chép, lưu trữ thông tin sốhóa bao gồm các tác phẩm được cấp bản quyền rõ ràng là một con dao hai lưỡi đốivới tác giả và đối với cả người nắm giữ bản quyền. Một mặt, nó giúp cho tác giảQuyền sở hữu trí tuệcó thể quảng bá tác phẩm của mình tới đông đảo khán giả một cách thuận tiện vàtiết kiệm hơn nhiều so với trước đây. Ví dụ một ca sĩ có thể tải các bài hát củamình lên các trang web để các fan hâm mộ trên khắp thế giới có thể vào nghe màkhông phải tốn tiền đầu tư cho sản xuất, đóng gói, chuyển phát những chiếc đĩaCD tới những nơi xa xôi theo cách thông thường. Mặt khác, tiến bộ công nghệ nàycũng tạo cơ hội cho nhiều kẻ gian, nhiều kẻ cạnh tranh bất hợp pháp với tác giảsao chép và tiêu thụ trái phép những tác phẩm này.Thách thức trong vấn đề bản quyền ở kỷ nguyên số hóa là làm sao có thể bảo vệquyền lợi của tác giả cũng như người nắm giữ bản quyền trong việc sản xuất và sửdụng công nghệ mới để tiêu thụ các tác phẩm đó khi phải đối mặt với nạn ăn cắpvà cạnh tranh bất hợp pháp ở khắp mọi nơi. Đồng thời, cũng phải đảm bảo rằngviệc sử dụng hữu ích các tác phẩm không bị kiểm soát một cách không cần thiếtbởi hệ thống bản quyền không hiệu quả do công nghệ mới gây ra. B ài viết này đềcập đến việc Hoa Kỳ đã phải đối mặt với thách thức này như thế nào và liệu trongtương lai có thể sẽ gặp lại thách thức đó ra sao.NHỮNG CHỦ ĐIỂM CHUNGBài viết này đề cập tới một vài ...