Rèn luyện cho sinh viên sư phạm kĩ năng thiết kế bài tập tình huống trong dạy học học phần phương pháp dạy học Sinh học I

Trong bài báo này tác giả đề xuất quy trình rèn luyện cho sinh viên ngành Sinh học các trường Đại học Sư phạm kĩ năng thiết kế bài tập tình huống thông qua dạy học học phần Phương pháp dạy học Sinh học I.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rèn luyện cho sinh viên sư phạm kĩ năng thiết kế bài tập tình huống trong dạy học học phần phương pháp dạy học Sinh học I JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2014, Vol. 59, No. 2, pp. 91-99 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn RÈN LUYỆN CHO SINH VIÊN SƯ PHẠM KĨ NĂNG THIẾT KẾ BÀI TẬP TÌNH HUỐNG TRONG DẠY HỌC HỌC PHẦN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC SINH HỌC I Phan Thị Thanh Hội Khoa Sinh học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Trong dạy học, sử dụng bài tập tình huống có thể giúp HS vừa thu nhận, khắc sâu kiến thức, vừa rèn luyện cho HS các kĩ năng học tập như kĩ năng quan sát, kĩ năng hoạt động nhóm và các thao tác tư duy logic. Muốn vậy, người GV cần có kĩ năng thiết kế và sử dụng bài tập tình huống. Để làm được điều này, ngay khi còn là sinh viên trong các trường Sư phạm họ cần phải được trang bị kĩ năng thiết kế bài tập tình huống. Trong bài báo này chúng tôi đề xuất quy trình rèn luyện cho sinh viên ngành Sinh học các trường Đại học Sư phạm kĩ năng thiết kế bài tập tình huống thông qua dạy học học phần Phương pháp dạy học Sinh học I. Từ khóa: Kĩ năng, bài tập tình huống1. Mở đầu Dạy học không chỉ cung cấp cho học sinh (HS) các kiến thức khoa học mà loàingười đã tích lũy được, vì lượng kiến thức càng ngày càng nhiều mà thời gian dạy học cóhạn. Vì vậy, quá trình dạy học nhất thiết phải rèn luyện cho HS các kĩ năng học tập, cácthao tác tư duy logic. Một trong những biện pháp để rèn luyện các kĩ năng học tập cho HSlà sử dụng bài tập tình huống (BTTH) trong dạy học. Để thiết kế được các bài tập tình huống, người GV cần có hiểu biết sâu sắc các nộidung kiến thức liên quan, đồng thời phải có kĩ năng thiết kế các tình huống học tập. Vìvậy, việc rèn luyện cho sinh viên sư phạm các kĩ năng thiết kế bài tập tình huống là rấtcần thiết. Ở khoa Sinh học - Trường Đại học Sư phạm (ĐHSP), học phần Phương pháp dạyhọc (PPDH) Sinh học I có mục tiêu là hình thành cho sinh viên các kĩ năng dạy học nhưkĩ năng thiết kế câu hỏi bài tập, kĩ năng thiết kế các tình huống có vấn đề, kĩ năng thiếtkế kế hoạch bài dạy... Vì vậy, việc rèn luyện cho sinh viên kĩ năng thiết kế các bài tập tìnhhuống thông qua dạy học môn học rất thuận lợi. Trong bài báo này chúng tôi đề xuất quyNgày nhận bài: 14/4/2013. Ngày nhận đăng: 15/7/2013.Liên hệ: Phan Thị Thanh Hội, e-mail: phanthanhhoi@gmail.com 91 Phan Thị Thanh Hộitrình rèn luyện cho sinh viên sư phạm kĩ năng thiết kế bài tập tình huống trong dạy họchọc phần PPDH Sinh học I ở các trường ĐHSP.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Dạy học bằng bài tập tình huống/Phương pháp tình huống /Dạy học bằng tình huống2.1.1. Khái niệm Dạy học bằng bài tập tình huống Theo Nguyễn Hữu Lam (2003), “Phương pháp tình huống là một kĩ thuật dạy họctrong đó các thành tố chủ yếu của nghiên cứu tình huống được trình bày với những ngườihọc với các mục đích minh họa hoặc các kinh nghiệm giải quyết vấn đề” [3]. Theo chúng tôi dạy học bằng bài tập tình huống là dạy học trong đó GV tổ chức choHS nghiên cứu, phân tích, thảo luận để tìm ra các phương án giải quyết bài tập tình huốngqua đó thu nhận kiến thức và đạt được các mục tiêu bài học.2.1.2. Vai trò của dạy học bằng bài tập tình huống Dạy học bằng bài tập tình huống có vai trò quan trọng. Cụ thể: - Dạy học bằng bài tập tình huống (BTTH) nâng cao tính thực tiễn của môn học,bởi vì các tình huống học tập được thiết kế xuất phát từ những tình huống thực tiễn hoặccác tình huống giả định trong thực tiễn; - Dạy học bằng BTTH có khả năng nâng cao tính chủ động, sáng tạo và hứng thúcủa HS trong quá trình học. Học bằng các tình huống giúp HS tự lực làm việc, tự nghiêncứu trước khi thảo luận nhóm. Khi giải quyết được tình huống đưa ra HS cần tập trungnghiên cứu, phát huy tính sáng tạo và vì vậy tăng sự hứng thú trong học tập. - Dạy học bằng BTTH có khả năng nâng cao kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng phântích, tổng hợp, giải quyết vấn đề, kĩ năng trình bày, bảo vệ và phản biện ý kiến trước đámđông. thay vì GV yêu cầu HS trả lời một câu hỏi, HS có thể trả lời xong và không hoàntoàn nhớ và khắc sâu được kiến thức vì khi trả lời HS có thể đọc nội dung trong sách giáokhoa (SGK), GV sử dụng BTTH, khi HS giải quyết BTTH cũng là giải quyết vấn đề, cácem thường làm việc theo nhóm, các thành viên trong nhóm cần phải nghiên cứu kĩ tìnhhuống, phải có sự phân tích từng ý kiến và đối chiếu để xác định đúng, sai, đưa ra ý kiếncủa mình và phải bảo vệ ý kiến trước lớp. - Thông qua dạy học bằng BTTH người dạy cũng sẽ tiếp thu được nhiều kinh nghiệmvà những cách nhìn, giải pháp mới từ phía người học để làm phong phú bài giảng và điềuchỉnh nội dung tình huống nghiên cứu. ...