Rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em

Rối loạn tăng hoạt động giảm chú ý (TÐGCY) là một liên thể bao gồm những biểu hiện giảm tập trung chú ý và tăng động xung động. Bệnh xuất hiện khởi đầu ở trẻ em dưới 6 tuổi và có xu hướng tiến triển kéo dài. Rối loạn này gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập và mối quan hệ xã hội của trẻ với những người xung quanh.Mẹ hút thuốc khi mang thai, con dễ bị TĐGCY. Ảnh: minh họa - Internet TĐGCY gặp ở 2 - 10% trẻ em lứa tuổi tiểu học, trẻ trai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em Rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ emRối loạn tăng hoạt động giảm chú ý (TÐGCY) là mộtliên thể bao gồm những biểu hiện giảm tập trung chúý và tăng động xung động. Bệnh xuất hiện khởi đầu ởtrẻ em dưới 6 tuổi và có xu hướng tiến triển kéo dài.Rối loạn này gây ảnh hưởng đến sinh hoạt, học tập vàmối quan hệ xã hội của trẻ với những người xungquanh. Mẹ hút thuốc khi mang thai, con dễ bị TĐGCY. Ảnh: minh họa - InternetTĐGCY gặp ở 2 - 10% trẻ em lứa tuổi tiểu học, trẻ trai bịnhiều hơn trẻ gái từ 4 đến 10 lần.Nguyên nhân của rối loạn TĐGCY do nhiều yếu tố kếthợp lẫn nhau như: do não của trẻ bị tổn thương trước vàsau sinh (do mẹ tiếp xúc với hóa chất độc hại, uống nhiềurượu, hút thuốc, bất thường cấu trúc não, nhiễm độc chì,sang chấn sản khoa, đẻ ngạt, đẻ non, vàng da, bệnh lýnhiễm trùng nhiễm độc não sau sinh…), có yếu tố ditruyền gia đình, kết hợp với yếu tố môi trường bất lợi nhưgia đình sống chật chội đông người, cách giáo dục trẻkhông đúng … tác động đối với một trẻ có yếu tố sinh họckhông thuận lợi sẽ làm bộc lộ các dấu hiệu của rối loạn.Theo phân loại quốc tế lần thứ 10 chia ra 3 thể: thể tăngđộng xung động chiếm ưu thế, thể giảm chú ý chiếm ưuthế và thể kết hợp (trẻ có cả tăng hoạt động và giảm tậptrung chú ý).Biểu hiệnNhững biểu hiện thường quan sát thấy ở trẻ:- Các dấu hiệu giảm tập trung chú ý: 9 dấu hiệu thườnggặp: không tập trung vào nhiệm vụ, không cẩn thận tỉ mỉtrong học tập và công việc, không chú ý lắng nghe ngườikhác nói, không tuân theo các hướng dẫn, không biết tổchức công việc, không thích tham gia vào công việc đòihỏi phải nỗ lực về trí tuệ, hay quên và làm mất đồ dùnghọc tập, dễ bị sao nhãng bởi những kích thích bên ngoài,hay đãng trí trong sinh hoạt hàng ngày.- Các dấu hiệu tăng hoạt động, hấp tấp: Có 6 dấu hiệutăng hoạt động: ngồi không yên, luôn cựa quậy chân tay,rất hay rời khỏi ghế khi phải ngồi một chỗ, luôn chạynhảy leo trèo ở nơi không cho phép, khó tham gia vào cáchoạt động tĩnh, luôn chân luôn tay như thể được gắn độngcơ, nói quá nhiều.Có 3 dấu hiệu của sự xung động hấp tấp: thường trả lờitrước khi người hỏi chưa đặt xong câu hỏi, khó chờ đợilần lượt thứ tự, hay nói chen ngang vào hội thoại củangười khác.Chẩn đoánĐể xác định trẻ bị tăng động giảm chú ý cần cho trẻ đikhám chuyên khoa nhi và tâm lý. Trẻ được khám sứckhỏe toàn diện, hỏi gia đình về tiền sử bệnh để tìm hiểunguyên nhân, quá trình diễn biến và cách ứng phó của giađình khi nhận thấy trẻ có vấn đề. Nhà chuyên môn cầnquan sát hành vi của trẻ trong một số hoàn cảnh khácnhau như khi trẻ chơi, cách trẻ hoạt động, giao tiếp….Chẩn đoán xác định dựa theo tiêu chuẩn của phân loạiquốc tế lần 10: trẻ phải có 6 dấu hiệu của giảm chú ý và 6dấu hiệu của tăng động xung động, khởi phát trước 7 tuổi,thời gian rối loạn kéo dài ít nhất 6 tháng và các dấu hiệuphải xảy ra trong hoặc trên hai hoàn cảnh khác nhau (ởnhà , ở trường…).Có một số rối loạn khác thường đi kèm với TĐGCY nhưrối loạn bướng bỉnh chống đối, rối loạn cảm xúc, khókhăn về đọc, về viết, tật chứng về nói, nghiện chơi điệntử…Ðiều trịViệc trị liệu cho trẻ cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cácnhà chuyên môn với gia đình và nhà trường. Cần áp dụngliệu pháp tâm lý kết hợp với giáo dục phù hợp.- Liệu pháp hành vi nhận thức: giải thích cho trẻ hiểu việccần làm, nêu những hành vi tốt mà ta mong đợi ở trẻ, chianhỏ nhiệm vụ thành các bước và hướng dẫn trẻ cách làm,khen thưởng khi trẻ tiến bộ để củng cố hành vi tốt.-Huấn luyện nếp sống và các kỹ năng xã hội.-Tư vấn gia đình dành thời gian quan tâm nhắc nhở trẻ vàthống nhất cách dạy trẻ.- Các bài tập vận động nhằm giúp trẻ lập kế hoạch vậnđộng phù hợp, làm chủ vận động và trương lực cơ, một sốbài tập tăng sự tập trung chú ý…- Chơi trị liệu phù hợp giúp trẻ giải tỏa căng thẳng, tậpluyện tính kiên trì, học cách tổ chức và ứng xử với bạntrong khi chơi… Không nên chơi những trò chơi kíchthích ngoài tầm kiểm soát của trẻ. Đi bộ, tập thư giãn tốtcho trẻ làm giảm mức độ tăng hoạt động.Điều trị kết hợp thuốc với liệu pháp tâm lý đối với nhữngtrẻ quá tăng hoạt động: risperidone liều thấp, amitriptilin,clonidin liều thấp, các vitamin và một số yếu tố vi lượng.Kết quả cho thấy những trẻ tăng động giảm chú ý có trítuệ tốt được điều trị sớm có tiên lượng tốt hơn những trẻcó trí tuệ kém.Nếu trẻ không được quan tâm đúng mức và can thiệpsớm, đến tuổi vị thành niên vấn đề trở nên rất khó khăn dotrẻ thất bại về học tập, rối loạn các mối quan hệ với bạnbè và người xung quanh, trẻ kém tự tin, mặc cảm hoặcnhiễm các thói hư tật xấu, nghiện hút, đua xe, hành vichống đối xã hội…Có trên 30% trẻ vẫn có các triệu chứng tăng động giảmchú ý ở tuổi trưởng thành, có nhiều khó khăn về nghềnghiệp, giảm hiệu quả lao động và học tập, dễ xung độtvới người xung quanh, dễ bị rủi ro do tai nạn, ảnh hưởngtới hạnh phúc gia đình … Do vậy việc phát hiện, điều trịvà can thiệp sớm rối loạn ...