RỐI LOẠN TƯ DUY (Kỳ 3)

Hoang tưởng:Hoang tưởng là những ý tưởng, những phán đoán sai lầm không phù hợp với thực tế do bệnh tâm thần sinh ra, bệnh nhân tin là hoàn toàn chính xác, ta không thể nào giải thích, đả thông được. Hoang tưởng chỉ mất đi khi bệnh tâm thần thuyên giảm. Hoang tưởng là triệu chứng chủ yếu của trạng thái loạn thần.a. Cơ chế hình thành hoang tưởng: Cũng như sự hình thành các niềm tin, tín ngưỡng hay sự hiểu biết bình thường của con người là đi từ các quá trình tâm lý như: tri...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
RỐI LOẠN TƯ DUY (Kỳ 3) RỐI LOẠN TƯ DUY (Kỳ 3) 2.3. Hoang tưởng: Hoang tưởng là những ý tưởng, những phán đoán sai lầm không phù hợpvới thực tế do bệnh tâm thần sinh ra, bệnh nhân tin là hoàn toàn chính xác,ta không thể nào giải thích, đả thông được. Hoang tưởng chỉ mất đi khi bệnh tâmthần thuyên giảm. Hoang tưởng là triệu chứng chủ yếu của trạng thái loạn thần. a. Cơ chế hình thành hoang tưởng: Cũng như sự hình thành các niềm tin, tín ngưỡng hay sự hiểu biết bìnhthường của con người là đi từ các quá trình tâm lý như: tri giác, trực giác, suy diễn... các tác giả cổ điển cho rằng nếu các quá trình tâm lý này bị rối loạn thì hoangtưởng sẽ hình thành, ngườì ta gọi đó là các “cơ chế” hình thành hoang tưởng, có 4cơ chế chính. - Do suy đoán: bệnh nhân gán cho sự việc khách quan một ý nghĩa nào đó,ý nghĩa này xuất phát từ sự suy đoán chủ quan và bệnh lý của bệnh nhân, khác vớisự suy đoán bình thường là có hệ thống và có nhiều giả thiết gắn vào những tìnhhuống nhất định, không cứng nhắc và có thể thay đổi để thích hợp với hoàn cảnh,trái lại suy đoán bệnh lý thì chỉ đóng khung vào một ý nghĩa duy nhất vì bệnhnhân không thể nào tiếp thu sự phê phán được. - Do trực giác: hoang tưởng được hình thành lập tức, nó chiếm ngự ngaytrong ý thức của bệnh nhân và không qua một quá trình suy diễn nào cả, khôngdựa trên một cơ sở khách quan nào cả mà bệnh nhân chỉ gán cho sự vật, hiệntượng chung quanh một ý nghĩa mới theo hoang tưởng. - Do tưởng tượng: bệnh nhân tin vào những điều tưởng tượng của mình làcó thực trong thực tế. Cơ chế này thường gặp trong các hoang tưởng kỳ quái,hoang tưởng bịa chuyện. - Do ảo giác: hoang tưởng hình thành trên cơ sở của ảo giác như do ảothính, ảo thị, ảo vị, ảo khứu, ảo giác xúc giác. b. Các chủ đề thường gặp: - Hoang tưởng có rất nhiều chủ đề khác nhau, sau đây là một số chủ đềthường gặp. - Hoang tưởng bị hại: bệnh nhân tin tưởng rằng có người đang theo dõi, hạimình như bị đầu độc, bắt giết mình... - Hoang tưởng ghen tuông: bệnh nhân cho rằng vợ/chồng mình có quan hệbất chính với người khác, bệnh nhân lấy những sự kiện bình thường trong sinhhoạt hằng ngày như là những bằng chứng hiển nhiên cho mối quan hệ bất chínhnày. Bệnh nhân duy trì hoang tưởng với một cảm xúc thù hằn, giận dữ theo dõivợ/chồng mình một cách bí mật, có thể có những hành vi nguy hiểm cho ngườikhác. Hoang tưởng này thường gặp trong rối loạn hoang tưởng dai dẵng. - Hoang tưởng kiện cáo: bệnh nhân suốt ngày làm đơn kiện cáo về nhữngvụ việc không có thực trong thực tế hoặc được bệnh nhân gán cho một ý nghĩa quámức. - Bệnh nhân gửi đơn kiện của mình hết cơ quan này dến cơ quan khác trongnhiều tháng nhiều năm, gây ra nhiều rắc rối cho các cơ quan có thẩm quyền.Hoang tưởngnày thường gặp trong rối loạn hoang tưởng dai dẵng. - Hoang tưởng nghi bệnh: không có cơ sở thực tế nhưng bệnh nhân luônnghi ngờ mình bị bệnh nguy hiểm. Bệnh nhân đi khám hết phòng khám này sangphòng khám khác để yêu cầu tìm cho ra bệnh. - Hoang tưởng liên hệ: với những sự kiện sinh hoạt bình thường bệnh nhânđều cho rằng có mối liên quan đặc biệt đối với mình. Thấy bạn bè nói chuyện vớinhau thì bệnh nhân cho là họ đang nói xấu mình, một người nhìn mình một cáchvô tình thì cho là họ nhìn kinh bỉ mình... - Hoang tưởng tự cao: bệnh nhân cho rằng mình có nhiều tài năng, tài giỏi,lãnh đạo được mọi người, có chức vị cao, giàu có của cải nhiều vô kể... - Hoang tưởng tự ti: là ngược lại với hoang tưởng tự cao. Bệnh nhân luôncho mình là hèn kém, không có khả năng, hèn kém, không xứng đáng được nọingưòi quan tâm chăm sóc... - Hoang tưởng yêu đương: bệnh nhân cho rằng có nhiều người yêu mình,thường là cấp trên hoặc những người nổi tiếng. Do không được đáp trả bệnh nhântrở nên thù hằn, giận dữ. - Hoang tưởng bị tội: bệnh nhân tin rằng mình có nhiều tội lỗi không thể thathứ được. - Hoang tưởng này thường gặp trong hội chứng trầm cảm và làm cho bệnhnhân tự sát. - Hoang tưởng bị điều khiển, bị chi phối: bệnh nhân cho rằng mình bị mộtthế lực nào đó điều khiển, chi phối hành vi, cảm giác hoặc suy nghĩ của mình. Cácphương tiện chi phối có thể là vật lý, như tia X, làn sóng điện, chip điện tử... hoặccác hình thức điều khiển mang tính chất thần bí như người linh hồn người đã chếtnhập vào. Thường gặp trong tâm thần phân liệt. - Hoang tưởng kỳ quái: là loại hoang tưởng khi bệnh nhân tin vào nhữngđiều kỳ quái không phù hợp với bối cảnh văn hóa của bệnh nhân như cho mình làsiêu tổng thống hoặc có tính chất siêu nhiên như điều khiển được thời tiết, nóichuyện với thú vật ... đây là hoang tưởng thường gặp trong tâm thần phân liệt. c. Phân loại hoang tưởng theo cấu trúc: - Hoang tưởng có hệ ...