Rồng và Sen

Chiếc bình gốm thế kỷ 15 – 16 là tâm điểm của triển lãm. Giới thiệu về triển lãm “Rồng và Sen”, BMA viết, “Việt Nam là nước có nghề gốm tinh xảo nhất ở Đông Nam Á. Mặc dù học nghề từ Trung Hoa, nhưng các thợ gốm Việt Nam đã phát triển được thẩm mỹ và các kỹ thuật sản xuất của riêng mình.” BMA được đánh giá là đang sở hữu một trong những bộ sưu tập gốm Việt Nam đẹp nhất ở Bắc Mỹ, bên cạnh Bảo tàng Mỹ thuật Boston và Bảo tàng Mỹ thuật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rồng và SenRồng và SenChiếc bình gốm thế kỷ 15 – 16là tâm điểm của triển lãm. Giới thiệu về triển lãm “Rồng và Sen”, BMA viết, “Việt Nam là nước có nghềgốm tinh xảo nhất ở Đông Nam Á. Mặc dù học nghề từ Trung Hoa, nhưng các thợgốm Việt Nam đã phát triển được thẩm mỹ và các kỹ thuật sản xuất của riêngmình.” BMA được đánh giá là đang sở hữu một trong những bộ sưu tập gốm Việt Namđẹp nhất ở Bắc Mỹ, bên cạnh Bảo tàng Mỹ thuật Boston và Bảo tàng Mỹ thuậtMetropolitan ở New York. Toàn bộ sưu tập này được giới thiệu trong catalogue doNXB ĐH Washington ấn hành, cùng với những bài viết quan trọng của ba tác giả:Stevenson, Wood, và Philippe Truong - những chuyên gia hàng đầu về gốm ViệtNam. Một trong những bộ sưu tập gốm Việt Nam đẹp nhất đang được triển lãm ởBảo tàng Mỹ thuật Birmingham (BMA), bang Alabama, Mỹ. Triển lãm “Rồng và Sen” mở cửa từ 22/1 đến 8/4/2012 đã hé lộ một truyềnthống độc đáo, bắt nguồn từ 6.000 năm trước, bất chấp hàng nghìn năm trải qua sựđô hộ của phong kiến phương bắc, thực dân Pháp, và sự tàn phá của chiến tranh. Nổi bật bởi các sắc màu vàng, xanh, đỏ, và nâu sống động, cùng các họa tiếthoa và thú, những chiếc bát, bình, vò, lọ, đĩa… này đã được mua đi bán lại từnhiều thế kỷ nay. Một số món đồ có khắc Hán tự và biểu tượng Phật giáo, một sốđược dùng trong các nghi thức trà đạo ở Nhật Bản. Còn có cả một chiếc bình đãđến nước Đức và trở thành quà tặng Quận công Công quốc Saxony năm 1590. Những năm 1990, hàng trăm nghìn cổ vật đã được trục vớt từ những con tàu bịđắm hồi thế kỷ 15 - 16 và một phần trong số đó đã có mặt trong sưu tập của BMA.Một cuộc trục vớt quan trọng vào năm 1997 đem lại 240 nghìn cổ vật từ con tàuđắm ở Cù Lao Chàm ngoài khơi Hội An, nhưng còn nhiều cổ vật hơn thế đượcphát hiện từ trước đó bởi ngư dân Hội An. “Chúng đã được đưa ra nước ngoài nhưnhững hàng hóa thương mại để có thể dễ dàng được xuất đi ngay,” theo lời JohnStevenson, đồng giám tuyển của triển lãm và tác giả cuốn sách xuất bản năm1997 về gốm Việt Nam, Gốm Việt Nam: Một truyền thống tách biệt. “Chiếc tàu bịđắm chỉ một lúc sau khi rời bến cảng. Có lẽ đã phải có đến 500 nghìn món đồ.Nhiều khả năng đó là lý do khiến tàu bị chìm.” Trải dài qua 19 thế kỷ, 221 cổ vật được trưng bày tạo ra một bức tranh tổng thểvề lịch sử nghề gốm của Việt Nam. “Một vài trong số đó được lưu giữ trong các gia đình người dân tộc vùng cao ởViệt Nam, một số khác được nông dân tìm thấy trong khi cày ruộng,” theo lờiDon Wood, giám tuyển của BMA mảng Nghệ thuật Châu Á và đồng giám tuyểncủa triển lãm. “Bộ sưu tập cũng bao gồm mọi thứ, từ những hiện vật từng thuộc vềđình chùa, hoàng cung, đến vật dụng ngày thường.”Nhìn xa trông rộng Bình gốm đất nung tráng men thế kỷ 18, với motif lưỡng long rượt bảo châu trí tuệ của Phật phía trên dải mây. Bộ sưu tập được Hội Nghệ thuật Châu Á của BMA bắt đầu xây dựng từ năm1974 sau những nỗ lực vận động của nhà nghiên cứu lịch sử nghệ thuật ShermanLee thuộc Bảo tàng Nghệ thuật Cleveland. Với chiến tranh Việt Nam đang bướcvào giai đoạn cuối, đây là một hành động táo bạo, Stevenson nói. “Điều gây ấn tượng về bộ sưu tập của BMA là Hội Nghệ thuật Châu Á đã nhậnra đây là một lĩnh vực hấp dẫn, đáng để sưu tập”, ông nói. “Nó thể hiện một tầmnhìn xa. Tôi đánh giá bộ sưu tập này ở đẳng cấp tương đương với bộ sưu tập củaBảo tàng Nghệ thuật Metropolitan và Bảo tàng Mỹ thuật Boston.” Một phần lớn của bộ sưu tập là do nhà sưu tập William M. Spencer III, qua đờinăm 2010, để lại cho bảo tàng. “Spencer đã đóng góp một vài trong số những cổ vật ban đầu, sau đó ông đãgiúp chúng tôi hình thành bộ sưu tập hoàn chỉnh từ năm 2005 tới 2007”, Woodcho biết. “Ông ấy thích các cổ vật của Việt Nam, và ông coi đây là cơ hội để giúpđưa bộ sưu tập trở thành hàng đầu.” Khi ông và Wood thiết kế cuộc trưng bày, ông muốn tìm một hiện vật đủ tầmđể làm tiêu điểm. “Tôi nhớ đến một cổ vật trong cuốn sách của mình, nên tôi kếtnối bảo tàng với nhà buôn đồ cổ và cuộc giao dịch đã được thực hiện,” Stevensonkể. Cuộc giao dịch đem lại cho BMA một chiếc bình gốm 500 tuổi, còn gần nhưmới nguyên, cao khoảng 70 cm, được mua bằng tiền do The Spencer Estate hỗ trợ.Apollo, một tạp chí về nghệ thuật ở London xếp giao dịch này ở vị trí thứ 9 trongsố 26 giao dịch đồ cổ quan trọng nhất thế giới năm 2011. BMA cũng được xếpngang hàng với Louvre, the Metropolitan, British Museum và Rijksmuseum. Được làm từ đất sét trắng xám ở đồng bằng sông Hồng, chiếc bình là một trongnhững đại diện xuất sắc nhất của truyền thống gốm Việt Nam – có bề mặt đượckhắc hình bốn con hạc, men màu xanh và có họa tiết trang trí. Nhưng cũng giống như nhiều đồ gốm, nó có một sắc thái thoải mái tự nhiêntoát ra từ các đường viền mềm mại và các họa tiết thú. “Anh không thể tìm thấy điều này ở đồ gốm Trung Hoa,” Stevenson nói. “Khingười Pháp lần đầu phát hiện những cổ vật này trong các c ...