Rủi ro trong hoạt động kinh doanh doanh nghiệp

Rủi ro là điều không ai mong đợi nhưng phải chấp nhận “sống chung”. Nhận diện được rủi ro, có giải pháp phòng tránh, biến hạn chế tổn thất khi có rủi ro, đó là giải pháp tích cực thay vì “mũ ni che tai” hoặc lạc quan tếu, kinh doanh liều lĩnh. Vậy thì "rủi ro” là gì?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rủi ro trong hoạt động kinh doanh doanh nghiệpRủi ro trong hoạt động kinh doanhcủa doanh nghiệp: những nguyênnhân phát sinhRủi ro là điều không ai mong đợi nhưng phải chấp nhận “sốngchung”. Nhận diện được rủi ro, có giải pháp phòng tránh, biếnhạn chế tổn thất khi có rủi ro, đó là giải pháp tích cực thay vì “mũni che tai” hoặc lạc quan tếu, kinh doanh liều lĩnh.Vậy thì rủi ro” là gì? Đã có nhiều định nghĩa về rủi ro, tựu trunglại, có hai điểm chủ yếu : thứ nhất đó là các sự kiện bất ngờ,không mong đợi; thứ hai là khi xảy ra, rủi ro gây tổn thất cho conngười, xã hội. Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp rất đadạng. Về lý thuyết, các hoạt động đó luôn có những rủi ro rìnhrập. Thay vì thống kê các rủi ro (là điều khó khăn), tiếp cận vấnđề từ việc nhận dạng các nguyên nhân gây rủi ro sẽ giúp cácdoanh nghiệp chủ động phòng tránh tốt hơn. Dưới đây là một sốnguyên nhân gây rủi ro phổ biến, thông dụng mà các doanhnghiệp thường gặp phải.8 nguyên nhân chính gây rủi roThứ nhất nguyên nhân từ môi trường tự nhiên, như bão, lũ lụt,hạn hán, động đất, núi lửa, sóng thần, nước biển dâng, trái đất“nóng” lên,... Các rủi ro này thường có hai đặc điểm chung: khảnăng dự báo, dự đoán thấp, xảy ra bất ngờ, thứ hai là gây thiệthại trên quy mô lớn; không chỉ cho một vùng miền, một ngànhhàng, một cộng đồng mà cho cả một nền kinh tế, một số quốc giahoặc cả thế giới. Trong bốn tai họa thủy, hỏa, đạo, tặc, ông bàta đã xếp thủy là tai họa số một. Nói dự đoán, dự báo là khónhưng các hiện tượng thiên nhiên này cũng hoạt động theo quyluật, do đó, các doanh nghiệp cũng có thể chủ động phòng tránhhoặc lựa chọn giải pháp thích hợp.Thứ hai là các rủi ro từ môi trường xã hội, từ cấu trúc xã hội, dânsố, dân cư. Đó là sự thay đổi các chuẩn mực giá trị, hành vi conngười, các thang giá trị trong xã hội, các đặc xã hội... Một xã hộibao cấp về kinh tế, bao biện trong quản lý một xã hội “ít trọngthương”, loay hoay trong việc định thang giá trị “nhất sĩ nhì nông,hết gạo chạy rông, nhất nông nhì sĩ”, hai xếp hạng đơn giản theokiểu sĩ, nông, công, thương”, một xã hội với cộng đồng dân cưđông nhưng không mạnh, chất lượng dân số thấp, sức mua kém,tỉ lệ dân số trẻ thấp,... đều có thể là nguồn gốc rủi ro cho các hoạtđộng thương mại, đầu tư của doanh nghiệp. Ngược lại, một xãhội biết khuyến khích nuôi dưỡng các giá trị sáng tạo, các cảmhứng đầu tư, chắc chắn sẽ là lá chắn bảo vệ tốt cho các doanhnghiệp.Thứ ba là các rủi ro đến từ nơi có môi trường thấp kém về vănhóa, tha hóa về đạo đức... Một xã hội nơi có dân trí thấp, cácchuẩn mực văn hóa thiếu, đạo đức không được đề cao, làm saocó thể thực thi pháp luật tốt được? Một khi pháp luật không đượcthực thi hiệu quả thì ngàn vạn rủi ro có thể xảy ra. Ở đó, sẽ có sựlộng quyền của chính trị, sự lộng hành của các loại tội phạm nhưtrộm cắp, cướp bóc, bạo loạn, lừa đảo kinh tế ngầm, bội ước hợpđồng, hàng giả, hàng nhái, kích động tôn giáo, sắc tộc, hận thù...Các giá trị chân, thiện, mỹ”, như là chuẩn mực của văn hóa, đạođức một khi đã bị chà đạp thì làm sao kinh doanh chân chính, đầutư bền vững có chỗ đứng lâu dài được ? Hệ quả sẽ là các loạikinh doanh chụp giật, lừa đảo, dối trá... sẽ thống trị.Thứ tư là các rủi ro từ môi trường chính trị, nơi thiếu các thiếtchế để bảo vệ quyền tự do, dân chủ, quyền sở hữu tài sản củangười dân nói chung, doanh nghiệp nói riêng. Môi trường chínhtrị bao gồm sự ổn định về chính trị, an ninh, an toàn cho doanhnghiệp, người dân. Một quốc gia thường xuyên thay đổi chínhsách, thường xuyên có đảo chính, chiến tranh, bạo loạn, xung độtsắc tộc, tôn giáo, bãi công. đình công, thường xuyên có sự canthiệp thiếu chuẩn mực vào thị trường, chính sách bị các nhóm lợiích mờ ám chi phối, phân biệt đối xử, tham ô, hối lộ trầm trọng...đều gây nguy cơ rủi ro cho các doanh nghiệp khiến họ thiếu niềmtin kinh doanh, mất động lực đầu tư hoặc tệ hại hơn, kinh doanhtheo kiểu băng đảng maphia, băng hoại nhà nước, gây hại cho cảnền kinh tế, xã hội.Thứ năm là các rủi rotừ môi trường kinh tế.Một nền kinh tế khoẻ làmột nền kinh tế có sứcđề kháng cao, có khả năng giải quyết khủng hoảng một cách tốtnhất theo hướng minh bạch, chi phí thấp, tính bền vững cao. Mộtmôi trường kinh tế, nơi thường xuyên có khủng hoảng, lạm pháttriền miên, giá cả thất thường, cung cầu bất ổn, tỷ giá thay đổichóng mặt, hàng hóa dịch vụ khan hiếm (thật và giả), độc quyềnkhông kiểm soát được, cạnh tranh công bằng chỉ nằm trên giấy...cùng với việc thiếu năng lực kỹ trị hoặc sự công tâm của côngquyền đều được coi là những rủi ro lớn cho các doanh nghiệp.Ngoài ra, xét từ một góc độ khác, các thách thức đến từ một nềnkinh tế có sức cạnh tranh cao, sự thay đổi mạnh mẽ của khoahọc kỹ thuật. của công nghệ thông tin cũng sẽ là những rủi ro chonhững doanh nghiệp thiếu khả năng thích ứng với đổi mới.Thứ sáu là các rủi ro có nguyên nhân từ môi trường pháp lý thiếuminh bạch trong cả ba lĩnh vực lập pháp, hành pháp và tư pháp.Đây cũng là hiểm họa của kinh doanh lành mạnh. Một hệ thốngvăn bản pháp luật được ban hành với sự tham gia có hiệu quảcủa cộng đồng doanh nghiệp, theo các tiêu chí bền vững, thốngnhất, thân thiện, công bằng, dễ áp dụng; một hệ thống hành pháphoạt động theo phương châm hỗ trợ, thúc đẩy và phục vụ kinhdoanh; một hệ thống tư pháp đáng tin cậy, tôn trọng công lý, bảođảm pháp luật thực thi hiệu quả cùng với một xã hội thượng tônđạo đức, pháp luật sẽ là một môi trường lý tưởng để khuyếnkhích đầu tư và phát triển doanh nghiệp. Ngược lại, nơi pháp luậtbất nhất, mâu thuẫn, chồng chéo, thay đổi đột ngột, mờ ám, thựcthi pháp luật thiếu minh bạch, công khai, hiệu quả, việc áp dụngpháp luật thiếu công bằng, khách quan, các quyền sở hữu tàisản, quyền bảo vệ hợp đồng hoặc luôn bị xâm hại hoặc chi phíquá cao... đều là nguồn gốc rủi ro, gây thiệt hại nặng nề chodoanh nghiệp.Thứ bảy là các rủi ro đ ...