SÁCH LINH KHU - THIÊN 14: CỐT ĐỘ

Hoàng Đế hỏi Bá Cao: “Thiên ‘Mạch Độ’ có nói về sự dài và ngắn của kinh mạch, vậy chúng ta dựa vào đâu để lập nên (sự quy định) đó ?”[1]. Bá Cao đáp : “Trước hết, chúng ta nên đo đạc sự dài ngắn, rộng hẹp, lớn nhỏ của cốt tiết, được vậy thì mạch độ sẽ định vậy” [2]. Hoàng Đế hỏi: “Ta mong được nghe về mức độ trung bình của của người trung bình (chúng nhân)[3]. Con người trung bình đo dài được 7 xích 5 thốn, vậy sự dài ngắn, lớn nhỏ của...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SÁCH LINH KHU - THIÊN 14: CỐT ĐỘ SÁCH LINH KHU THIÊN 14: CỐT ĐỘ Hoàng Đế hỏi Bá Cao: “Thiên ‘Mạch Độ’ có nói về sự dài và ngắncủa kinh mạch, vậy chúng ta dựa vào đâu để lập nên (sự quy định) đó ?”[1]. Bá Cao đáp : “Trước hết, chúng ta nên đo đạc sự dài ngắn, rộng hẹp,lớn nhỏ của cốt tiết, được vậy thì mạch độ sẽ định vậy” [2]. Hoàng Đế hỏi: “Ta mong được nghe về mức độ trung bình của củangười trung bình (chúng nhân)[3]. Con người trung bình đo dài được 7 xích5 thốn, vậy sự dài ngắn, lớn nhỏ của cốt tiết của họ phải tính như thế nào (kỷhà) ?[4]. Bá Cao nói: “Chu vi của đại cốt của đầu dài 2 xích 6 thốn, chu vi củangực dài 4 xích 5 thốn, chu vi của thắt lưng dài 4 xích 2 thốn, vùng có tócche phủ, tức là mí tóc trước trán đến mí tóc cổ gáy sau dài 1 xích 2 thốn, từmí tóc trước xuống đến cằm dài 1 xích, người quân tử nên dùng phép chiếttrung (để tính)”[5]. Từ kết hầu trở xuống đến giữa Khuyết bồn dài 4 thốn[6]. Từ Khuyếtbồn trở xuống đến xương Cưu Vĩ dài 9 thốn[7]. Nếu quá (dài hoặc rộng hơn)thì Phế to ra, nếu không đủ (bất mãn) thì Phế nhỏ lại[8]. Từ xương kiếm(chấn thủy) xuống cho đến Thiên Xu dài 8 thốn[9]. Nếu quá thì Vị to ra, nếubất cập thì Vị nhỏ lại[10]. Từ Thiên Xu xuống đến Hoành Cốt dài 6 thốnrưỡi[11]. Nếu quá thì hồi trường rộng và dài, nếu không đủthì hẹp vàngắn[12]. Xương hoành cốt dài 6 thốn rưỡi[13]. Từ mép trên của Hoành Cốttrở xuống cho đến mép trên của phía trong xương phụ cốt dài 1 xích 8thốn[14]. Từ mép trên của phía trong xương phụ cốt trở xuống đến mép dướidài 3 thốn rưỡi[15]. Từ mép dưới của xương phụ cốt trong xuống dưới đếnmắt cá trong dài 1 xích 3 thốn[16]. Từ mắt cá xuống dưới mặt đất dài 3thốn[17]. Từ kheo chân ngay đầu gối xuống dưới đến mu bàn chân dài 1xích 3 thốn[18]. Từ mu bàn chân xuống tới mặt đất dài 3 thốn[19]. Cho nên,phần chu vi của cốt lớn thì gọi là thái quá, nhỏ thì gọi là bất cập[20]. Từ góc trán đến xương trụ cốt dài 1 xích[21]. Phần vận hành trongnách không hiện rõ ra dài 4 thốn[22]. Từ nách xuống dưới xương sườn cùng(quý hiếp) dài 1 xích 2 thốn[23]. Từ xương sườn cùng xuống đến mấuchuyển lớn (bễ khu) dài 6 thốn[24]. Từ mấu chuyển lớn xuống khe đầu gốidài 1 xích 9 thốn[25]. Từ đầu gối xuống đến mắt cá chân ngoài dài 1 xích 6thốn[26]. Từ mắt cá ngoài xuống đến huyệt Kinh Cốt dài 3 thốn[27]. Từhuyệt Kinh cốt xuống đến mặt đất dài 1 thốn[28]. Phía sau tai, ngay nơi huyệt Hoàn Cốt đo ngang rộng 9 thốn[29].Trước tai, ngang nơi cửa tai (Thính Cung) đo ngang rộng 1 xích 3 thốn[30].Trong khoảng lưỡng quyền (2 má), 2 bên cách nhau 7 thốn[31]. Khoảngcách giữa 2 vú rộng 9 thốn rưỡi[32]. Khoảng cách giữa 2 mấu chuyển lớnrộng 6 thốn rưỡi[33]. Chân dài 1 xích 2 thốn, rộng 4 thốn rưỡi[34]. Từ vaiđến khuỷu tay dài 1 xích 7 thốn[35]. Từ khuỷu tay đến cổ tay dài 1 xích 2thốn rưỡi[36]. Từ cổ tay đến xương bản tiết của ngón giữa dài 4 thốn[37].Từ xương bản tiết đến cuối (ngón tay) dài 4 thốn rưỡi[38]. Từ mí tóc gáy xuống dưới đến xương sống lưng dài 2 thốn rưỡi[39].Từ lữ cốt trở xuống đến xương cùng gồm 21 đốt, dài 3 xích[40]. Các đốtnằm trên mỗi đốt đều dài 1 thốn 4 phân 1 ly, phần còn dư lẻ lại đều đượctính ở phần các đốt dưới, cho nên, 7 đốt trên cho đến lữ cốt dài 9 thốn 8 phân7 ly[41]. Đây là những độ của cốt của chúng nhân: đa số người, từ đó (cổ nhân)lập nên sự dài ngắn của kinh mạch[42]. Nhờ đó, ta có thể nhìn kinh mạchđược ở thân thể, khi nó hiện ra phù mà kiên, hiện ra rõ ràng mà lớn, đó làhuyết nhiều; nhỏ mà trầm, đó khí nhiều[43]. THIÊN 15: NGŨ THẬP DOANH Hoàng Đế hỏi: “Ta mong được nghe thế nào là ngũ thập doanh”[1]. Kỳ Bá đáp: “Thiên xoay hết 1 chu thì hết nhị thập bát tú, mỗi tú vậnhành 36 phân, khí c ủa con người vận hành 1 chu[2]. Trong 1008 phân, nhậthành nhị thập bát tú, kinh mạch của con người vận hành trên dưới, trái phải,trước sau, thế là 28 mạch vận hành chu thân dài 16 trượng 2 xích nhằm ứngvới nhị thập bát tú, lậu thủy chảy xuống trăm khắc nhằm phân ra ngày vàđêm[3]. Cho nên con người 1 lần hô thì mạch tái động, khí vận hành 3thốn[4]. Hô hấp định 1 tức, khí vận hành 6 thốn[5]. Khí vận hành trongtrong 10 tức được 6 xích, nhật hành nhị phân, 270 tức khí hành 16 trượng 2xích, khí vận hành giao thông với bên trong 1 chu toàn thân, nước chảyxuống 2 khắc, nhật hành 25 phân, 540 tức khí hành 1 lần nữa chu toàn thân,nước chảy xuống 4 khắc, nhật hành 40 phân, 2700 tức khí vận hành 10 chutoàn thân, nước chảy xuống 20 khắc, nhật hành 5 tú 20 phân, 13.500 tức khívận hành 50 doanh ở toàn thân nước chảy xuống 100 khắc, nhật hành nhịthập bát tú, nước chảy xuống đã hết, mạch cũng dứt vậy[6]. Cái gọi là giaothông ý nói cùng vận hành với nhau theo đúng với con số. V ì thế con số 50doanh đã đáp ứng đầy đủ tuổi thọ của Thiên Địa... nghĩa là sự vận hành được810 trượng vậy ...