SÁCH LINH KHU - THIÊN 29: SƯ TRUYỀN

Hoàng Đế nói: "Ta nghe nói các bậc tiên sư có những điều chỉ giữ trong Tâm mà không sáng tác ra bằng sách vở, ta mong được nghe để gìn giữ, rồi bắt chước để thực hiện nó; Trên ta dùng nó để trị dân, dưới dùng để trị bản thân mình, làm sao cho trăm họ không bị bệnh, trên dưới được hòa thuận thân mến nhau, đức trạch trôi chảy xuống dưới con cháu không còn lo âu, truyền đến đời sau không có lúc nào dứt, Ta có thể nghe những điều ấy không ?"...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SÁCH LINH KHU - THIÊN 29: SƯ TRUYỀN SÁCH LINH KHU THIÊN 29: SƯ TRUYỀN Hoàng Đế nói: Ta nghe nói các bậc tiên sư có những điều chỉ giữtrong Tâm mà không sáng tác ra bằng sách vở, ta mong được nghe để gìngiữ, rồi bắt chước để thực hiện nó; Trên ta dùng nó để trị dân, dưới dùng đểtrị bản thân mình, làm sao cho trăm họ không bị bệnh, trên dưới được hòathuận thân mến nhau, đức trạch trôi chảy xuống dưới con cháu không còn loâu, truyền đến đời sau không có lúc nào dứt, Ta có thể nghe những điều ấykhông ? [1]. Kỳ Bá đáp : Thật là câu hỏi sâu xa lắm vậy, Ôi ! Phép trị dân hay tựtrị cho mình, phép trị chỗ khác hay chỗ này, phép trị việc nhỏ, hoặc việc lớn,phép trị quốc hay trị gia, chưa bao giờ trị theo phép nghịch mà có thể trịđược vậy[2]. Ôi ! Duy chỉ có phép trị theo phép thuận mà thôi vậy, thuận ởđây không phải chỉ nói đến mạch Âm Dương để rồi luận về thuận nghịchcủa khí mà thôi đâu mà ta phải suy ra rằng trăm họ nhân dân đều mongmuốn làm thuận được cái chí của mình nữa[2]. Hoàng Đế hỏi: Vậy phải hiểu thuận như thế nào ?[3]. Kỳ Bá đáp : Khi vào nước người ta thì phải hỏi (cho biết được)phong tục của người ta, khi vào nhà người ta thì phải hỏi (cho biết được)những điều kiêng kỵ của người ta, khi lên đến chỗ đường thì phải hỏi (chobiết được) cái lễ của người ta, khi đến với bệnh nhân thì phải hỏi (cho biếtđược) những điều thay đổi nghịch thuận của người ta[4]. Hoàng Đế hỏi: Phải thay đổi như thế nào để thích nghi với bệnh nhân?[5]. Kỳ Bá đáp : Ôi ! Nếu nhiệt ở trung (giữa) là bệnh tiêu đơn, vậy phảithích nghi bằng hàn, nếu bệnh thuộc hàn ở giữa, vậy nên thích nghi bằngnhiệt[6[. Nếu trong Vị bị nhiệt thì tiêu cốc khí, khiến cho người bệnh Tâmkhông an, thường hay đói[7]. Nếu vùng da phía trên rốn bị nhiệt thì trongruột (trường) cũng nhiệt, tiêu ra phân vàng mà nát ra[8]. Nếu vùng da dướirốn bị hàn thì trong Vị cũng hàn, như vậy sẽ bị phúc trướng[9]. Trong ruột bịhàn thì ruột sôi và tiêu chảy (xôn tiết)[10]. Trong Vị bị hàn, trong ruột bịnhiệt thì bị chướng mà thêm tiêu chảy[11]. Trong Vị bị nhiệt trong ruột bịhàn thì mau bị đói, vùng thiếu phúc đau và trướng[12]. Hoàng Đế hỏi: Nếu Vị muốn uống lạnh mà Trường muốn uống nóng,cả hai nghịch nhau, việc thích nghi phải thế nào ?[13] . Vả lại, các bậcvương công, đại nhân, các bậc quân ưa (những thức ăn thịt) có máu, tất cảhọ đều sống rất là kiêu sa, phóng túng, ham muốn khinh người, nhưngkhông thể nào cấm được, nếu cấm thì nghịch lại cái chí của họ, còn nếuthuận theo họ thì càng làm cho bệnh của họ nặng thêm, và nên thích nghinhư thế nào ? Phép trị phải làm gì trước ?[14] Kỳ Bá đáp : Tình của con người, không ai không ham sống và sợchết, vậy ta nên báo cho họ biết bằng những hư bại của họ, nói cho họ biếtnhững điều tốt của họ, dẫn dắt họ bằng những con đ ường thích nghi, mở racho họ thấy những điều khổ của ho,.nNhư vậy, cho dù họ là những ngườikhông biết cái Đạo (dưỡng sinh) là gì, họ lại dám không nghe theo hay sao?[15]. Hoàng Đế hỏi: Phép trị phải thế nào ?[16]. Kỳ Bá đáp : Mùa xuân hạ, trước hết phải trị phần tiêu, sau đó mới trịphần bản; mùa thu đông, trước hết phải trị phần bản, sau đó mới trị phầntiêu[17]. Hoàng Đế hỏi: Thích nghi trường hợp nghịch lại, phải làm sao?[18]. Kỳ Bá đáp : Thích nghi trường hợp này, phải: việc ăn uống, mặcquần áo cũng phải thích nghi với độ nóng lạnh, nếu lạnh thì đừng để lạnhcăm căm, nếu nóng đừng để ra mồ hôi, trong lúc ăn uống, nóng đừng nóngphừng phừng, lạnh đừng lạnh buốt buốt, việc nóng lạnh cốt ở giữ đ ược mứctrung hòa, nhờ đó mà duy trì được nguyên khí, không để cho tà khí tấncông[19]. Hoàng Đế hỏi: Thiên ‘Bản Tạng’ dựa vào thân hình, chi và tiết, sựcứng mềm của cơ nhục để biết được sự lớn nhỏ của ngũ tạng và lục phủ, nayđối với các bậc vương công, đại nhân, bậc vua chúa lâm triều tức vị, mà tađặt vấn đề này, ai có thể sờ mó, day ấn để rồi sau đó trả lời cho được ?[20]. Kỳ Bá đáp : Thân hình, tay chân và các đốt xương bàn tay chân lànhững nơi che đậy tạng phủ, nó không dễ nhận thấy được như khi ta quansát gương mặt[21]. Hoàng Đế hỏi: Khí của ngũ tạng có thể nhìn thấy được ở gương mặt,điều đó ta đã biết rồi, nhưng qua tay chân và các đốt xương bàn tay chân đểcó thể biết và nhận thấy thì như thế nào ?[22]. Kỳ Bá đáp : Trong ngũ tạng và lục phủ thì Phế đóng vai trò cái nắpđậy, cứ nhìn nơi vai to hoặc độ lõm vào của vùng yết hầu để biết được hìnhtrạng của Phế biểu lộ ra ngoài[23]. Hoàng Đế nói: Đúng thay ! [24]. Kỳ Bá đáp : Trong lục phủ ngũ tạng, Tâm đóng vai quân chủ, Khuyếtbồn đóng vai đường đi, xương đầu của xương lồng ngực dư ra để biểu lộ nơixương Cưu vĩ[25]. Hoàng Đế nói: Đúng thay ! [26]. Kỳ Bá đáp : Can đóng vai tướng quân, xông pha ra ngoài, muốn biếtmức kiên cố ...