SÁCH LINH KHU - THIÊN 74: LUẬN TẬT CHẨN XÍCH

Hoàng Đế hỏi Kỳ Bá: "Ta muốn rằng không cần phải nhìn sắc diện, không cần phải bắt mạch, chỉ cần chẩn được các bộ vị của da nơi bộ xích để nói lên được cái bệnh, tức là phương pháp quan sát đi từ bên ngoài để biết được bên trong, Ta phải làm thế nào để đạt được những điều kể trên”[1]. Kỳ Bá đáp : "Ta nên thẩm đoán được tình trạng hoãn hay cấp, đại hay tiểu, hoạt hay sắc của bộ vị của xích phu, thẩm đoán sự cứng hay mềm của cơ nhục,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
SÁCH LINH KHU - THIÊN 74: LUẬN TẬT CHẨN XÍCH SÁCH LINH KHU THIÊN 74: LUẬN TẬT CHẨN XÍCH Hoàng Đế hỏi Kỳ Bá: Ta muốn rằng không cần phải nhìn sắc diện,không cần phải bắt mạch, chỉ cần chẩn được các bộ vị của da nơi bộ xích đểnói lên được cái bệnh, tức là phương pháp quan sát đi từ bên ngoài để biếtđược bên trong, Ta phải làm thế nào để đạt được những điều kể trên”[1]. Kỳ Bá đáp : Ta nên thẩm đoán được tình trạng hoãn hay cấp, đại haytiểu, hoạt hay sắc của bộ vị của xích phu, thẩm đoán sự cứng hay mềm củacơ nhục, nhờ vậy ta sẽ nắm được bệnh thuộc loại hình nào[2]. Ví dụ: ta thấykhoé mắt dưới của người bệnh bị hơi sưng lên, giống như người mới ngủthức dậy, mạch ở cổ nhịp động, thỉnh thoảng có ho, khi ta d ùng tay đè lênvùng tay chân, nơi bị đè lõm xuống mà không nổi lên như cũ, đó là chứngtrạng của Phong thủy phu trướng[3]. Bộ vị xích phu trơn, nhuận trạch, đó là Phong bệnh[4]. Cơ nhục ở bộvị xích phu mềm nhũn gọi là giải diệc, người cứ như muốn buồn ngủ 1 cáchtối tăm ngây ngây, cơ nhục gầy héo đi, đó là bệnh thuộc hàn nhiệt hư lao,không trị được[5]. Bộ vị của xích phu trơn, như thoa mỡ vào ngón tay, đó làPhong bệnh[6]. Bộ vị của xích phu rít, đó là bệnh thuộc Phong tý[7]. Bộ vịcủa xích phu thô sần s ùi như chiếc vảy cá khô, đó là do khí Thủy thấp trànlên đến tay chân[8]. Bộ vị xích phu nóng nhiều, mạch thịnh táo, đó là Ônbệnh, khi nào mạch thịnh mà hoạt, đó là triệu chứng bệnh khí sắp thoát rangoài để lành bệnh[9]. [Bộ vị xích phu lạnh, mạch đi tiểu, đó là bệnh tiêuchảy hoặc khí hư thiểu10]. Bộ vị xích phu nóng đến bỏng tay, trước nóngsau lạnh, đó là hàn nhiệt[11]. Bộ vị xích phu hàn trước, kéo dài lâu hơn sauđó mới nhiệt cũng gọi là hàn nhiệt bệnh” [12]. Riêng vùng da c ủa cánh chỏ bị nhiệt, là biểu hiện của từ thắt lưng trởlên bị nhiệt[13]. Vùng da mu bàn tay bị nhiệt, là biểu hiện của từ thắt lưngtrở xuống bị nhiệt[14]. Riêng mép ngoài cánh chỏ bị nhiệt, là biểu hiện củavùng ngực bị nhiệt[15]. Riêng mép trong cánh chỏ bị nhiệt, là biểu hiện củavùng vai và lưng bị nhiệt[16]. Riêng giữa cánh tay bị nhiệt, là biểu hiện củathắt lưng và bụng bị nhiệt[17]. Vùng từ cánh chỏ chạy xuống khoảng 3 đến 4thốn bị nhiệt, là biểu hiện của trong ruột có giun[18]. Lòng bàn tay phátnhiệt, là biểu hiện của trong bụng có nhiệt[19]. Lòng bàn tay bị lạnh, là biểuhiện của trong bụng bị lạnh[20]. Trên mu bàn tay nơi bạch nhục vùng ngưthượng hiện lên những lạc mạch có huyết màu xanh, là biểu hiện trong Vị(dạ dày) bị lạnh[21]. Bộ vị nơi bì phu của bộ xích bị nhiệt cao, mạch Nhân nghênh đại, nênđoạt huyết[22]. Vùng xích kiên đại, mạch tiểu thậm, thiểu khí, lại gia thêmchứng phiền muộn, có thể chết ngay[23]. Mắt hiện lên mầu đỏ, bệnh ở tại Tâm, hiện ra mầu trắng, bệnh ở tạiPhế, hiện ra mầu xanh, bệnh ở tại Can, hiện ra mầu vàng bệnh ở tại Tỳ, hiệnra mầu đen, bệnh ở tại Thận[24]. Nếu hiện ra mầu vàng mà lẫn lộn các mầukhác không phân biệt được nữa, bệnh ở tại giữa ngực[25]. Chẩn đoán chứng đau mắt, nếu mạch gân đỏ đi từ trên xuống dưới, đólà Thái dương bệnh; nếu đi từ dưới lên trên, đó là Dương minh bệnh; đi từngoài chạy vào trong, đó là Thiếu dương bệnh[26] Chẩn đoán chứng hàn nhiệt vãng lai, có mạch gân đỏ từ trên chạyxuống đến đồng tử, nếu chỉ hiện có 1 đ ường thì sẽ chết sau 1 năm, nếu hiệnlên 1 đường rưỡi, sẽ chết sau 1 năm rưỡi, nếu hiện lên 2 đường sẽ chết sau 2năm, nếu hiện lên 2 đường rưỡi, sẽ chết sau 2 năm rưỡi, nếu hiện lên 3đường, sẽ chết sau 3 năm[27]. Chẩn đoán về sâu đau răng, ta ấn lên con đường của kinh Dươngminh, nếu mạch đi thái quá, đó là riêng kinh mạch bị nhiệt, nếu ở bên tả thìđó là bên tả bị nhiệt, nếu ở bên hữu thì bên hữu bị nhiệt, nếu ở trên thì trênbị nhiệt, nếu ở dưới thì bên dưới bị nhiệt[28]. Chẩn đoán các huyết mạch huyết lạc, nhiều mầu đỏ đó là nhiệt nhiều,nhiều mầu xanh đó là đau nhức nhiều, nhiều mầu đen đó là bị chứng Tý lâungày, nếu cùng lúc hiện lên nhiều mầu như nhiều đỏ, nhiều đen, nhiều xanh,đó là bệnh kiêm cả hàn nhiệt[29]. Thân mình đau, sắc mặt lại hơi vàng, men răng vàng, trên móng taycũng hiện lên mầu vàng, đó là chứng hoàng đản, người bệnh hay thích nằm,tiểu tiện ra màu vàng pha đỏ, mạch tiểu mà sáp, không thèm ăn[30]. Có người bệnh, mạch Thốn khẩu nhịp đại tiểu giống với mạch Nhânnghênh, hoặc nhịp phù trầm cũng giống nhau, đó là bệnh khó trị khỏi[31]. Người con gái nếu phát hiện thấy mạch của thủ Thiếu âm Tâm độngmanch, đó là biểu hiện của sự mang thai[32]. Bệnh của trẻ con, tóc của chúng bị dựng ngược lên, phải chết[33].Nếu bên tai có gân xanh nổi lên (làm cho thân mình hay tay chân, gân) bịđau buốt, đại tiện như tiêu chảy, tiêu ra phân như những hạt dưa đỏ, mạchtiểu, tay chân lạnh, bệnh này khó lành[34]. Khi nào tiêu chảy, mạch tiểu, taychân ấm, chứng tiêu chảy sẽ dễ trị khỏi[35]. Sự ...