Sản xuất giá trị thặng dư

Qúa trình nhà tư bản tiêu dùng hàng hoá sức lao động và tư liệu sản xuấtđể sản xuất giá trị thặng dư có hai đặc điểm : một là, công nhân làm việcdưới sự kiểm soát của nhà tư bản ; hai là, sản phẩm làm ra thuộc sở hữucủa nhà tư bản.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sản xuất giá trị thặng dư SẢN XUẤT GIÁ TRỊ THẶNG DƯĐăng ngày: 14:40 27-06-2009Thư mục: KINH TẾ - CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN1- Qúa trình sản xuất giá trị thặng dư :Qúa trình nhà tư bản tiêu dùng hàng hoá sức lao động và tư liệu sản xuấtđể sản xuất giá trị thặng dư có hai đặc điểm : một là, công nhân làm việcdưới sự kiểm soát của nhà tư bản ; hai là, sản phẩm làm ra thuộc sở hữucủa nhà tư bản.Gỉa sử, để chế tạo ra 1kg sợi, nhà tư bản phải ứng ra số tiền 20 ngàn đơnvị tiền tệ mua 1kg bông, 3 ngàn đơn vị cho hao phí máy móc và 5 ngàn đơnvị mua sức lao động của công nhân điều khiển máy móc trong 1 ngày ( 10giờ ). Gỉa định việc mua này đúng giá trị. Mỗi giờ lao động sống của côngnhân tạo ra giá trị mới kết tinh vào sản phẩm là 1000 đơn vị.Trong quá trình sản xuất, bằng lao động cụ thể , công nhân sử dụng máymóc để chuyển 1kg bông thành 1kg sợi, theo đó giá trị của bông và haomòn máy móc cũng được chuyển vào sợi; bằng lao động trừu tượng, mỗigiờ công nhân tạo thêm một lượng giá trị mới 1000 đơn vị. Gỉa định chỉtrong 5 giờ công nhân đã kéo xong 1kg thành 1kg sợi, thì giá trị 1kg sợiđược tính theo các khoản như sau :* Gía trị 1kg bông chuyển vào = 20000 đơn vị = 3000 đơn vị* Hao mòn máy móc* Gía trị mới tạo ra ( trong 5 giờ lao động, phần này vừa đủ bù đắp giá trịsức lao động ) = 5000 đơn vị .......................... Tổng cộng = 28000 đơn vịNếu quá trình lao động ngừng ở đây thì nhà tư bản chưa có được giá trịthặng dư.Nhưng nhà tư bản đã mua sức lao động trong một ngày với 10 giờ , chứkhông phải 5 giờ. Trong 5 giờ lao động tiếp, nhà tư bản chi thêm 20000đơn vị để mua 1kg bông và 3000 đơn vị hao mòn máy móc và với 5 giờ laođộng sau, người công nhân vẫn tạo ra 5000 đơn vị giá trị mới và có thêm1kg sợi với giá trị 28000 đơn vị. Tổng số tiền nhà tư bản chi ra để cóđược 2kg sợi sẽ là :* Tiền mua bông : 20000 x 2 = 40000 đơn vị* Hao mòn máy móc ( máy chạy 10 tiếng ) : 6000 đơn vị 3000 x 2 =* Tiền lương công nhân sản xuất cả ngày ( trong 10 giờ, tính theo đúnggiá trị sức lao động ) 5000 đơn vị = .......................... Tổng cộng = 51000 đơn vịTổng giá trị của 2kg sợi là : 2kg x 28000 = 56000 đơn vị và như vậy,lượng giá trị thặng dư thu được là : 56000 - 51000 = 5000 đơn vị.Từ thí dụ trên đây ta kết luận : giá trị thặng dư là giá trị mới do lao độngcủa người công nhân tạo ra ngoài giá trị sức lao động, là kết quả lao độngkhông công của công nhân cho nhà tư bản. Cho nên, C. Mác viết : “ Bíquyết của sự tăng thêm giá trị của tư bản quy lại là ở chỗ tư bản chi phốiđược một số lượng lao động không công nhất định của người khác”. Sởdĩ nhà tư bản chi phối được số lao động không công ấy vì nhà tư bản làngười sở hữu tư liệu sản xuất.2- Tư bản bất biến và tư bản khả biến :Để sản xuất giá trị thặng dư, nhà tư bản phải ứng trước tư bản ra để muatư liệu sản xuất và sức lao động.Trong quá trình sản xuất, giá trị của tư liệu sản xuất được lao động cụthể của người công nhân chuyển vào sản phẩm mới, lượng giá trị củachúng không đổi. Bộ phận tư bản ấy được gọi là tư bản bất biến, kí hiệubằng c.Đối với bộ phận tư bản dùng để mua sức lao động thì tình hình lại khác.Trong quá trình sản xuất, bằng lao động trừu tượng của mình, người côngnhân tạo ra một giá trị mới không những bù đắp lại giá trị sức lao độngcủa công nhân, mà còn có giá trị thặng dư cho nhà tư bản. Do vậy, bộphận tư bản dùng để mua sức lao động đã có sự biến đổi về lượng trongquá trình sản xuất. Bộ phận tư bản này được gọi là tư bản khả biến và kíhiệu bằng v.Máy móc dù có hiện đại như thế nào cũng chỉ là lao động chết. Nó phảiđược lao động sống “ cải tử hoàn sinh” để biến thành nhân tố của quátrình lao động. Nó chỉ là phương tiện nhờ đó sức sản xuất của lao độngtăng lên. Như vậy, tư bản bất biến ( c ) chỉ là điều kiện, còn tư bản khảbiến ( v ) mới là nguồn gốc tạo ra giá trị thặng dư.Gía trị hàng hoá = c + v + m3 - Tỉ suất và khối lượng giá trị thặng dư :Tỉ suất giá trị thặng dư ( m’ ) là tỉ lệ phần trăm giữa số lượng gía trị thặngdư ( m ) với tư bản khả biến ( v ) và được tính bằng công thức :M’ = m/v x 100 ( % )Công thức tính tỉ suất giá trị thặng dư còn có dạng :M’ = t’/t x 100 ( % )Trong đó :- t thời gian lao động tất yếu- t’ thời gian lao động thặng dưTỉ suất giá trị thặng dư phản ánh mức độ bóc lột của nhà tư bản đối vớicông nhân. Nó chỉ rõ, trong tổng số giá trị mới do sức lao động tạo ra thìcông nhân được hưởng bao nhiêu, nhà tư bản chiếm đoạt bao nhiêu.Khối lượng giá trị thặng dư ( M ) là số lượng giá trị thặng dư mà nhà tưbản thu được trong một thời gian sản xuất nhất định và được tình bằngcông thức :M = m’ . V hoặc M = m/v x V( Công thức này ...